________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સરક
अनुयोगद्वारसूत्रे
रयणप्पभा । से तं पच्छाणुपुवी । से किं तं अणाणुपुव्वी ? अणाणुपुवी याए चैव एगाइयाए इगुत्तरियाए सत्तगच्छगयाएं सेढीए अन्नमन्नभासो दुरूवूणो । से तं अणाणुपुथ्वी ॥सू० १२१ ॥
छाया - अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वी त्रिविधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा पूर्वानुपूर्वी, पश्चा नुपूर्वी अनानुपूर्वी । अथ का सा पूर्वानुपूर्वी ? पूर्वानुपूर्वी - रत्नप्रभा शर्करामभा वालुकाप्रभा पङ्कममा धूमपभा तमः प्रभा तमस्तमः प्रभा । अथ का सा पश्चानुपूर्वी ? पश्चानुपूर्वी - तमस्तमा यावद् रत्नप्रभा सैषा पश्चानुपूर्वी । अथ का सा अनानुपूर्वी ? अनानुपूर्वी एतस्यामेव एकादिकायामेकोत्तरिकायां सप्तगच्छगतायां श्रेण्याम् अन्योऽन्याभ्यासो द्विरूपोनः ||०१२१ ॥
अब सूत्रकार शिष्यजनों की बुद्धि की विशदता के निमित्त अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वी आदि को दिख लाते हैं - 'अहोलोए खेत्ताणुपु०वी' इत्यादि ।
शब्दार्थ - ( अहोलोअ खेत्ताणुपुच्धी तिविहा पण्णत्ता) अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वी तीन प्रकार की कही गई है - (तं जहा ) जैसे (पुण्याणुपुच्ची, पच्छाणुपुब्बी, अणाणुपुच्ची) पूर्वानुपूर्वी पश्चानुपूर्वी और अनानुपूर्वी (से किं तं पुत्रान्वी) हे मदन पूर्वानुपूर्वी क्या है ?
उत्तर- (पुव्वाणुपुत्री) अधोलोक पूर्वानुपूर्वी इस प्रकार है- ( रयणध्वमा, सक्करणमा, वालु अध्यभा, पंकपभा, धूमध्पमा, तमप्पभा, तमतमभा) रहनप्रभा, शर्कराप्रभा, वालुकाप्रभा, पंकप्रभा, घूमप्रभा, तमःप्रभा, और तमस्तमःप्रभा, इनमे जो पहिली नरक पृथ्वी
ॐ
શિષ્યાને આ વાત ખરાખર સમજાય તે ઉદ્દેશથી સૂત્રકાર હવે અધેાલે ક क्षेत्रानुपूर्वी महिनु निश्पायु ४रे छे – “ अहोलोअ खेत्ताणुपुब्वी" त्याहिशहाथ - ( अहोलोअ खेतानुपुव्वी तिविहा पण्णत्ता) मधो क्षेत्रानुपूर्वी प्रभारनी उडी छे (तंजा) ते त्र प्रहारो नये प्रभाछे छे (पुब्वाणुपुब्बी, पुवी, अणाणुपुवी) पूर्वानुपूर्वी, पश्चानुपूर्वी मने मनानुपूर्वी. प्रश्न- (से किं तं पुत्रापुव्वी १) हे भगवन् ! असे पूर्वानुपूर्वी हैवी छे? उत्तर- (पुव्वाणुपुठवी) अधोलोङ पूर्वानुपूर्वी या प्रहारनी छे - ( रयणप्पभा सकरtपभा, वालुअप्पभा, पंकप्पभा, धूमप्पभा, तमध्पभा, तमतमःपभा) रत्नप्रभा, शशला, वालुअला, पडला, धूमप्रला, तमःप्रला तभस्तभः अला, भा મે સાત પૃથ્વીના ઉપન્યાસ કરવા તેનું નામ અધેલાક પૂર્વાનુપૂર્વી છે. પહેલી નરકપૃથ્વીનું નામ રત્નપ્રભા પડવાનુ કારણ એ છે કે ત્યાં નારકનાં
For Private and Personal Use Only