Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૮)
(યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાનો
-
-
-
-
કરે.
| ઉ- વીતરાગ પ્રભુ પ્રત્યે અખંડ ભકિતભાવ આ કયારે બને ? દા.ત. દર્શન-ચૈત્યવંદનની રાખવા માટે એમાં બાધક દુન્યવી પદાર્થોમાં મનને સાધના વખતે પહેલાં તો દર્શન-ચૈત્યવંદનના પ્રારંભે ખેંચાઈ જતું અટકાવવું. એ અટકાવવા અનેક ઉપાયો “આ જગતમાં મારા પરમાત્માથી વધીને જોવા લાયક છે, એ વિચારતાં અહીં વિસ્તાર થઈ જાય, પરંતુ એક કોઇ ચીજ નથી' એવું મનને સચોટ ઠસાવી પરમાત્મા ઉપાય વિચારીએ, તે આ છે કે -, આપણી પર દૃષ્ટિ સ્થિર સ્થાપી હોય, ત્યારે પછી પ્રભુનાં ધર્મ-સાધનાઓ વખતે તો હજીય મન એના શુભ દર્શનની આડે કોઈ આવ્યું ત્યાં પણ આંખ મીંચીને ભાવમાં રમે છે, પરંતુ સાધનાનું આલંબન મૂકયા દર્શન જ ચાલુ રહે. પછી એ ભાવ ટકાવવાની આપણને ગરજ નથી હોતી,
વીતરાગ પરમાત્માનાં દર્શનની મજા જ કોઈ તે ગરજ ઊભી કરવી જોઇએ.
ઓર છે! એ દર્શન જો ભાવભર્યું થાય, દિલની સ્તુતિ વીતરાગ પ્રત્યે અખંડ ભકિતભાવનું એક
સાથે થાય, તો એનો પ્રભાવ એ પડે કે પ્રતિમા પાસેથી સાધનઃ સાધના પછી એના ભાવ ચાલ ચાલી ગયા પછી પણ મનમાં એ દર્શનના ભાવ ચાલ્યા જોઇએ.
દા.ત. વીતરાગનું દર્શન કરતાં તો શુભ ભાવ વીતરાગને સ્તુતિ કેવી હોય? આવ્યો, પણ દર્શન પત્યું કે તરત અશુભ ભાવમાં-બાહ્ય ભાવમાં મન લઈ જઈએ તેના બદલે એ
કોઈ આવા પ્રકારની કે પ્રભુને ઉદ્દેશીને કહેવાય, દર્શન વખતનો શુભ ભાવ મનમાં ચાલુ રાખવો
- “અહો કેવું શુદ્ધ સ્વરૂપ પરમાત્માનું ! .. એની જોઈએ. એમ, શાસ્ત્ર વાંચન કરતા હોઈએ ત્યારે તો
આગળ કોણ વિસતામાં છે ?' એમાં દર્શનમાં ભાવ
ચઢે ચઢે એટલે ક્યાં પહોંચે ? બોલોને કયાં? કહો કે શુભ ભાવ આવે, પરંતુ પછી “ચોપડી બંધ એટલે મગજ બંધ” એવું ન થવું જોઈએ. ચોપડી બંધ છતાં
અવસર આવ્ય શુકલ ધ્યાન અને ક્ષપકશ્રેણી પર મગજ ખુલ્લું રહેવું જોઇએ, અર્થાત એ વાંચન
પહોંચ્યો હોય! ત્યાંથી નીચે ઊતરવાનું નહિ! વખતનો શુભ ભાવ વાંચન પછી પણ Æયમાં ચાલુ “અહો પ્રભુ ! તમારું કેવું સ્વરૂપ ! કોઈ અશિવ રહેવો જોઈએ. તાત્પર્ય, શુભ આલંબનના નહિ, પૂર્ણ શિવ, અચલ, અરોગ, અનંત, અક્ષય, વિરહ-કાળમાં પણ શુભ ભાવનો વિરહ નહિ, કિન્તુ અવ્યાબાધ અને અપુનરાવૃત્તિ એવી સિદ્ધિગતિ શુભ ભાવની ઘારા ચાલુ રહેવી જોઈએ. આલંબન નામના સ્થાનમાં શાશ્વતપણે બિરાજનારા આપ ખસી ગયા પછી પણ આંતરિક સાધના અખંડ ચાલુ કયાં ? અને હું કયાં ? સેંકડો અશિવની ઉપદ્રવની રાખવાની.
સ્થિીતમાં ! કેવી ચલ સ્થિતિમાં ! કેવી ચલ? કોઈ એક એક નાનો દાખલો લો, પ્રભુના દર્શન કરી રહ્યાં
ઠેકાણું જ નહિ ! એક ભવમાંથી બીજા ભવમાં ! એક છો, એમાં કોઈ વચમાં આડો આવી ઊભો, તો મૂર્તિનું
ચિંતામાંથી બીજી ચિંતામાં! એક રાગાદિ લાગણીમાંથી આલંબન ખસ્યું, પરંતુ એ વખતે આંખ મીંચીને જાણે
બીજી લાગણી પર ! એક કર્મના ઉદયમાંથી બીજા સામે આપણે પ્રભુને જોઈ રહ્યા છીએ એવા માનસિક
ઉદયમાં ! કયાં હું આટલો ચલ-વિચળ, ને કેવા આપ દર્શનની આંતરિક સાધના ચાલુ રાખવાની. એમ શાસ્ત્ર વાંચી બંધ કર્યું. પણ મનમાં એ શાસ્ત્રના
સ્થિર ! કોઈ ભવ જ નહિ, ચિંતા જ નહિ ! મન, પદાર્થની ચિંતવના રૂપ આંતરિક સાધના ચાલુ
રોગ, વ્યાધિ, ઉપાધિ, કર્મોદય..... ઇત્યાદિમાંનું રાખવાની. ચૈત્યવંદન કરીને ઊઠયા, ચૈત્યવંદનનું
આપ ને કાંઈ જ નહિ ! હે પ્રભુ ! આપ તો આલંબન ખસી ગયું, પણ એમાં જાગેલા ભાવ મનમાં સિદ્ધિગતિમાં અનંત આનંદમાં ઝીલો છો !ને હું રોબડ મમરાવવાની આંતરિક સાધના ચાલુ રાખવાની. અહીં રખડું છું !
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020952 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 282 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |