Sutrakritanga Sutram Part 04

SR No.: 020781
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1971
Total Pages: 797
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sutrakritang
File Size: 15 MB

Page 485

४७४
सूत्रकृताइयो ॥ अथ द्वितीय श्रुतस्कन्धस्य-पश्चममध्ययनं प्रारभ्यते ॥ साम्पनं पञ्चममध्ययनं पारम्य ते, अस्य चायमभिसम्ब-धः, चतुर्थाध्ययने प्रत्याख्यानक्रियोक्ता, सा चाचारव्यवस्थितस्य सतो भवतीति अतस्तदनन्तर. माचारश्रुताऽध्ययनमभिधीयते । अथवाऽनावारपरिवनेनेन सम्यकपत्याख्यानमस्खलितं भवत्यतेऽाचारश्रु मध्ययनं भवति, अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य प्रथमांगाथामाहपरम्-आदाय बंभचेरं च आसुपन्ने इमं वइं।
अस्सि धम्मे अणायारं नायरेज्ज कयाइ वि ॥१॥ छाया--आदाय ब्रह्मवयं च-माशुपन इदं वचः। ___अस्मिन् धर्म अनाचारं नाचरेच कदापि हि । १॥
पांचवे अध्ययन का प्रारंभ अब पांचवां अध्ययन प्रारंभ किया जाता है। इसका संबंध इस प्रकार है-चौथे अध्ययन में प्रत्याख्यान क्रिया का कथन किया गया है। प्रत्याख्यान क्रिया आचार में स्थित साधु में ही हो सकती है, अत एव प्रत्याख्यान क्रियाका कथन करके आचारश्रुत नामके अध्ययन कहा जा रहा है। अथवा अनाचार का त्याग करने से निर्दोष सम्यक् प्रत्याख्यान हो सकता है, अतएव यह अनाचार श्रुनाध्ययन भी है। इस संबंध से प्राप्त इस अध्ययन का प्रथम सूत्र कहते हैं-'आदाय बंभ. चेरं च' इत्यादि।
शब्दार्थ-'आसुपन्ने-माशुप्रज्ञः' कुशल प्रज्ञावान् पुरुष 'इमं वई -इदं वचः' इस अध्ययन में कहे जाने वाले वचनों को बंभचेरं-ब्रह्मचर्य
પાંચમાં અધ્યયનને પ્રારંભ – હવે આ પંચમું અધ્યયન પ્રારંભ કરવામાં આવે છે આનો સંબંધ આ પ્રમાણે છે–ચેથા અધ્યયનમાં પ્રત્યાખ્યાન ક્રિયાનું કથન કરવામાં આવેલ છે. પ્રત્યાખ્યાનકિયા આચારમાં સ્થિત સાધુમાં જ થઈ શકે છે. તેથી જ પ્રત્યાખ્યાન ક્રિયાનું કથન કરીને આચારશ્રત નામનું આ પાંચમું અધ્યયન કહેવામાં આવી રહ્યું છે. અથવા અનાચારનો ત્યાગ કરવાથી નિર્દોષ સગ્ય પ્રત્યાખ્યાન થઈ શકે છે. તેથી જ આ અનાચાર થત અધ્યયન પણ કહેલ છે. આ સંબંધથી પ્રાપ્ત થયેલ આ અધ્યયનનું પહેલું સૂત્ર આ પ્રમાણે કહ્યું છે –
'मादाय बंभचेरं च' त्या
शहाथ-'आसुपाने - आशुप्रज्ञः' ज्ञावान् पुष तथा 'इम-वई-इदं. वच' मा अध्ययनमा वामां माना। क्यानाने तथा 'बंभचेर- ब्रह्मचर्य'