________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
६१०
मनुयोगद्वारसूत्रे
तथापि एव प्रत्यक्षादिप्रमाणेभ्यो नयरूपतामात्रेण पृथक्मसिद्धत्वाद् बहुविचारविषयत्वाद् जिनागमे प्रतिस्थानमुपयोगित्वाच्च पृथगुक्तिरिति । प्रकृतमुपसंहन्नाह - तदेतत् प्रदेशदृष्टान्तेनेति । अनेन प्रस्थकादिदृष्टान्तत्रयेण नयप्रमाणं निरूपितमिति सूचयितुमाह- तदेतन्नयममागमिति । एतद् दृष्टान्तत्रयमुपलक्षणमात्रम्, जोवादिविषयेषु सर्वत्र, नयविचारस्य प्रस्तुतत्वादिति ।। ० २२९ ।
अथ संख्याप्रमाणं निरूपयति
मूळम् - से किं तं संखप्पमाणे ? संखष्पमाणे- अट्टविहे पण्णसे, तं जहा - नामसंखा, ठेवणसंखा, दवमंखा, ओवम्मसंखा, परिमाणसंखा, जाणणासंखा, गणणा संखा, भावसंखा से किं तं नामसंखा ? नामसंखा जस्स णं जीवस्स वा जाव से तं नामसंखा । से किं तं ठवणसंखा ? ठवणसंखा-जपणं कटुकम्मे वा
1
जाता है फिर भी प्रत्यक्ष आदि प्रमाणों से जो इन्हें भिन्न कहा गया है उसका कारण यह कि एक तो ये नयरूप है, दूसरे बहुत विचार के ये विषय हैं। तीसरे जिनागम में स्थान २ पर इनका उपयोग हुआ है। इस प्रकार प्रदेश दृष्टान्त से यह नयस्वरूप का निरूपण है । प्रस्थक
तसे वसतिदृष्टान्त से एवं प्रदेश दृष्टान्त से जो यह नय स्वरूप का निरूपण सूत्रकारने किया है वह केवल उपलक्षण मात्र है क्योंकि ऐसे कई दृष्टान्त है कि जिन से नयों के स्वरूप का निरूपण किया गया है। इन नयों जीवादिक पदार्थों का क्या स्वरूप है, यह जाना जाता है ।। सूत्र २२९ ॥
એમને મિન્ન કહેવામાં આવેલ છે, તેનુ કારણ એ છે કે એક તે આ બધા नय३यो छे, અને બીજી વાત આમ છે કે એ સવે ઘણા વિચારાના વિષયા છે. ત્રીજી વાત આ છે કે જિનાગમમાં ઘણાં સ્થળે એમને ઉપયેગ થયેલ છે. આ રીતે પ્રદેશ દૃષ્ટાન્તથી આ નય સ્વરૂપનુ નિરૂપણ છે. પ્રસ્થક દૃષ્ટાન્તથી વસતિ દૃષ્ટાન્તથી તેમજ પ્રદેશ દૃષ્ટાન્તથી જે આ નયસ્વરૂપનુ નિપશુ સૂત્રકારે કરેલ છે તે ફક્ત ઉપલક્ષણ માત્ર જ છે. કેમકે એવા ઘણા દૃષ્ટાન્તા છે કે જેમનાથી નય સ્વરૂપાનુ નિરૂપણ કરવામાં આવેલ છે. આ નચે ૧ જીવાદિક પદાર્થોનું સ્વરૂપ કેવુ` છે, આ વાત સ્પષ્ટ થાય છે. સૂ. ૨૨ા
For Private And Personal Use Only
