Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मनुयोगवन्द्रिका टीका सत्र २३५ नवविधमसख्येयकनिरूपणम् ६७३ लोकाकाशादयः प्रत्येकमसंख्येया बोध्याः । (७) तया-स्थितिबन्धाध्यबसायस्थानानि-स्थितिबन्धस्य कारण भूतानि अध्यनसायस्थानानि। एतान्यप्यसंख्येयानि बोध्यानि । तथाहि-ज्ञानावरणस्य जघन्योऽन्त मुहर्तप्रमाणः स्थितिवन्धः, उत्कृष्टस्तु विशत्सागरोपनकोटीकोटिरमाणः, मध्यमपदे तु एकद्वित्रिचतुरादि समयाधिकान्तर्मुहूर्तादिकोऽपंख्येयभेदः । एषां च स्थितिबन्धानां कारणभूतानि अध्यवसायस्थानानि प्रत्येक भिन्नान्येव सन्ति । एवं च सति एकस्मिन्नपि ज्ञानावरणेऽसंख्येपानि स्थितिबन्धाध्यवसायस्थानानि भवन्ति । एवं दर्शनावरणा दिवापि याच्यामिति । (८) अनुभागा: ज्ञानावरगादिकर्मणा जघन्यमध्यमादि ये पृथिवी अप, तेज, वायु, वनस्पति और अस जीव (७) स्थितिबन्ध के कारणभूत अध्यवसायस्थान (८) अनुभाग, (९) योगच्छेद प्रतिभाग, (१) एक अवसर्पिणी और दूसरी अवसर्पिणीयों दोनों के समय । ये प्रत्येक दश राशियां असंख्या २ हैं। स्थितिबन्ध के कारणभूत अध्यवसायस्थान, असंख्यात इस प्रकार से हैं-जैसे ज्ञानाचरण का जघन्य. स्थितिबंध अन्तर्मुह का है और उत्कृष्ट स्थितिबन्ध ३० कोटीकाटी सागरोपमका है। मध्यमस्थितिबन्ध एक, दो, तीन, चार, आदि समय अधिक अंतर्नुहूर्त आदिका है । इस प्रकार जघन्य और उत्कृष्ट स्थितिबन्ध के बीच के मध्यमस्थितिबन्ध के स्थान असंख्यात आते हैं। क्योंकि इन स्थितिबन्धों के कारणभून प्रत्येक अध्यवसायस्थान भिन्न २ ही हैं। इस प्रकार होने पर एक भी ज्ञानावरण कर्म में असंख्यातसंस्थितिबन्धाध्यતેજ, વાયુ, વનસ્પતિ અને ત્રસ જીવ, (૭) સ્થિતિબન્ધના કારણભૂત અધ્યવસાય સ્થાન, અનુભાગ (૯) ચોગછેદ પ્રતિભાગ, (૧૦) એક ઉત્સર્પિણ અને બીજી અવસર્પિણી, આમ બનેને સમયે, આ દરેકે દરેક દશ રાશિએ અસંખ્યાતઅસંખ્યાત છે. સ્થિતિબન્ધના કારણભૂત અધ્યવસાયસ્થાન, અસંખ્યાત આ પ્રમાણે છે જેમ જ્ઞાનાવરણને જઘન્યસ્થિતિ બંધ અન્તર્મહતનો છે અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધ ૩૦ કેટીકોટી સાગરોપપનો છે. મધ્યમસ્થિતિ બન્ય એક, બે, ત્રણ, ચાર વગેરે સમય અધિક અંતમુહૂર્ત વગેરેને છે. આ પ્રમાણે જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિબન્ધના મધ્યના મધ્યમસ્થિતિબન્ધનું સ્થાન અસંખ્યાત આવે છે કેમકે આ સ્થિતિ બન્ધોના કારણભૂત પ્રત્યેક અધ્યવસાય સ્થાન ભિન્ન ભિન્ન જ છે. આ પ્રમાણે હોવાથી એક પણ જ્ઞાનાવરણ કર્મમાં અસંખ્યાતરિથતિ બન્ધાવસાય સ્થાન થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે દર્શનાવરણ વગેરેમાં પણ જાણી લેવું જોઈએ. अ०८५
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |