Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगवार परमाणुपुद्गला अनन्तगुणाः, संख्येयपदेशिकाः स्कन्धाः संख्येयगुणाः, असंख्येयप्रदेशिकाः स्कन्धा असंख्येयगुणाः, इति।
अत्र मूत्रे सर्वस्या अपि पुद्गलजातेरपेक्षयाऽसंख्यातप्रदेशिकाः स्कन्धा असं. प्यातगुणा उक्ताः। असंख्यातपदेशिकाः स्कन्धास्तु आनुपूर्ध्यामेवान्तर्भवन्ति, अतस्तदपेक्षया आनुपूर्वीद्रव्याणि शेषसमस्तद्रव्येभ्योऽपि असंख्यातगुणानि किं पुनरनानुपूर्यवक्तव्यकद्रव्यमात्रात् । 'अधिकानी ति अर्थस्वारस्यादाक्षिप्यते। ...
तथा-नैगमव्यवहारसम्मवानि अनानुपूर्वीद्रव्याणि-परमाणुरूपाणि द्रव्याणि शेषद्रव्याणाम् आनुपूर्व्यवक्तव्यकद्रव्याणामपेक्षयां कियतिभागे भवन्ति ? किसंख्येयेषु मागेषु भवन्ति ? किमसंख्येयेषु भागेषु भवन्ति ? इति प्रश्नः। उत्तरयति-नो संख्येयतमभागे भवन्ति, किंतु असंख्येयतमभागे भवन्ति, नो संख्येयेषु भागेषु भवन्ति, नो असंख्ये येषु भागेषु भवन्ति । अनानुपूर्वीद्रव्याणि-शेषद्रव्याणाम्
और असंख्यात प्रदेशी स्कंध असंख्यात गुणित है। इस सूत्र में समस्त पुद्गल जाति की अपेक्षा से उसके असंख्यात प्रदेशी स्कंध असं. ख्यात गुणे कहें हैं। सो ये असंख्घात प्रदेशी कंध आनुपूर्वी में ही अन्तर्भूत हो जाते हैं । इसलिये इस अपेक्षा से सब आनुपूर्वी द्रव्य शेष समस्त द्रव्यों से भी जब असंख्यात गुणित हैं तो कि अनानुपूर्वी और अवक्तव्यक द्रव्यों की अपेक्षा से ये असंख्यात गुणे हैं इसमें तो कहना ही क्या है। सूत्र में " अधिक" पद नहीं कहा गया है फिर भी यहां उसका आक्षिस अर्थ के अनुसार किया गया है। तथा नैगमध्यवहारमय संमत जो अमानुपूर्वी द्रव्य-परमाणु रूप द्रव्य ये आनुपूर्वी और अवक्तव्यक द्रव्यों की अपेक्षा से उनके असंख्यात અસંખ્યાત ગણાં છે. અને અસંખ્યાત પ્રદેશી રકંધ અસંખ્યાતણા છે. આ સૂત્રમાં સમસ્ત પુદ્ગલ જાતિની અપેક્ષાએ તેના અસંખ્યાત પ્રદેશી સ્કંધ અસંખ્યાત ગણુ કહા છે. તે અસંખ્યાત પ્રદેશી કંધાનો આનરવ માં જ સમાવેશ થઈ જાય છે. આ રીતે વિચાર કરતાં, જે સમરત આપવી કાવ્ય બાકીના સમસ્ત કો કરતાં પણ અસંખ્યાત ગણું છે, તે અનાનુપૂર્વ અને અવકતત્યક દ્રષ્યો કરતાં તે તે અસખ્યાત ગાયું હોય એમાં શંકા કરવા २७ नथी. सूत्रमा “पि" ५६ वायु नथी, छतi ५ मही तना અને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આપવા માટે તે પદને પ્રયોગ કર્યો છે
તથા નગમ અને વ્યવહાર નયસંમત જે અનાનુપૂર્વી દ્રવ્ય (પરમાણુ કાવ્ય) છે તે આનુપૂર્વી અને અવક્તવ્ય કો કરતાં અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ છે. તે બાકીના દ્રવ્યોના સંખ્યાતમાં ભાગપ્રમાણ નથી, સંખ્યાત
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020966 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 25 MB |