________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1426
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
व्यासः, वासो, पुं० [वि + अस् + घञ्] वितरण,
विभाजन, विश्लेषण, • पृथकता, अलगाव, distribution, analysis,• प्रसार, फैलाव, elaboration of the compound, • वृत्त का व्यास, फैलाव, विस्तार, the diameter of circle,• व्यवस्था, संकलन, diffusion,
• व्यवस्थापक, • व्यास ऋषि, a sage. व्यासक्त, वासत्त, भू०क०कृ०, [वि + आ + सञ्ज +
क्त], • संयुक्त, जुय हुआ, लगा हुआ, व्यस्त, deeply attached, closely adhering, devoted to, आकुल, confushed, • नियुक्त, अलग किया हुआ, intention, oc
cupied. व्यासङ्गः, वासंग, पुं० [वि + आ + सञ् + घञ्],
disparated, • प्रसंग, close adherence, • ध्यान, devotion, intent, attachment, attention, • भक्ति, deep attachment, • एकाग्रता, संयोग, तल्लीनता,
diligent study. व्यासप्रिन्, वासरिसि, पुं० व्यास ऋषि । पाण्डवों के
GTCI, a sage, व्यासर्षिणाथो भविता पुनस्ताः, प्रयत्नतः सङ्कलिताः समस्ताः। यथोचितं पल्लविताश्च तेन,
सङ्कल्पने बुद्धिविशारदेन।। व्यासिद्ध, वासिद्ध, भूक०कृ०, [वि + आ + विध्
+ क्त], • निषेधित, prohibited, .
प्रतिषिद्ध, वर्जित, contracted. व्यासोपसंगहीत, वासोवसंगिहिअं,वि० वेद व्यास जी
द्वारा संकलित, collected with vyas. व्याहत, वाहिअ, भू०क०कृ०, [वि + हन्आ + हन् +
क्त] अवरुद्ध, रोका हुआ, obstructed, repulsed, opposed, • हटाया हुआ, पीछे किया हुआ, wounded, • विफल किया हुआ, disappointed, • निराश, alarmed, • व्याकुल, घबराया हुआ,
आतंकित, confused. व्याहरणं, वाहरणं, नपुं० [वि + आ + हृ + ल्युट्]
बोलना, उच्चारण करना, प्ररूपण, कथन, प्रतिपादन, निरूपण, pronunciation, •
वर्णन, व्याख्यान, speech, narration. व्याहारः, वाहारो, पुं० [वि + आ + हृ + घञ्],.
कथन, प्रवचन, व्याख्यान, • भाषण, उपदेश, thought, speech, talk, • स्वर, ध्वनि,
गूंज, voice, note, sound. व्याहृत, वाहिअ, भू०क०कृ०,[वि + आ + हृ + क्त]
कहा हुआ, बोला हुआ, उच्चारण किया हुआ,
कथित, प्रतिपादित, निरूपित, utterance. व्याहृति, वाहिअ, स्त्री० [वि + आ + ह + क्तिन]
उच्चारण, कथन, विवेचन, utterance,
speech. व्युच्छित्तिः, विच्छत्ति, स्त्री० [वि + उत् + छिद् +
क्तिन्], • उन्मूलन, विनाश, • पृथक् करण,
विभाजन, cutting off, extermination. व्युत्क्रमः, विक्कम, पुं० [वि + उत् + क्रम् + घञ्],
अतिक्रमण, विचलन, उल्लंघन, transgression reverse order, • वैपरीत्य, उलटाक्रम, inverted order,• अव्यवस्था,
loss of order. व्युत्क्रान्त, विजक्कंत, भू०क०कृ० [वि + उत् + क्रम्
+ क्त], transgressed, • अतिक्रान्त, scifera, over stepped, fanfita, departed,• परित्यक्त, छोड़ा गया, left, gone
forth, • विदा किया गया, departed. व्युत्थानं, विउट्ठाणं, नपुं० [वि + उत् + स्था + ल्युट्]
महान् क्रिया कलाप, रुकावट,obstruction, rising up against great activity, .
स्वतंत्र कर्म, independent action. व्युत्थित, वियत्थिउ, वि. आनन्दित, हर्षित,
happinessful. व्युत्पत्तिः, वियुटूपत्ति, स्त्री० [वि + उत् + पद् +
क्तिन्],• मूल उत्पत्ति, मूल कथन, perfect said, origin born, full thought, • विवेचन, व्युत्पादन, पूर्ण विवरण, full thought, • पूर्ण जानकारी, शब्द संज्ञा, क्रियादि की विवेचना पूर्वक ज्ञान, all round .
For Private and Personal Use Only