Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम्
२३१ अन्वयार्थ.--(जे य) ये च (अइक्कंता) अतिक्रान्ता:- अतीतकालभवा: (बुद्धा) बुद्धाः ऋषभादितीर्थकराः (जे य) ये च (अणागया) अनागता:-भविष्यस्काल भाविनः (बुद्धा, पद्मनाभादितीर्थकराः (तेसिं) तेषां सर्वेषां तीर्थकराणां मुनीनां च (संती) शान्तिः अहिंसारूपा मोक्षरूपा वा (पइदुःण) प्रतिष्ठानम्आधारो वर्तते । कथमित्याह-(जहा) यथा (भूयाण) भूतानां पाणिनाम् (जगती) जगती-पृथिवी प्रतिष्ठानम्-आधार:-आधारभूता वर्तते तथा ॥३६॥ , टीका-ननु-एवं भूतं भावमार्ग महावीर स्वामी एवोपदिष्टवान् , उताहो अन्योऽपि, एतादृशभावमार्गस्योपदेष्टाऽभूत, भविष्यति वा ? इत्याशङ्कय सत्रकारो भावनोतसोऽनादितां पतिपादयति-'जे य' इत्यादि । 'जे ' ये च 'अइक्कंता' शान्ति 'पहाणं-प्रतिष्ठानम्' आधार है जहा-यथा' जैसे 'भूयाणभूतानां प्राणियोंको 'जगती-जगती' पृथ्वी आधारभूत है ॥३६॥ ___ अन्धयार्थ-जो ज्ञानी पुरुष भूतकाल में हो चुके हैं और जो ज्ञानी भविष्य में होंगे, उन सब का आधार अहिंसा या मोक्ष रूप शान्ति ही है। जैसे माणियों के लिए पृथ्वी आधारभूत होनी है ॥३६॥ ___टीकार्थ-इस प्रकार के भावमार्ग का उपदेश महावीर स्वामी ने ही दिया है अथवा किसी अन्यने भी? क्या इस मार्ग के उपदेशक भूतकाल में भी हुए और भविष्यत् में भी होंगे? इस प्रकार की आशंका करके सूत्रकार भावस्रोत की अनादिता प्रतिपादन करते है
जो ज्ञानी ऋषभ आदि तीर्थ कर भूतकाल में हो चुके हैं एवं जो पद्मनाभ आदि तीर्थ कर भविष्यत् काल में होंगे, यहां अतीत और अनागत काल के ग्रहण से यह भी समझ लेना चाहिए 'पइटाण-प्रतिष्ठानम्' माया२ छ. 'जहा यथा' म 'भूयाण-भूतानो' प्रालि योनी माथा२ भून 'जगती-ज ती' पृथ्वी छे. ॥3॥
અવયાર્થ–-જે જ્ઞાની પુરૂષે ભૂતકાળમાં થઈ ચૂક્યા છે. અને જે જ્ઞાની ભવિષ્યમાં થશે તે બધાને આધાર અહિંસા અર્થાત મોક્ષરૂપ શાંતિજ છે. કે જે પ્રમાણે પ્રાણિયેને માટે પૃથ્વી આધાર રૂપ છે. ૩ાા
ટીકાર્થ—-આ રીતે ભાવમાગને ઉપદેશ મહાવીર સ્વામીએ જ આપેલ છે, અથવા બીજા કેઈએ પણ કહેલ છે ? શું આ માર્ગના ઉપદેશક ભૂતકાળમાં પણ થયા છે અને ભવિષ્ય કાળમાં પણ થશે ? આ પ્રમાણેની શંકા કરીને સૂત્રકાર ભાવસ્ત્રોતને અનાદિપણાનું પ્રતિપાદન કરે છે
ભ તીર્થંકર વિગેરે જે જ્ઞાનીઓ ભૂતકાળમાં ઉ ન થઈ ચૂકેલા છે, અને જે પદ્મનાભ વિગેરે તીર્થકર ભવિષ્યમાં ઉત્પન્ન થશે અહિયાં અતીત
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020780 |
| Book Title | Sutrakritanga Sutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 596 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 11 MB |