________________
શતકસંદોહ
(છદ્મસ્થને ધ્યાનના) અંતર્મુહૂર્ત બાદ ચિંતા અથવા ભાવના અનુપ્રેક્ષાનું અંતર પડી તરત ધ્યાન લાગે. આમ બહુ વસ્તુ પર ક્રમશઃ ચિત્તનું સ્થિરપણે અવસ્થાન દીર્ઘકાળસુધી પણ ચાલ્યા કરે, તેને ધ્યાન સંતતિ - ધ્યાનધારા કહેવાય. ૪
ર
अट्टं रुद्दं धम्मं, सुक्कं झाणाइ, तत्थ अंताइं । નિવ્વાળસાદળારૂં, મવાળમદૃારૂં | પ્॥
આર્ટ, રૌદ્ર, ધર્મ અને શુક્લ નામના ચાર પ્રકારનાં ધ્યાન છે. એમાં અંતિમ બે (ધર્મ-શુક્લ) ધ્યાન મોક્ષ સુખનાં સાધન છે, અને આર્ત - રૌદ્ર એ બે સંસારનાં કારણ છે. ૫
अमणुण्णाणं सद्दाइ - विसयवत्थूणं दोसमइलस्स । धणियं विओगचिंतण- मसंपओंगाणुसरणं च વાળુસરળ ॥ ૬ ॥
દ્વેષથી મલિન જીવને અણગમતા શબ્દાદિ વિષય અને એવી વસ્તુના વિયોગનું ગાઢ ચિંતન યા અસંયોગનું ગાઢ ધ્યાન રહે; એ આર્તધ્યાનનો પહેલો પ્રકાર છે. ૬
तह सूलसीसरोगाइ वेयणाए विजोगपणिहाणं । तदसंपओगचिंता, तप्पडिआराउलमणस्स ॥ ७ ॥
–
તથા શૂળ, શિરોવ્યાધિ વગેરેની વેદનામાં તેના નિવારણના ઉપાયમાં વ્યાકુળ મનવાળાને; એ વેદના કેમ જાય અગર ભાર્વિમાં ન આવે એની દૃઢ ચિંતા એ આર્તધ્યાનનો બીજો પ્રકાર છે. ૭
इट्ठाण विसयाईण, वेयणाए य रागत 1 अविओगऽज्झवसाणं, तह संजोगाभिलासो अ ॥ ८ ॥
ઇષ્ટ વિષયો વગેરેમાં કે ઇષ્ટ વેદનામાં રાગર જીવને એના અવિયોગ ઉપર મનની ચોંટ, તથા ન મળેલા માટે એના સંયોગની
