________________
૨૨૯
વૈરાગ્યશતક
અડકર્મરૂપી બંધને, બંધાઈ કારાગારમાં, સંસારમાંહે તું સડે છે, મોહના સામ્રાજ્યમાં; એ બંધનોને આત્મબળથી, વીર થઈને તોડશે, તો મુક્તિનાં સામ્રાજ્યને તું, આત્મ સાથે જોડશે. ૬૫ જે લક્ષ્મીમાં લલચાઈને તું, ધર્મકરણી નવ કરે, ને જે સગાંવહાલાં કૂતે તું, શ્વાનવૃત્તિ આદરે; જે વિષયસુખની લાલચે, લલના સદા ચિત્ત ધરે, તે સર્વ ક્ષણનાશી ખરેખર, પત્ર જલબિન્દુ પરે. ૬૬ હે વૃદ્ધ ! તુજ યૌવનદશા ને, શક્તિ સઘળી ક્યાં ગઈ, તુજ અંગની શોભાતણી, હા હા દશા આ શી થઈ ? લાળા ઝરે તુજ મુખ થકી ને, મશ્કરી લોકો કરે, તે જોઈને પણ વૃદ્ધ તું, વૈરાગ્યને કેમ નાદરે ? ૬૭ ઘનકર્મ રૂપી બધનો, બાંધી અરે દસ્યુ પરે, ચેતન ! તને આ મોહરાજા, ભાવનગરમાં ફેરવે; વિડમ્બના પામે ઘણીને, વિવિધ દુઃખોને સહે, નિઃશરણ આ સંસારમાં, શો સાર છે તે તું કહે ? ૬૮ સર્વજ્ઞ કરૂણાગાર પ્રભુએ, લાખ ચોરાશી કહ્યાં, આ જીવને ઉત્પન્ન થવાનાં, સ્થાન બહુ દુખે ભર્યાં; એ સર્વ સ્થાનોમાં અનંતીવાર, ચેતન આથડડ્યો, કર ધર્મ માનવજન્મ હીરો, આજ તુજ હાથે ચડ્યો. ૬૯ બહુ જાતિઓમાં ભ્રમણ કરતાં, સર્વ સંબંધો કર્યા, માતપિતા બધુપણે તુજ, સર્વ સત્ત્વો સાંપડડ્યાં; પણ કોઈથી અદ્યાપિ તુજ, રક્ષણ કદીએ નવ થયું, હે જીવ! તારું જીવન સવિ, એળે ગયું એળે ગયું. ૭૦ જેમ અલ્પજલમાં માછલી, નિશરણ થઈને તરફડે, તેમ જીવન અંતે જીવ આ, પીડાય છે વ્યાધિવડે;
