________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगदारमत्रे सम्प्रति नयभेदेन द्रव्यावश्यकभेदा उच्यन्ते
मूलम् - नेगमस्स गं एगो अणुवउत्तो आगमओ एगं दवाव स्सयं, दोग्णि अणुवउत्ता आगमओ दोषिण दव्वावस्सयाई, तिषिण अणुवउत्ता आगमओ तिणि दव्यावस्सयाई, एवं जावइया अणुव उत्ता आगमओ तावइयाई दवावस्तयाई । एवमेव ववहारस्सवि संगहस्स णं एगो वा अणेगे वा अणुवउत्तो वा अणुवउत्ता वा दवावस्मयं दव्यावस्त्याणि वा, से एगे दवावस्सए । उज्जसुयस्स एगो अणुवउत्तो आगमओ एगं दव्यावस्सयं, पुहुत्तं नेच्छइ । तिण्हं सद्दनयाणं जाणए अणुवउत्ते अवत्थु, कम्हो ? जइ जाणए अणुवउत्ते न भवइ, जइ अणुवउत्ते जागए ण भवइ तम्हा णत्थि आगमओ दवावस्तयं । से तं आगमओ दच्यावस्तयं ॥सू० १५॥ अधिक अक्षर आदि करके सूत्र के उच्चारण में दोष आते हैं। इनके ऊपर भी दृष्टान्त है जिन्हें यहां शास्त्र के विस्तार के भय से नहीं लिखा है ।
भावार्थ-संक्षेप में आगम की अपेक्षा लेकर द्रव्यावर पक का स्वरूप सूत्रकार के अभिप्रायानुसार इस प्रकार जानना चाहिये जिस साधुने आवयश्क पत्र को सविधि अच्छी तरह से सीख लिया है-श्रुत गुण के अनुसार उसका अध्ययन कर लिया है-परन्तु उसमें उपयोग से वह रहित है-ऐसी स्थिति में वह साधु का आगम द्रव्यावश्यकरूप है। सूत्र १४॥ ઉચ્ચારણ કરવામાં પણ દેષ રહે છે. તેનું પ્રતિપાદન કરતુ એક દષ્ટાન્ડ આપી શકાય એમ છે, પણ શાસ્ત્રને વિસ્તાર થઈ જવાના ભયથી અહી તે દૃષ્ટાન્ત આપ્યું નથી.
ભાવાર્થ-આગમની અપેક્ષાએ દ્રવ્યાવશ્યકનું સ્વરૂપ સૂત્રકારના અભિપ્રાય અનરાર કેવું છે તે હવે સંક્ષિપ્તમાં પ્રકટ કરવામાં આવે છે
જે સાધુએ આવશ્યકસૂત્રને વિધિપૂર્વક સારી રીતે શીખી લીધું છે–તગુણનું સાર તેનું અધ્યયન કરી લીધું છે પરંતુ તેમાં તે ઉપયોગથી વિહીન છે, એવી પરિસ્થિતિમાં તે સાધુ આગમની અપેક્ષાએ દ્રશ્યાવશ્યક કહેવાને યોગ્ય ગણાય છે. શાસ્ત્રી
V
For Private and Personal Use Only
