________________
વૈરાગ્યશતક
૭. આથવભાવના
જ્યાં આ જીવ અનુભવી સુખદુઃખો, કર્માંશને નિર્ઝરે, ત્યાં તો આશ્રવશત્રુઓ ક્ષણેક્ષણે કર્મો ઘણાએ ભરે; મિથ્યાત્વાદિક ચાર મુખ્ય રિપુઓ, રોકી શકાયે નહીં; ને આ ચેતન કર્મભાર ભરિયો, જાયે ન મુક્તિ મહીં. ૪૨ ૮. સંવરભાવના
સમ્યક્ત્વ મિથ્યાત્વદારને, સંયમથી અવિરતિ રોકાય, ચિત્તતણી સ્થિરતાની સાથે, આર્તરૌદ્રધ્યાનો નવ થાય; ક્રોધ ક્ષમાથી માન માર્દવથી, માયા આર્જવથી ઝટ જાય, સંતોષસેતુ બાંધ્યો લોભસમુદ્ર, કદિ નવ વિકૃત થાય. ૪૩ ગુપ્તિયથી મન વચનને, કાયાના યોગો રૂંધાય, એમ આશ્રવનાં દ્વારો સઘળાં, સંવરભેદે બંધ જ થાય; સંવરભાવના ઈવિધ ભાવી, જો આચાર વિષે ય મૂકાય, તો શું સઘળાં સંસ્કૃતિનાં, દુઃખથી આ ચેતન મુક્ત ન થાય. ૪૪ ૯. નિર્જરાભાવના
તખ઼વહ્નિના તાપ થકી જેમ, સ્વર્ણમેલ તે થાયે દૂર, દ્વાદશવિધ તપથી આ આત્મા, કર્મવૃદ્ઘ કરે ચકચૂર; અણિમાદિક લબ્ધિઓ, એનું આનુષંગિક કાર્ય ગણાય, દૃઢપ્રહારી ચાર મહાહત્યાકારી, પણ મોક્ષે જાય. ૪૫ ૧૦. ધર્મભાવના
૨૪૩૫
સૂર્ય ચંદ્ર ઊગે ને વરસે જલધર, જગ જળમય નવ થાય, શ્વાપદ જનસંહાર કરે નહીં, વહૂિનથી નવ વિશ્વ બળાય; શ્રી જિનભાષિત ધર્મપ્રભાવે ઇષ્ટ, વસ્તુ ક્ષણમાંય પમાય, કરૂણાકર ભગવંત ધર્મને, કોણ મૂર્ખ મનથી નવ વ્હાય. ૪૬
