________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १४ प्रन्थस्वरूपनिरूपणम्
४१५
शास्त्रविरुद्धकर्मकर्त्ता गृहस्थः परसमयानुसारी, तथा वयसाऽल्पो वृद्धो वा एवमत्यन्तनिन्दितदासीव, यदि सार्धं सर्वज्ञपणीत शिक्षामाश्रित्याधिक्षिपेत् तदा साधु स्तत्र क्रोधं न कुर्यात् प्रत्युत स्वहितमितिकृत्वा सहर्ष स्वीकुर्यादिति भावः ॥ ८ ॥ मूलम् - पण तेसु कुंज्झे र्णय पेन्त्रहेजा,
ण यावि किंची फरुसं वैएज्जा ।
तहा करिस्सति पडिसुजा,
,
'सेयं खु भैयं में पैमायं कुंज्जा ॥ ९ ॥ छाया - न तेषु क्रुध्येन्न च प्रव्यथयेत् न चापि किचिप वदेत् । तथा करिष्यामीति प्रतिशुणुयात् श्रेयः खलु भयं न प्रमादं कुर्यात्॥ ९॥ अपमानपूर्वक आक्षेप होने पर भी तनिक भी अपने मनको दूषित न करे । अपितु यही सोचे कि इसका कहना मेरे लिए कल्याणकारी है । आशय यह है - शास्त्र विरुद्ध कार्य करनेवाला गृहस्थ, अन्यमतावलम्बी उम्र में छोटा, बडा या अत्यन्त निन्दित मनुष्य भी यदि साधु पर आक्षेप करे (फटकारे) तो भी साधु कोप न करे ||८||
1
'ण तेसु कुज्झे ण य पव्वज्जा' इत्यादि ।
शब्दार्थ - 'तेसु तेषु' स्वसमय परसमय में रहने वाले आक्षेप करनेवालों पर साधु 'ण कुज्झे-न क्रुध्येत्' क्रोध न करे 'ण य-न च' न उसको 'पव्वज्जा- प्रव्यथयेत्' पीडित करे अर्थात् इस प्रकार से करनेवालों को पीडा न करें' 'ण यावि-न चापि' और न 'किंचि फरुसं वएज्जा - किञ्चित् परुषं वदेत्' कोई भी कठोर वचन कहे परंतु उसका થાય તે પણ જરા પણ પેાતાના મનને દૂષિત ન કરે. પરંતુ એજ વિચારે કે-આનુ કથન મારે માટે કલ્યાણકારક છે.
કહેવાના આશય એ છે કે—શાસ્ત્રવિરૂદ્ધ કાય કરવાવાળા ગૃહસ્થ અન્ય મતાવલમ્બી, ઉમરમાં નાને, માટે, અથવા અત્યંત હલકા મનુષ્ય પણ જો સાધુ પર આક્ષેપ કરે (ખકાદે) તે પણ સાધુએ ક્રોધ કર નહીં. ઘંટા 'ण तेसु कुज्झेण य पव्वज्जा' इत्याहि
शब्दार्थ –' तेसु तेषु' स्वसमय परसभयमा रहेवा वाजा साक्षेप ४२वावा'ताओ पर साधु 'ण कुज्झे-न क्रुध्येत्' डोधन पुरे 'ण य-न च' तेन तेने 'पव्वज्जा - प्रव्यथयेत्' पीडा उरे अर्थात् या रीते उषावाणामाने पीडा न १२ 'ण यावि - नचापि' तेभन न 'किंचि फरसं वज्जा - किञ्चित् परुषं वदेत्' अर्ध
For Private And Personal Use Only