________________
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ ક્યાંથી થાય? સવાલ થાય કે, -
ભકિતના, સાધુસેવાના, ૫૭ પ્રકારના સંવરપ્ર. - આપણામાં ગ્રંથિભેદ થયાની શી માર્ગોના, ૧૨ પ્રકારની નિર્જરા યાને બાહ્યખબર પડે?
આભ્યન્તર તપના, એની અંતર્ગત ક્ષમાદિ ૧૦ ઉ. – આપણી પ્રવૃત્તિ જોવાથી ખબર પડે. ધર્મના, શુભભાવોનાપ્રયોગ કર્યે રખાય. દા.ત. જો ગ્રંથિભેદ થયો હોય, તો સૂક્ષ્મબોધ આવે અને મહાવીર ભગવાનની સંગમાદિ દુષ્ટો પ્રત્યે ક્ષમા એમાંથી લોકોત્તર ધર્મના ભાવથઈ લોકોત્તરધર્મની અને કરુણાનો ભાવ, ગજસુકુમાળ મુનિની પ્રવૃત્તિ થાય. અલબત્ આ પ્રવૃત્તિમાનપાન, પૈસા સમતાનો ભાવ, બંધમુનિનો દેહના ભેદજ્ઞાનનો ટકા-વિષયસુખ વગેરેની મલિન આશંસા- ભાવ, ખંધક સૂરિના ૫૦૦ મુનિઓનો યંત્રમાં અપેક્ષાથી રહિત જોઇએ. આમાં સમજવાનું છે કે, પીલના પ્રત્યે ઉપકારી તરીકેનો ભાવ, ધરણશાહ
પ્ર. - લોકોત્તર ધર્મના ભાવ એટલે? પોરવાલનો ધન-મમતા મૂકી જિનભક્તિભાવ,
ઉ. - સૂક્ષ્મબોધ અર્થાત્ સર્વજ્ઞવચનને મગધસમ્રાટ શ્રેણિકને દીક્ષાપ્રત્યે ભારે અનુસાર હેય અને ઉપાદેયનો વિવેક જાગીને એ પક્ષપાતનો ભાવ, શાલિભદ્રનો મહાવૈરાગ્યભાવ હેયના ત્યાગ અને એ ઉપાદેયના આદરની પ્રવૃત્તિના વગેરે. લોકોત્તર શુભભાવોનો સર્વાશે નહિતો અંગે ભાવ એલોકોત્તરધર્મના ભાવ છે. આ ભાવ ખરેખર પણ જીવનમાં પ્રયોગો કરતા રહેવાય. તો કહેશોજાગે, આની અભિલાષા હાર્દિક જાગે, તો પછી પ્ર. - આવા ઉચ્ચ લોકોત્તરભાવ આવે શક્તિ-સંયોગની અનુકૂળતામાં લોકોત્તર ધર્મની ક્યાંથી? સહેલા પડ્યા છે? પ્રવૃત્તિથી દૂર નથી. એટલે જ જીવનમાં ખરેખર ઉ. – હા, સહેલા પડ્યા છે, જે એની સામેના કરવા જેવા હોય, તો આ લોકોત્તર ધર્મના ભાવ પાપભાવોને-એના પરિણામને બરાબર નજર કરવા જેવા છે.
સામે રાખ્યા કરે. એના માટે નજર સામે આ તરવરે, જો આજીવનમાં સર્વશનું શાસન મળ્યાની ક્ષમા મૂકી ક્રોધના ભાવમાં અગ્નિશર્મા ચડ્યો, તો કિંમત સમજાય, તો જીવનમાં આ લોકોત્તર લાખો પૂનામા ખમણફેઈલ (નિષ્ફળ) ક્ય! ધર્મના શુભભાવ સિવાય બીજા હાલતુ-ફાલતુ વિશ્વભૂતિમુનિ (મહાવીર પ્રભુનો ૧૬ ભવે જીવ) કે કચરાપલ્દી વિષયોના ભાવ હૈયામાં ઘાલવાનું સમતા મૂકી બળની મમતામાં પડ્યો, તો નિયાણું મન ન થાય. સમજીએ તો જિનશાસન સાથેના કરી ૧૦૦૦ વર્ષનાં તપ વેચી નાખી ૧૮મા ભવે માનવભવમાં શુભ લોકોત્તરભાવની મોનોપોલી વાસુદેવ થઈ ૭ મી નરકમાં ગયો. મમ્મણ શેઠ (સર્વેસર્વા હક) મળેલ છે.
ધનની મમતામાં પડી 9મીએ સીધાવ્યો. એ જ એટલે જ આ જનમમાં આત્મામાં શુભ ૫૦૦ શિષ્યોના ગુરુ અંધકસૂરિ યંત્રમાં પીલતા લોકોત્તરભાવ ઠસોઠસ ભરી શકાય. આ લૌકિક પાલકને હવે ઉપકારી નહિ, પણ શત્રુતરીકે જોતા શુભભાવ તો પૂર્વે અનેક જન્મોમાં ક્ય, પણ એથી થયા, તો મોક્ષે જતા અટકી પડ્યા. બ્રહ્મદત્ત વીતરાગદેવાધિદેવ અને જેનશાસનનોરંગનચક્યો. ચક્રવર્તીને પૂર્વભવના ભાઈમુનિએ ઘણોય એટલે હવે દશાફેરવવાની. આ જીવનતો પ્રાયોગિક પ્રતિબોધ આપ્યો, છતાં એવૈરાગ્યને બદલે રાગજીવન છે, એમાં લોકોત્તરશુભભાવના વારંવાર ભાવમાં ચિટકી રહ્યા, તો ૭મી નરકે ઊતરી ગયા. પ્રયોગો થઇ શકે. શુભભાવોના એટલે કે જિન- ધન-માલ-પરિવાર-કાયા-સત્તા-હત્વ