Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २३१ औपम्यसंख्यानिरूपणम् तथा वयमपि आस्म ! यथाच वयं पाण्डु र्णानि हतप्रभाणि वृन्तपच्युत्या भूमि लुठितानि स्मस्तथैव यूयमपि भविष्यथ अनित्यत्वात् सकलभावानाम् । अतः स्वसमृद्धावई भावः परदुर्दशायां च तप्पति अनादरभावश्च न कदापि कार्य इति। ननु पत्राणि न कदाचिदपि परस्परं जयन्ति ? इत्याह-‘णवि अस्थि' इत्यादि । किसलयपाण्डुपत्राणाम् उल्लापः= परस्परभाषणं नापि अस्ति-वर्तमानकाले कापि इसका यह है-कि पुराना पत्ता, नवीन पत्तों को यह शिक्षा दे रहा है-कि 'हे नवीन किसलयो ! इस समय तुम जिस प्रकार आरक्त स्निग्ध रूपसंपन्न हो रहे हो तथा अत्यन्त कोमल दिख रहे हो, एवं सकलजनों के नेत्रों को लुभा रहे हो-याद रखो हम भी पहिले ऐसे थे। दैवदुर्विपाक ने ही आज हमारी यह दयनीय दशा बनादी है जो हम पाण्डुवर्ण और निष्पभ पनकर वृन्त से च्युत हुए हैं, एवं भूमि पर पड़ कर घूल धूसरित हो रहे हैं। आनेवाला भविष्य-विश्वासरखो, तुम्हें भी ऐसे ही बनाकर छोडेगा। क्योंकि दुनियावी कोई भी पदार्थ एक सी स्थिति में अनित्य होने के कारण कभी नहीं रह सकता है । अतः स्वाभ्युदय में अहंकार और परदुर्दशा में उसके प्रति अनादर भाव कभी नहीं करना चाहिये । (ण वि अत्यि, ण वि य हो ही उल्लायो किसलयपंडुपत्ताणं, उवमा खलु एस कया भवियजणविषोहणटाए) इस सूत्र पाठ द्वारा सूत्रकार यह स्पष्ट करते हैं कि ऊपर जो पत्तों का परस्पर संलाप वर्णित किया गया है-सो ऐमा संलाप उनका कभी એને આ શિખામણ આપે છે કે નવીન કિસલય! હમણા જેમ તમે. આરકત, સ્નિગ્ધ અને રૂપસંપન્ન છો તેમજ અતીવ કોમળ લાગે છે, બધા લોકોના નેત્રને આકૃષ્ટ કરી રહ્યા છે, યાદ રાખજો કે અમે પણ એવા જ હતા. દેવ દુર્વિપાકે જ આજે અમારી આ દયનીય હાલત કરી નાખી છે. જે અમે પાંડવણું અને નિપ્રમ થઈને વૃત્તથી ચુત થયા છીએ, તેમજ ભૂમિ પર પડીને ધૂલિ ધૂસરિત થઈ રહ્યા છીએ. તમે અમારી વાત ચોક્કસ યાદ રાખજો કે એક દિવસ એ આવશે કે તમને પણ સમય એવું બનાવી મૂકશે. કેમ કે સંસારની કેઈ પણ વસ્તુ અનિત્ય હોવાથી એક સ્થિતિમાં રહી શકે જ નહિ. એથી સ્વાભ્યદયમાં અહંકાર અને પર દુર્દશામાં तना प्रत्ये मना२मा हालिन रामे. (ण वि अस्थि, णविय होही उल्लावो किसलयपंडुपत्ताणं उवमा खलु एम कया भवियजण विबोहणद्वाए) मा સૂત્રપાઠ વડે સૂત્રકાર આ વાત સ્પષ્ટ કરે છે કે અહીં જે પાંદડાઓની વાતચીત વર્ણવવામાં આવી છે, એવી રીતે તે તેમની વાતચીત કોઈપણ
अ०८०
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |