SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 446
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir तुलसी शब्द-कोश 991 संकुल : वि० (सं०) । (१) प्रचुर, सघन, व्यापक । भूमि जीव संकुल रहे ।' मा० ४.१७ (२) व्याप्त, अवच्छादित । 'सरसिज संकुल सकल तड़ागा। मा० ७.२३.१० संकले : (सं०) संकुल (ध्याप्त).. में । 'पतंति नो भवार्णवे, वितर्कवीचि-संकुले ।' मा० ३.४ छं० संकेत : सं०० (सं०) । लक्षण, परिचय-चिह्न, इङ्गित । 'दई ही संकेत कहि कुसलात सियहि सुनाउ ।' गी० ५.४.५ संकोच : सं०० (सं.)। (१) सिकुड़न, कमी। 'जल संकोच बिकल भई मीना।' मा० ४.१६.८ (२) मानसिक सिमटन की अनुभूतिविशेष । 'बोली सती मनोहर बानी । भय संकोच प्रेम रस सानी।' मा० १.६१.८ संकोचु : संकोच+कए । मानसिक सिकुड़न (लज्जा आदि)। 'उपजा अति संकोचु ।' मा० १.५३ संख : सं०० (सं० शङ्ख) । मा० २.३७.५ संग : सं०० (सं.) साथ, साहचर्य, लगाव । (१) घनिष्ठ सपर्क, आसक्ति । 'संग तें जती कुमंत्र तें राजा (नासहि) । मा० ३.२१.१०-११ (२) क्रि०वि० । साथ में। 'ता ते नाथ संग नहिं लीन्हा ।' मा० ७.१.४ (३) एक साथ संहत होकर । 'बैठहिं सभी संग द्विज सज्जन ।' मा० ७.२६.१ संगति : सं०स्त्री० (सं.)। संग, साहचर्य, सामञ्जस्य, व्यवस्था, सहभाव, सम्पर्क । मा० ५.१३.११ संगम : सं०० (सं०) । मेला, मिश्रण। (१) अनेक धाराओं का मिलन+नर नारी आदि का मिलन । 'संगम करहिं तलाव तलाईं।' मा० १.८५.२ (२) धाराओं का मिलन स्थान । 'सरित सिंधु संगम जनु बारी।' मा० २.३०२.६ संगमु : संगम+कए । त्रिवेणी संगम । मा० २.१०५.७ संगा : संग । मा० १.७.६ संगिनि : वि०स्त्री० (सं० संगिनी) । सहचरी, सहायिका, अन्तरङ्गिणी सखी। 'मातु बिपति संगिनि ते मोरी ।' मा० ५.१२.१ संगी: वि.पु. (सं० संगिन्) । साथ रहने वाला, संलग्न, साथी; आसक्त । 'निज संगी निज सम करत ।' वैरा० १८ संग, गू : संग+कए। (१) साथ । 'सिसुपन तें परिहरेउँ न संगू ।' मा० २.२६०.७ (२) संघ, समुदाय । 'चढ़े जाइ सब संगु बनाई ।' मा० १.२६०.७ संग्रह : सं०० (सं०) । अनुकूल मानकर ग्रहण, संचय । 'संग्रह त्याग न बिनु पहिचानें ।' मा० १.६.२ For Private and Personal Use Only
SR No.020840
Book TitleTulsi Shabda Kosh Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBacchulal Avasthi
PublisherBooks and Books
Publication Year1991
Total Pages612
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy