________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र२१४ पृथ्वीकायिकादीनामौदारिकादिशरीरनि० ४३१ शरीरवाली हो तो पद्धक्रियशरीर प्रचुर-बहुत अधिक हो जावेगेइसस्थिति में बद्धवैक्रियशरीरों का यह प्रमाण तो रहेगा नहीं। इसलिये यह मानना चाहिये कि जो हवाएँ वैक्रियशरीरधारी नहीं होती हैं वे भी चलती हैं। उक्तं च करके जो यहां सन्दर्भ उपस्थित किया गया है उससे वायुकायिक जीवों की गति में तीन प्रकार दिखलाये गये हैं-इन प्रकारों में एक स्वाभाविक गमनरूप प्रकार भी दिखलाया गया है। इस स्वाभाविक गमनरूप प्रकार का निर्देशक 'वायुयाए अहारियं रीयइ' यह पाठ है। अतः ऐसा कहना कि 'वैक्रियशरीर धारी ही वायुएँ चलती हैं "नियामक नहीं हो सकता है। इस, लिये मूलोक्त मूलपाठ प्रतिपादित-प्रकार से बद्धवैक्रियशरीर वायुकायिक जीवों में क्षेत्रपल्योपम के असंख्येय भागवर्ती नभःप्रदेश प्रमाण हैं ऐसा ही कथन निर्वाध है (मुक्केल्लयावेउब्वियसरीरा आहारगसरीरा य जहा पुढविकाइयाण तहा भाणियव्वा) वायुकायिक जीवों के मुक्त वैक्रियशरीर तथा बद्ध एवं मुक्त आहारकशरीर पृथ्वीकायिकजीवों के मुक्तवैक्रियशरीर के जैसा तथा उनके घद्ध एवं मुक्त आहारक शरीर के जैसा ही जानना चाहिये। पृथिकीकायिक जीवों में मुक्त क्रियशरीर अनंत कहे गये हैं तथा बद्ध બદ્ધ વૈકિય શરીરે પ્રચુર માત્રામાં થઈ જશે. આ સ્થિતિમાં બદ્ધકિય શરીરેનું આ પ્રમાણ તે રહેશે જ નહિ. એટલા માટે આ માની લેવું જોઈએ કે જે પવને વૈક્રિયશરીરધારી દેતા નથી તેઓ પણ વહેતા રહે છે. “ઉક્તચ' કહીને જે અત્રે સંદર્ભ ઉપસ્થિત કરવામાં આવ્યું છે, તેથી વાયુકાયિક જીવની ગતિમાં પણ ત્રણ પ્રકાર બતાવવામાં આવ્યા છે. આ પ્રકારમાં એક સ્વાભાવિક ગમનારૂપ પ્રકાર પણ બતાવવામાં આવે છે. આ સ્વાભાવિક ગમનરૂપ પ્રકારનો निश 'वायुयाए अहारिय रीयइ' मा ५४ छ. मेथी माम हे ,-वैठिय
શરીરધારી જ પવને વહે છે' એ કથન નિયામક થઈ શકે નહિ. એટલા માટે મૂકત-મૂલપાઠ પ્રતિપાદિત-પ્રકારથી બદ્ધ વૈક્રિયશરીરે વાયુકાયિક જીવેમાં ક્ષેત્રપાપમના અસંખ્યય ભાગવતિ નભ:પ્રદેશ પ્રમાણ છે, આવું કથન निधि छे. (मुस्केल्लया वेउव्वियसरीरा आहारगसरीरा य जहा पुढविकाइयाणं तहा भाणियव्वा) वायुयि वाना भुत वैठियशरीर तेभर मद्ध भने મુક્ત આહારકશરીર પૃથિવીકાયિક જીના મુત વૈક્રિયશરીરની જેમ તથા તેમના બદ્ધ અને મુકત આહાક શરીરની જેમ જાણવાં જોઈએ. પૃથિવીકાયિક
માં મુકત વકિય શરીર અનંત કહેવામાં આવ્યાં છે તેમજ બદ્ધ
For Private And Personal Use Only