Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २१५ द्वीन्द्रियादीनामौदारिकादिशरीरनि० ४४७ टीका-'वेइंदिया ' इत्यादि
द्वीन्द्रियाणामौदारिकशरीराण्यपि बद्धमुक्तति द्विविधानि । तत्र बद्धान्यौदारिकशरीराणि असंख्येयानि । कालन एतानि असंख्योत्सपिण्यवसपिणीषु यावन्तः समया भवन्ति, तावस्तमपमानानि । क्षेत्रास्तु प्रतरस्यासंख्येयभागवयंसंस्पेयप्रदेशराशि तुल्यानि । प्रतरासंख्येयभागवर्त्य संख्येययोजनकोटथा. त्मकक्षेत्रवाकासश्रेण्योऽत्र न गृह्यन्ते, किन्तु तासां श्रेणीनां विष्कम्भसूचिरिह गृह्यते । इयं विष्कम् समुचिरसंख्येयकोटीकोटियोजनप्रमाणा बोध्या। एतावत्मविशेषधिक हैं और बीन्द्रिय जीवों की अपेक्षा एकेन्द्रिय जीव अनन्त गुणे है अतः जब इस 'एएसिं च णं भंते ' इत्यादि सूत्र द्वीन्द्रियादि जीवों की संख्या में भिन्नता कही गई है, तो इनके शरीरों की संख्या में भी विचित्रता-भिन्नता है।
भावार्थ--इन सूत्र द्वारा सूत्रकारने द्वीन्द्रियादि जीवों के औदा. रिक आदि शरीरों की संख्या कही हैं । इसमें उन्होंने यह प्रकट किया है-'दीन्द्रिय, तेइन्द्रिय, चतुरिन्द्रिय जीवों के बद्ध औदारिक आदि पांच शरीरों की संख्या समान होती है। अर्थात् बीन्द्रिय जीवों के बद्ध औदारिक शरीर असंख्यात होते हैं-और मुक्त औदारिक शरीर सामान्य औदारिकशरीरों के जैसा अनंत होते हैं। इसी प्रकार से तेन्द्रिय और चतुरिन्द्रिय जीवों के बद्ध मुक्त औदारिक शरीरों के विषय में भी जानना चाहिये। इन जीवों के જ કંઈક વધારે છે. આ સર્વની અપેક્ષા દ્વીન્દ્રિય જીવો વિશેષાધિક છે અને કીન્દ્રિયની અપેક્ષા એકેન્દ્રિય જી અનંતગણું છે. એટલા માટે ज्यारे । (एएसि च णं भंते !) वगेरे सूत्र दीन्द्रियाल वानी સંખ્યામાં ભિન્નતા કહેવામાં આવી છે તે એમનાં શરીરની સંખ્યામાં પણ વિચિત્રતા ભિન્નતા છે.
ભાવાર્થ-આ સૂત્રવડે સૂત્રકારે દ્વીન્દ્રિયદિ ના ઔદારિક વગેરે શરીરોની સંખ્યા વિષે કહ્યું છે. આમાં તેમણે એ વાત સ્પષ્ટ કરી છે કે ઠીન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય, ચતુરિન્દ્રિય જીના બદ્ધ, મુક્ત ઔદારિક વગેરે પાંચ શરીરની સંખ્યા સમાન હોય છે. એટલે કે દ્વીન્દ્રિય જીવોના બદ્ધ ઔદા. રિક શરીર અસંખ્યાત હોય છે અને મુક્ત ઔદ રિક શરીરે સામાન્ય
દારિક શરીરની જેમ અનંત હોય છે. આ રીતે તેઈન્દ્રિય અને ચતુરિ. ન્દ્રિય જીવોના બદ્ધ મુક્ત ઔદારિક શરીરેના વિષે પણ જાણવું જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |