________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1422
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
व्याख्यानं, वक्खाणं, नपुं० [वि + आ + ख्या +
ल्युट्], • भाषण, प्रवचन, उपदेश, explanation, • सूचना, वर्णन, कथन, thought, • स्पष्टीकरण, विवृति, अर्थ निरूपण, analy
sis. व्याख्याकरणं, वक्खायरणं, नपुं० विवरणं, विवेचन,
commentry. व्याख्याप्रज्ञप्ति, वक्खापण्णति, स्त्री० एक आगम,
जिसमें आठ हजार प्रश्नों का निरूपण है, a
text. व्याख्याय, वक्खाय, सक० व्याख्यान करना, उपदेश
करना, commentary to thought. व्याघट्टनं, वाघट्टण, नपुं० [वि + आ + घट् + ल्युट्],
• मथना, रगड़ना, • बिलोना, मंथन क्रिया, rubbing, • घर्षण करना, माजना, brush
ing, washing. व्याघातः, वाघाओ, पुं० [वि + आ + हन् + क्त],
stroke, obstacle प्रहार, विघ्न, बाधा, विघात, रूकावट, kill, • वचन, अवरोध,
आघात । striking against. A blow. व्याघ्रः, वाघो/वग्यो, पुं० [व्याजिघ्रति - वि + आ +
घ्रा + क], • बाघ, चीता, • मुख्य, प्रधान,
प्रमुख, chief, tiger, most. व्याघ्रनायकः, वग्घणायगो, पुं० गीदड़, Jackal. व्याघ्रि, वग्घि, स्त्री० माता चीता, बाधिन। female
tiger. व्याच्छन्न, वाछण्ण, वि० कृशीकरण, तंग, क्षीणता युक्त।
sharpful. व्याजः, वयाजो, पुं० [व्यजति यथार्थव्यवहारात्
अपगच्छति अनेन - वि + अज् + घञ्],. धोखा, छल, जालसाजी, छद्मभाव, cheat, . बहाना, व्यपदेश, आभास, deceit, device, pretext, stratager, pretence, •
कूटयुक्ति, कूटवचन, छल। व्याजनिन्दा, वयाजणिंदा, स्त्री० छल पूर्वक निन्दा,
praise conveyed that expressess
contempt. व्याजस्तुतिः, ववाजथुइ, स्त्री० एक अलंकार जिसमें
किसी कारण के स्पष्ट फल का जानते हुए भी
कोई अन्य कारण प्रतिपादित किया जाए, जहाँ वास्तविक भावना को कोई दूसरा कारण बताकर छिपा लिया जाता है। a Alankar, त्रिवर्गसम्पत्तिमतोऽत्र मन्तुमदक्षराणां कलना:क्व सन्तु I A figure of specch resembing the english irony. wherein censureis implied by apparent
praise. न वेति वार्थानिधयो भवन्तु तस्येतिवार्तास्तु लयं व्रजन्तु ।। व्याडः, वाडो, पुं० [वि + आ + अड् + अच्] मांस
भक्षी जानवर, • गुण्डा, बदमाश, flesh-eat
ing animal, cheater. व्याङि, वयाडि, पुं० एक वैयाकरण, an ancient
great grammar. व्यात्त, वयात्त, भू०क०कृ०,[वि + आ + दा + क],
•विस्तत, विस्तीर्ण, फैला हुआ extended,
• फुलाया गया, opened. व्यात्युक्षी, वयुतकक्खी , स्त्री० [वि + आ + अति + .
उक्ष् + णिच् + अज् + ङीष्], जलक्रीड़ा,
जलविहार, mutual splashing. व्यादानं, वयादाणं, नपुं० [वि + आ + दा + ल्युट्],
• उद्घाटन, खोलना, opening. व्यादिशः, वयादिस, पुं० [विशेषणे आदिशति स्वे
स्वे कर्मणि नियोजयति वि + आ + दिश् +
क] विष्णु, हरि, Visnu, Hari. व्याधः, वाहो, पुं० [व्यध् + ण] शिकारी, वहेलिया,
Hunter. व्याधकुलज, वाहकुलज, वि० शिकारी के कुल में
उत्पन्न हुआ, being born in hunter fam
ily. व्याधभीत, वाहभीउ, वि० शिकारी से डरा हुआ,
___feared with hunter. व्याधभीतः, वाहभीउ, पुं० हरिण, मृग, deer. व्याधिः , वाहि, स्त्री० [वि + आ + धा + कि], .
रोग, शारीरिक अवस्था, रुजा। शारीरिक रोग, disease, • दु:ख आतंक, शोक, चिन्ता,
pain, sickness. व्याधिकर, वाहियरं, वि० अस्वास्थ्यकर, रोगजनक,
diseaseful.
For Private and Personal Use Only