________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir
ताविति । सन्निपेततुः सङ्घर्ष प्राप्तौ ॥५१॥ तजः सन्निपातजः॥ ५२-५६॥ संक्षिपन् संहरन् ॥५७॥ सोरेण सूर्यदेवताकेन । “सूर्यतिष्या | गस्त्य-" इत्यादिना यलोपः ॥५८॥१९॥ तस्मादिति । असुरास्वप्रयोगादेतोःचापात् इन्द्रजिद्धनुषोऽपादानात् कूटमुद्रादयो विनिष्पेतुरित्यन्वयः।
तौ भासयन्तावाकाशं धनुर्ध्या विशिखौ च्युतौ । मुखेन मुखमाहत्य संनिपेततुरोजसा ॥५१॥ सन्निपातस्तयो रासीच्छरयोघोररूपयोः । सधूमविस्फुलिङ्गश्च तज्जोऽग्निर्दारुणोऽभवत् ॥१२॥ तौ महाग्रहसङ्काशावन्योन्यं सन्निपत्य च। सङ्ग्रामे शतधा यान्तौ मेदिन्या विनिपेततुः ॥५३॥ शरौ प्रतिहतौ दृष्ट्वा तावुभौ रणमूर्धनि। वीडितो जातरोषौ च लक्ष्मणेन्द्रजितौ तदा ॥५४ ॥ सुसंरब्धस्तु सौमित्रिरत्रं वारुणमाददे ॥५५॥ रौद्रं महेन्द्रजिद्युद्धे व्यसृजधुधि निष्ठितः। तेन तदिहतं त्वस्त्रं वारुणं परमाद्धतम् ॥५६॥ ततः क्रुद्धो महातेजा इन्द्रजित समितिञ्जयः।
आग्रेयं सन्दधे दीप्तंस लोकं संक्षिपन्निव ॥५७॥ सौरेणास्त्रेण तद्रीरो लक्ष्मणः प्रत्यवारयत् ॥५८॥ अखं निवारितं दृष्ट्वा रावणिः क्रोधमूञ्छितः। आसुरं शत्रुनाशाय घोरमस्त्रं समाददे ॥ ५९॥ तस्माच्चापादिनिष्पेतुर्भास्वराः कूट मुद्गराः। शूलानि च भुशुण्ड्यश्च गदाः खगाः परश्वधाः॥६०॥ तदृष्ट्वा लक्ष्मणः सङ्ख्ये घोरमस्मथासुरम् । अवार्य सर्वभूतानां सर्वशत्रुविनाशनम् । माहेश्वरेण द्युतिमांस्तदखं प्रत्यवारयत् ॥ ६॥ तयोः सुतुमुलं युद्धं संबभूवाद्धतोपमम् । गगनस्थानि भूतानि लक्ष्मणं पर्यवारयन् ॥ २॥ भुशुण्ड्यः मुसलविशेषाः॥६०॥ तदृष्ट्वेत्यादिसार्घश्लोक एकान्वयः । क्रियाद्वयार्थ तदत्रमिति द्विरुक्तिः॥६१॥ तयोरिति । स्पष्टः॥ ६२ ॥ संनिपेतः सहर्ष प्राप्तौ ॥५१ ॥ ५३॥ महामहः अङ्गारकशन्यादिः ॥ ५३ ॥ श्रीडितो स्वस्वमयुक्तशरस्प मोघत्वदर्शनेन सातलज्जो । यद्यपि रावणे रपि ब्रीडा युक्ता, लक्ष्मणस्य तु तद्वाणनिवारणाय प्रयोकुस्सार्थक्यसत्त्वेन ब्रीडाभावस्तथापितनिराकरणपूर्वक रिपुषधपर्यन्तण्यापारेणोपादानात् तदभावेन तस्थापि लज्जेति बोध्यम् । [छत्रिन्यायेन द्विवचनप्रयोग इति कतक।] जातरोपी रामाविशेषे विभीषणे बाधः प्रमुक्त इति लक्ष्मणस्प रोपा, लक्ष्मणस्तं परिहतवानिति
For Private And Personal Use Only