________________
४३
चारित्रमनोरथमाला ____ अन्या वा निशीथोक्ता दशधा सामाचारी यथा - १ प्रातःप्रभृति क्रमशः प्रतिलेखना उपधेः । २ ततः प्रमार्जना-वसतेः । ३ भिक्षाकार्या ४ आगतैरीर्या प्रतिक्रम्या । ५ आलोचनं कार्यं गृहानीतानाम् । ६ असुरसुरंति भोक्तव्यम् । ७ कल्पत्रयेण पात्रकाणां धावनं कार्यम् । ८ विचारः संज्ञोत्सर्गार्थं बहिर्यानम् । ९ स्थण्डिलानि 'बारस बारस तिन्नि यत्ति २४ कार्याणि । १० प्रतिक्रमणं कार्यम् । अस्या सङ्गहगाथा यथा -
पडिलेहणा-पमज्जण-भिक्खिरियाऽऽलोय-भुंजणा चेव। पत्तगधुवणविआरा, थंडिल-आवस्सयाईआ॥ प्रवचनसारोद्धारे ७६८ ।
तृतीया पदविभागसामाचारी तु दृष्टिवादगता प्रभूतदिवसलभ्या तदुद्धृतकल्पव्यवहारादिविशिष्टश्रुताध्ययनक्रमलभ्योत्सर्गापवादप्रायश्चित्तज्ञापका च । ૩. વિધિપૂર્વક ૪૨ દોષરહિત ભિક્ષા-ગોચરી લાવવી. ૪. ગોચરી લઈને આવ્યા બાદ ઈરિયાવહીયં કરવા ૫. ગોચરી આલોવવી. (ગ્રહણ કરેલા આહારની આલોચના કરવી-દોષોનું કથનકરવું) ૬.ચબ-અબ કે સબડકા વગેરે વાપરવાનો અવાજ ન આવે તે રીતે વાપરવું. ૭. વાપરી લીધા પછી દરેક પાત્રોને ત્રણ વખત પાણીથી ધોવાં. ૮. શુદ્ધ (અનાપાત, અસંલોક વગેરે ૧૦૨૪ભાંગામાંથી ૧૦૨૪મા ભાંગાવાળી) ભૂમિમાં ઈંડિલ જવું. ૯. સાંજના સૂર્યાસ્ત પૂર્વે
ચંડિલ-માતરાની ભૂમિને પડિલેહવા સ્વરૂપ ૨૪ માંડલાં કરવાં. ૧૦. સાંજે દિવસનાં પાપોના પ્રાયશ્ચિત્ત માટે પ્રતિક્રમણ કરવું. ૩. પદવિભાગ સામાચારીઃ
ઘણા લાંબા દીક્ષાપર્યાય પછી યોગ્ય આત્માને પ્રાપ્ત થતી દષ્ટિવાદનામના ૧૨મા અંગશાસ્ત્રમાં કહેલી અને વર્તમાનમાં એ દષ્ટિવાદમાંથી ઉદ્ધત અને વિશિષ્ટ શ્રુતના અભ્યાસ પછી પ્રાપ્ત થતી અને કલ્પસૂત્ર (બૃહત્કલ્પ) - વ્યવહારસૂત્ર વગેરે છેદગ્રંથોમાં કહેલી ઉત્સર્ગ-અપવાદની વાતોથી ભરેલી તથા દોષોના પ્રાયશ્ચિત્તને જણાવનારી સામાચારી જાણવી.
ત્રણ પ્રકારની સામાચારીમાંની ૧૦ પ્રકારની (દશધા) સામાચારીના પાલનમાં લયલીન થવાનો ભવ્ય જીવનો મહાન મનોરથ મહાન ઉપકારી શાસ્ત્રકારે બતાવ્યો.
