________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सार्थश्रीमहाभारतसुभाषितानि
१४३
८९३ शत्रु च मित्ररूपेण सान्त्वेनैवाभिसान्त्वयेत् ।
नित्यशश्चोद्विजेत्तस्माद्हात्सर्पयुतादिव ॥ १२॥१४०।१५ वरकरणी मित्रत्वाचा आव आणून शत्रूला सामोपचारानेच वश करावे; परंतु आंत सर्प शिरलेल्या घराप्रमाणे त्याचे निरंतर भय बाळगावें. ८९४ शत्रुपक्षं समृध्यन्तं यो मोहात्समुपेक्षते । ___व्याधिराप्यायित इव तस्य मूलं छिनत्ति सः ॥२।५५।१६
भरभराटीत असलेल्या शत्रुपक्षाची जो मूर्खपणाने उपेक्षा करतो, त्याचा समूळ उच्छेद तो शत्रुपक्ष, विकोपास गेलेल्या व्याधीप्रमाणे करितो. ८९५ शत्रुनिमज्जता ग्राह्यो जङ्घायां प्रपतिष्यता ।
विपरिच्छिन्नमूलोऽपि न विषीदेत्कथंचन ॥५॥१३३१२० बुडतां बुडतां अथवा पडतां पडतांसुद्धां शत्रूची तंगडी पकडावी, आणि त्यासह बुडावे किंवा पडावें. मुळासकट सर्वनाश झाला तरी केव्हांहि खिन्न होऊन बसू नये. ८९६ शत्रुश्चैव हि मित्रं च न लेख्यं न च मातका ।
यो वै संतापयति यस शत्रुः प्रोच्यते नृप॥२।५५।१० [ दुर्योधन धृतराष्ट्राला म्हणतो ] हे राजा, अमका हा शत्रु आणि अमका हा मित्र, असा काही कोणावर छाप मारलेला नाही, किंवा अक्षरेंहि खोदलेली नाहीत ! तर, ज्याच्यापासून ज्याला ताप होतो, त्यालाच त्याचा शत्रु असें म्हणत असतात. ८९७ शत्रोरपि गुणा ग्राह्या दोषा वाच्या गुरोरपि ॥४॥५१॥१५
शत्रूचेसुद्धा गुण घ्यावे. आणि दोष गुरूचे असले तरीसुद्धां निंद्य मानावे. ८९८ शयानं चानुशेते हि तिष्ठन्तं चानुतिष्ठति । ___अनुधावति धावन्तं कर्म पूर्वकृतं नरम् ॥११॥२॥३२
पूर्वजन्मी केलेले कर्म मनुष्य झोपी गेला की, त्याच्याबरोबरच झोपी जातें, उभा राहिला की लगेच उभे राहते, आणि तो धावू लागला म्हणजे त्याच्या मागोमाग धांवत जाते.
For Private And Personal Use Only
