Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५४२
अनुयोगद्वारसूत्र आत्मागमः-गुरूपदेशं विनैवात्मन एव आगम:-आत्मागमः । यथा-तीर्थकृतामर्थरूप आत्मागमः । अर्थों हि तीर्थकृद्भिः स्वयमेव केवलज्ञानेनोपलभ्यते । गणधराणां सूत्ररूप आत्मागमः-मूत्राणां तद्ग्रथितत्वात् । अर्थस्तु तेषामनन्तरागम एव, तीर्थकरातेष्वागतत्वात् । उक्तं च__"अस्थं भासद अरहा, सुत्तं गंथंति गणहरा निउणा" इत्यादि । गणधर रूप जो आगम है उसका नाम अर्थागम है तथा सूत्र और अर्थ इन दोनोंरूप जो आगम है, वह तदुभयोगम है । (अहवा-आगमे तिविहे पण्णत्ते) अथवा इस प्रकार से भी भागम तीन प्रकार का है-तं जहा) जैसे ( अत्तागमे, अणंतरागमे परंपरागमे) आत्मागम, अनंतरागम, और परम्परागम। इनमें गुरु के उपदेश के विना ही जो केवल निज आत्मा का ही आगम है-वह आत्मागम है। इसका तात्पर्य यह है कि तिर्थकर प्रभु जो अर्थरूप से आगम की प्ररूपणा करते है, वह अर्थरूप आगम उनके लिए आत्मागम है । तीर्थकर भगवान् स्वयमेव केवलज्ञान से अर्थ को जानते है-इसीलिये अर्थ जानने में वे गुरु के उपदेश की अपेक्षा से रहित होते हैं । गणधरों ने जो आगम को सूत्र रूप से निबद्ध किया है वह सूत्ररूप आगम उन गणधरों के लिये आत्मागम है । इस सूत्ररूप आगम का जो अर्थ है वह इन गणधरों के लिए अनन्तरागम है। क्योंकि वह अर्थ तीर्थ करों से उनमें आया है । कहा भी है-'अत्थं भासह अरहा सुत्तं गंथंति गणहरा
નામ અથગમ છે, તેમજ સૂત્ર અને અર્થ એ બન્ને રૂપ જે આગમ છે.
तमाम छे. (अहवा आगमे तिविहे पण्णत्ते) १२ मा शत ५y भागमाना त्र २। छे. (तजहा) रेम है (अत्तागमे अणंतरागमे परंपरागमे) અભાગમ, અનંતરાગમ, અને પરંપરાગમ. આમાં ગુરુના ઉપદેશ વિના જ જે ફક્ત નિજ આત્માને જ આગમ છે, તે આમાગમ છે. આનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે કે તીર્થંકર પ્રભુ જે અર્થરૂપથી આગમની પ્રરૂપણ કરે છે તે અર્થરૂપ આગમ તેમના માટે આત્માગમ છે. તીર્થકર ભગવાન સ્વયમેવ કેવલજ્ઞાનથી અને જાણે છે એટલા માટે અર્થબંધમાં તેઓ ગુરુ ઉપદેશની અપેક્ષા રાખતા નથી. ગણધરોએ જે આગમને સૂત્રરૂપમાં નિબદ્ધ કર્યો છે તે સૂવરૂપ આગમ ગણધર માટે આત્માગમ છે. આ સુત્રરૂપ આગમને જે અર્થ છે તે ગણધર માટે અનન્તરાગમ છે. કેમ કે તે અર્થ તેમનામાં તીર્થ. २॥ ५ सुरित ये छ, ४ ५५ छ ? “अत्थं भासइ अरहा सुतं
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |