________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૮)
(યોગદૃષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાનો તેમાંથી બચાવવાનું ધર્મકાર્યથી બનશે.” દિવસ પર વિચારો, આ માનવના અવતારમાં ભારે દિવસ ઊગે છે, એ પસાર તો થાય જ છે, પણ સમજશક્તિ-વિચારશક્તિ મલી છે, તો એથી સારામાં પાપમાં ! ગઈ કાલનો કોઈ મહાન મહાત્મા હોય ને સારી તત્ત્વવિચારણા કરી શકાય, આત્મચિંત્વન, મૈત્રી બીજો બદમાશ હોય, પણ બન્નેને નવું પ્રભાત મળે આદિ ચાર ભાવના, કે અનિત્યતાદિ બાર ભાવના એટલે અહોરાત્રની ક્ષણોની નવી કોરી કરન્સી નોટો ભાવી શકાય. આજ્ઞાવિચયાદિ શુભ ધર્મધ્યાન ધ્યાઈ મળે છે. હવે તેનો જેવો ઉપયોગ કરવો હોય તેવો કરી
શકાય. મનથી ક્રમસર તીર્થો-મંદિરો ફેરવી શકો. શકે છે.
અથવા “ભરોસર'ના મહાપુરુષોનાં જીવન વિચારી જીવની શાબાશી એ કે તણાઈ જતામાંથી બચાવી શકો. પણ એના બદલે અતત્ત્વની ભાંજગડમાં, તુચ્છ લેવું. સવારે ઊઠયા ત્યારે ચોવીસ કલાકની જે ભેટ જડ પદાર્થોની ચિંત્વનામાં, અને ખોટી હર્ષ-શોક-ભય મળી, તેમાં અખંડ ત્રીસ સામાયિક કરવાની ભેટ છે. તથા મોહની લાગણીઓમાં જીવન કેવું તણાઈ રહ્યું છે? ચોવીસ કલાકમાં તો પૂજા, દર્શન, વ્રત, પચ્ચખાણ, એમાં સમજશકિત અને વિચારશકિત બંનેય કેવી તપ-જપ વગેરે અનેક જાતના ધર્મ કરવાની તક છે ! વેડફાઈ રહી છે? જીવને કાળજી હોય તો શું આમાંથી પણ સાંસારિક સમયમાંથી એવું કેટલું બચાવવાની પડી કાંઇ જ બચાવી શકાય એવું નથી? કાળજી ચીવટ હોય છે? મકાન, તિજોરી, બધું સલામત હોય, પણ માત્ર તો આડે માર્ગેથી ઘણી ય શકિત વેડફાતી બચાવી શકાય બે પૈસાની સાવરણી ય ન ખોવાય, તેની પણ કેટલી એમ છે. ખરાબ વિચાર, ખરાબ ચિંત્વન, ખરાબ બધી સાવચેતી, સલામતી રખાય છે? ત્યાં તો એટલું ભાવના આવતા પહેલાં ઝટ સારી વસ્તુના ય તણાઈ જવું ન જોઈએ ! અને અહીંયા બધું તણાઈ વિચાર-ચિંતન-ભાવના મનમાં ગોઠવી શકાય એમ જાય, જતાં બચાવવાની વાત નહિ!કેમ આમ ?' છે. એટલે તરત શક્તિ તણાતી બચે. “મનુષ્ય જીવન તણાઈ જતી શક્તિ, સામગ્રી, અને
(૩) તણાઈ જતા પૈસા: સમયમાંથી બચાવી લઇ એને ધર્મમાર્ગે જોડવા માટે છે, ને એમ કરી પોતાના આત્માને દુર્ગતિમાંથી
બીજું, જુઓ કે આ જ માનવકાળે તમારા બિચાવી લેવા માટે છે, એટલા જ માટે મારે ધર્મ જીવનમાં ધનની કમાણીમાંથી કેટલું ય બધું પાપમાં કરવાની ઈચ્છા છે. તે વાત નક્કી નથી કરી, જો તણાઈ જાય છે ! કેટલું ખરચામાં, કેટલું ફેશનમાં. બેસીને બરાબર વિચાર કરો કે “કાળ તમારા અને કેટલું એશઆરામાં માટે ખેચાઈ જાય છે ? આ જીવનમાંનું કેટકેટલું તાણી જાય છે, તો એની જરા બજારમાં જવું છે, ઝટ મનને થશે કે, “ચાલો, ભયાનકતા ગજબની લાગે. શું શં તણાઈ-વેડફાઇ રહ્યું રીક્ષામાં બેસી જઈએ.’ શી જરૂર હતી ભાઈ ? ચાલી
નાખ, પાંચ-સાત મિનિટનો રસ્તો છે. એ રીતે વધેલા
પૈસા કોઈ દેરાસરમાં, પૂજામાં કે સાત ક્ષેત્રની પેટીમાં (૧) તણાઈ જતો મોંઘેરો માનવ સમય:
નાખજે, તો એ તણાતું બચ્ચું ગણાશે. આ સિવાય તો માનવજીવનનો એકેક દિવસ જે મળે છે, તેમાં
ઘણું ઘણું તણાઈ રહ્યું છે. જરા પેટ કે માથું દુખ્યું, ત્યાં કેટલું ય સારું શક્ય હોય છે; પરંતુ એના બદલે એકેક
એકાદ દિવસ ધીરજ ધરી ઉપવાસ ખેંચી કાઢે તો મટી દિવસનો કાળ જીવનમાં ઘણાં ઘણાં ઊલટા રસ્તે
જાય એમ હોય; પણ નહિ, એ ઝટ ડાકટરના ઘેર તણાઈ-વેડફાઈ જાય છે. અફસોસ કે હજારો
દોડવાનો. બે રૂપિયા દવાના, ત્રણ રૂપિયા દિવસોની તો કેટલી ય ગજબની ખોટ ! કહો કે કિંમતી
ઈજેકશનના, બે રૂપિયા મોસંબીના, એમ ધનને લાખો માનવ ક્ષણો ખોટમાં તણાઈ જાય છે.
તણાઇ જવા દેવામાં સંકોચ નહિ ! માત્ર હિસાબ (૨) માનસિક શક્તિઃ
ગણવાનો જયાં આત્માનો બચાવ છે ત્યાં ! એટલે બીજી વેડફાઈ જતી વસ્તુ માનસિક શક્તિ છે. કયાં? પ્રભુ-પૂજાની સર્વ વસ્તુ ખરીદી વાપરવામાં,
છે?
For Private and Personal Use Only