Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगद्वारसूत्रे इत्याह-'जम्हा' इत्यादि-यस्मात् यो देशपदेशः स तस्यैव द्रा । अयं भावःयो देशप्रदेशो भवता षष्ठस्थाने उक्तः, स न युज्यते, यतो देशो धर्मास्तिकायादीनां पदेशद्वयादिना निष्पन्न एवोच्यते तस्य प्रदेशस्तु धर्मप्रदेशादि सम्बन्धी एवेति । अत्र कोऽपि दृष्टान्तोऽस्ति ? इति जिज्ञासायामाह-यथा दासेन मे खरः क्रीतो दासोऽसि मे खरोऽपि मे, इति लोके व्यवहियते । दासस्य मदधीनत्वात्तत्क्रीत: खरोऽपि मत्सम्बन्धिक एवेत्यर्थः । एवमेव अत्रापि देशस्य धर्मास्तिकायादिसम्ब कहा- भईस-छणं पएसो तं न भवइ-कम्हा जम्हा जो देसपरसो सो तस्लेव दक्षस्स) हे नैगमनय । जो तुम षण्णां प्रदेशः' ऐसा कहते हो, वह नहीं बनता है। क्योंकि देश का जो प्रदेश है, वह उसी द्रव्य का है। तात्पर्य कहने का यह है कि-'जो देश प्रदेश छठे स्थान में कहा गया है, वह स्वतंत्ररूप से ठहरता नहीं है-- क्योंकि जो देश है, वह धर्मास्तिकायादिकों के प्रदेशद्वय आदि से निष्पन्न हुआ ही तो माना जाता है। अतः जो देश का प्रदेश होगा-वह धर्मास्तिकायादि प्रदेशों का संबन्धी ही होगा। (जहा कोदिटुंनो-दासेण मे खरो कीओ दासो वि मे खरो वि मे) जैसे किसी के नौकर ने गधा खरीदा तब उसने कहा नौकर भी मेरा है और गधा भी मेरा है । इमका भाव यह है कि-दाम जब मेरे आधीन है. नव उम के द्वारा खरीदा हुभा गधा भी मेरा ही है। ऐसा जब लोक में दावहार देखा जाता है-तब धर्मास्तिका. -छण्णं पएसो तं न भवइ कम्हा जम्हा जो देसपएसो सो तस्सेव दव्वस्स) उनभनय ! न त “षण्णां प्रदेशः'' आम ४ छो, तेथित नथी, म દેશને જે પ્રદેશ છે, તે તેજ દ્રવ્યથી સંબદ્ધ છે. તાત્પર્ય કહેવાનું આ પ્રમાણે છે, કે જે દેશ પ્રદેશ છઠ્ઠા સ્થાનમાં કહેવાયેલ છે, તે સ્વતંત્ર રૂપથી વિદ્યમાન છે એમ નથી કેમકે જે દેશ છે, તે ધર્માસ્તિકાયાદિકોના પ્રદેશદ્વય આદિથી નિષ્પન્ન થયેલ છેઆમ માનવામાં આવશે એથી જે દેશનો પ્રદેશ થશે તે
मस्तिया प्रशोथी समद्ध शे. १ जहा को दिर्सेतो-दासेण मे खरो कोओ दासो वि मे खरे। वि मे) २भ ओछन हासे गधेडयातु की ત્યારે તેના સ્વામીએ કહ્યું. “નેકર પણ મારે છે અને ગધેડું પણ મારૂં છે. આને ભાવ આ પ્રમાણે છે કે “દાસ જ્યારે મારી અધીનતામાં રહે છે, ત્યારે તેણે ખરીદેલું ગધેડું પણ મારું જ છે. આ જાતની વ્યવહાર પદ્ધતિ જ્યારે લેકમાં પ્રચલિત છે, ત્યારે ધમસ્તિકાયાદિકના પ્રદેશદ્વય આદિથી નિપન્ન દેશને પ્રદેશ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |