________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1137
प्रमाण है अर्थात् वह मेरु पर्वत की ऊंचाई के बराबर गोल आकार में स्वयं भूरमण समुद्र पर्यन्त अवस्थित है। middle world a Loka is
kind of drum. मध्यमवृत्ति, मज्झिमउति, स्त्री० संयत स्वभाव, pu
rified nature. मध्यमसंग्रहः, मज्झिमसंगहो, पुं० गुप्तप्रेम, covered
love. मध्यमिका, मज्झमिगा, स्त्री० [मध्यम + टाप्] वयस्क
कन्या, यौवना, marriageable girl. मध्यरेखा, मज्झरेहा, स्त्री० केंद्रीय रेखा, central line. मध्यरात्रिः, मज्झराति, स्त्री० आधी रात, middle
night. मध्यलोकः, मज्झलोओ, पुं० मृदगाकार लोक, लोक
मध्य में झालर के समान आकार वाला है,
middle loka. मध्यवयस्, मज्झवओ, पुं० प्रौढ़ावस्था, middle age. मध्यवृत्तिधारक, मज्झउतिधारग, वि० मध्यम
आजीविका को धारण करने वाला श्रावक,com
mission agent. मध्यस्थ, मज्झस्थ, वि० समभाव में स्थित रहने वाला,
राग द्वेष से रहित, तटस्थ, राग-द्वेषयोरन्तरालं मध्यम, तत्र स्थितो मध्यस्थ,neutral, impar
tial. मध्यस्थवृत्ति, मज्झत्थवुति, स्त्री० तटस्थव्यवहार,
समभाव की दृष्टि, impartial nature. मध्याह्न, मज्झण्हो, पुं० दोपहर का समय, mid day
noon. मध्याह्नकालः, मज्झण्ह-कालो, पुं० दोपहर, mid
day noon. मध्याह्नसमयः, मज्झण्हसमयो, पुं० दोपहर, द्विप्रहर,
mid-day. मध्वः, मज्झो, पुं० वेदांत सूत्र के भाष्यकर्ता मध्वाचार्य,
the founder of Madhva sect
vaisnavas. मध्वकः, मज्झगो, पुं० [मधु + अक् + अच्], भ्रमर,
भौंरा, bee. मध्वास्त्रवः, मज्झावसो, पुं० मधुरता का प्राप्त होना,
मधुरता निकलता, एक ऋद्धि, जिस ऋद्धि से आहार रसमयता को प्राप्त हो जाते हैं,a Ridhi.
मध्वास्त्रवी, मज्झासवी, स्त्री० एकऋद्धि विशेष, जिससे
पाणिपुर में स्थित आहार शीघ्र मधुरता को प्राप्त
हो जाते हैं,a kind of Ridhi. मन्, मण, अक० सोचना, विचारना, to think, •
कल्पना करना, विश्वास करना, to reflect, •
चिन्तन करना, मनन करना, to believe. मन्, मण, सक० मानना, देखना, समझना, to know,
to see, • सोचना, विश्वास करना, कल्पना करना, चिंतन करना, विचारना, to know to see, to consider, to think, • मानना, समझना, सोचना, विचार विमर्श करना, परीक्षण
करना, • अन्वेषण करना, खोजना। मननं, मणणं, नपुं० [मन् + ल्युट] सोचना, विचार
विमर्श करना, • चिंतन, संज्ञान, अवधारणा,
thinking. मनस्, मण, नपुं० [मन्यतेऽनेन मन् करणे असुन],.
अनिन्द्रिय, mana, mind, soul, चित्त, हृदय, • प्रज्ञा-मण्डितं तैः किमस्तु नः मनः, • समझा, ज्ञान, मनुते। know, • सोच, विचार। मननं मन्यते वाऽनेनेति मनः। think, • कल्पना, योजना, प्रयोजन, अभिप्राय, consideration, • संकल्प, कामना, इच्छाः , रुचि, desire, . सवार्थग्रहणं मनः। organ of perception, • स्वभाव, प्रकृति, nature, • मान सरोवर, a pond of mansarovara, • हृदयगत मनसा
मन्यमानानां वचसोच्चरतामिदम्। (हित०2)। मनःकुटीरः, मणोकुडीरो, पुं० आत्म गेह, soul
home. मनःकृ, मणोकर, नपुं० मन को स्थिर करना, विचारों
को निर्दिष्ट करना, reflected of mind. मनःप्रणयनं, मणोपणयण, नपुं० मन से होने वाला
ज्ञान, 'मनसः प्रणयनं प्रापणमेय महत्त्वं भवेत्',
know with mind. मनःप्रबन्धः, मणोपबंधो, पुं० चित्त का स्थिरिकरण।
समाधि। समाधानि मनः प्रबन्धः, controlled
of mind. मनःपर्ययः, मणोपज्जओ, पुं० मन से चिन्तन करना,
thinking with mind, • मनोगत भाव को जानने, knowing of mind nature, .
For Private and Personal Use Only