________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1425
फैलाना, विस्तार करना,• कसरत, श्रम, थकान, उद्यम, प्रयत्न, exercise, fatigue,• चेष्टा, संघर्ष शरीरयासजननी क्रिया व्यायामः। (जैन० ल० 1044), contention, effort, exertion, • अभ्यास, मल्यादिकला शिक्षा, ex
ercise, gymnastic exercise. व्यायामभूमिः, वायामभूमि, स्त्री० अखाड़ा, place
____ of exercise. व्यायामिक, वायामिग, वि० [व्यायाम + ठक्]
शारीरिक श्रम संबंधी कार्य, मल्यविद्या विषयक सीख सीखने वाला, atheletic, gymnas
tic.
व्यायोगः, वाजोगो, पुं० [वि + आ + युज् + घञ्]
नाट्यसाहित्य की एक पद्धति, A kind of .
dramatic composition in one act. व्याल, वियाल, वि० [वि + आ + अल् + अच्],
दुष्ट, व्यंसनी, wicked, • अधम, नीच, bad, villians, • क्रूर, पापी, cruel, fierce,
savage. • व्यालः, वालो/वियालो, पुं० सर्प, सांप, बाघ, चीता,
snake, tiger, • ठग, छली, cheat,
rogue. व्यालग्राहिन्, वियालगाहि, पुं० सपेरा, snake
catcher. व्यालनखः, वियालणहो, पुं० एक जड़ी बूटी, a
medicine. व्यालमृगः,वियालमिगो, पुं. शिकारी,जंगली जानवर,
a wild animal. व्यालम्बः, वियालंव, पुं० एरंड पादप, a kind of
plant, castor oil plants. व्यालोल, वियालोल, वि० [वि + आ + लोड +
अच्] कंपनशील, अव्यवस्थित, अस्त व्यस्त,
shaking about, tremulous. व्यावकलनं, वियाल-कलणं, नपुं० [वि + आ +
अव् + कल् + ल्युट्], घटना, कम करना,
subtraction. व्यावक्रोशी, वियावकोसी, वि० [वि + आ + अ +
क्रुश् + णिच् + अञ् + ङी], दुर्वचन कहना, कुवचन बोलना, mutual abuse.
व्यावर्तः, वावत्त, पुं० [वि + आ + वृत् + घञ्],.
घेरना, लपेटना, surrounding, • क्रान्ति, ruptured navel, • परिभ्रमण, going
round, • चक्कर लगाना, revolution. व्यावर्तक, वावत्तग, वि० [वि + आ + वृत् + णिच्
+ ण्वुल],• लपेटने वाला, घेरने वाला,encompassing, surrounding, • अपवर्जन करने वाला, वियुक्त करने वाला, excluding, • मुड़ने वाला, excepting,
turning away from. व्यावर्तन, वावट्टण, नपुं० [वि + आ + वृत् + ल्युट],
घेरना, लपेटना, surrounding, • घूमना, मुड़ना, revolving turning round, •
पट्टी, गोल लपेट, fold, band. व्यावल्गित, वावल्लिअ, भू०क०कृ०,[वि + आ +
वल्ग् + क्त], • द्रवित, विक्षुब्ध, पसीजा हुआ,
moved, agitated. व्यावहारिक, वावहारिंग, वि० [व्यवहार + ठक्]
प्रयोगात्मक, व्यवहार, नय सम्बन्धी, relating to business, practical, • कानूनी, वैध, legal, judicial, • प्रथागत, प्रचलित,
customary, usual. व्यावहारिकः, वावहारिगो, पुं० मन्त्री, परामर्शदाता,
___Minister, a counsellor. व्यावहारी, ववहारी, वि० व्यवसायी, व्यापारी, mu
tual seizing. व्यवहासिन्, ववहासि वि० [वि + आ + अ + हस्
+ णिच् + अ + ङीप्], पारस्परिक अवज्ञा। व्यावृत्तिः, वाउत्ति, स्त्री० [वि + आ + वृत् + क्तिन्],
• आवरण, परदा डालना, covering, removing, • निकाल देना, निष्कासन,covering, removing, draw out, to de
rive out. व्यावृत्त, वियाउत्त, भू०क०कृ० [वि + आ + वृत् +
क्त], • हटाया गया, अलग किया गया, drawed dried, • वियुक्त किया गया, turned away from, • निकाला हुआ, removed from, • रुका हुआ, separated from, • उपरत, split as under.
For Private and Personal Use Only