Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १२१ अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वीनिरूपणम् ५२३ तिर्यग्लोकस्योपन्यासः। ततश्च उत्कृष्ट द्रव्यवत्वाव॑लोकस्योपन्यासः, इति पूर्वानुपूर्व्याः क्रमो बोध्यः। पश्चानुपूर्त्यां तु पूर्वानुपूया व्युत्क्रमो बोध्यः। अनानुपूर्ध्या तु पदत्रयस्य षड्मङ्गा भवन्ति, ते च पूर्व दर्शिता एव । शेषभावना स्विह पाग्वदेव बोध्या ॥१०१२०॥
सम्मति शिष्यबुद्धिवेशद्यार्थम् अधोलोक क्षेत्रानुपूर्यादि दर्शयितुमाह
मलम्-अहोलोअ खेत्ताणुपुत्री तिविहा पण्णत्ता, तं जहापुवाणुपुवी पच्छाणुपुब्बी अणाणुपुवी।से किं तं पुटवाणुपुवी! पुव्वाणुपुवी-रयणप्पभा सक्करप्पभा वालुअप्पभा पंकप्पभा धूमप्पभा तमप्पभा तमतमप्पभा। से तं पुवाणुपुवी ? से किं तं पच्छाणुपुत्वी ! पच्छाणुपुवी-तमतमा जाव जिस प्रकार चौदह गुण स्थानों में जघन्य होने से मिथ्यादृष्टि गुणस्थान का सर्व प्रथम उपन्यास करने में आया है इसीप्रकार यहांपर भी जघ. न्य होने से अधोलोक का उपन्यास करने में आया है । तथा मध्यम परिणाम वाले द्रव्यों के संबंध को लेकर मध्यम होने के कारण तिर्यग् लोक को और उस्कृष्ट द्रव्यवाला होने के कारण अवलोक का क्रमशः उपन्यास किया गया है यह पूर्वानुपूर्वी का क्रम है । और जो पश्चानुपूर्वी है उसमें पूर्वानुपूर्वी का व्युत्क्रम रहा करता है। तथा अनानुपूर्वी में इन तीन पदों के ६ भंग होते हैं ये पहिले दिखला ही दिये गये हैं । शेष भावना यहां पहिले की तरह ही जाननी चाहिये । म ० १२०॥ જેવી રીતે ૧૪ ગુણસ્થાનેનું વર્ણન કરતી વખતે જઘન્ય એવાં મિથ્યાષ્ટિ ગુણસ્થાનનું વર્ણન સૌથી પહેલાં કરવામાં આવે છે, એજ પ્રમાણે જઘન્ય હોવાને કારણે અધોલેકનું વર્ણન પણ સૌથી પહેલાં કરવામાં આવ્યું છે. મધ્ય પરિ. ણામવાળાં દ્રવ્યોથી યુક્ત હેવાને કારણે તિર્યલકને ઉપન્યાસ (વર્ણન) ત્યાર બાદ કરવામાં આવ્યા છે, અને ઉત્કૃષ્ટ દ્રવ્યપરિણામવાળા ઉર્વલકને ઉપન્યાસ (વજન). ત્યાર બાદ કરવામાં આવ્યું છે. આ પૂર્વાનુને ક્રમ છે પશ્ચાનુપૂવીમાં પૂર્વાનુપૂરી કરતાં ઉલટ ક્રમ રહે છે, તથા અનાનુપૂવીમાં આ ત્રણ પદેના ૬ ભંગ (વિકલ) થાય છે, તે અંગે પહેલા બતાવવામાં આવ્યા છે. બાકીનું કથન પહેલાના ફયન પ્રમાણે જ અહીં સમજવું જોઈએ. પાસ ૧૨
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020966 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 25 MB |