________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
संस्कृत - प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
www.kobatirth.org
• पीसना, चूर्ण बनाना, grinding of medicine, • जीना, जीवन, live, • कर्म, गति, karma, round.
वर्तमान, वट्टमाण, वि० [वृत् + शानच् ] विद्यमान, स्थित। जीने वाला, ठहरने वाला, staying living, • मुड़ना, चक्कर काटना, moving, • चक्कर काटना, moving परिणत होने वाला, परिवर्तन होने वाला, a biding. वर्तमानः, वट्टमाणो, पुं० वर्तमान काल, अद्यतनकाल, चलने वाला काल, प्रत्युत्पन्न, a time of abide.
वर्तमानकाल:, वट्टमाणकालो, पुं० सम्प्रतिकाल, a time of abide • वर्तमान स्थिति से सम्बन्धित काल। वर्तमानगतिः, वट्टमाण- गइ, स्त्री० आधुनिक गति, सम्प्रतिकाल की क्रिया, round of abide. वर्तमानदृष्टिः, वट्टमाणदिट्टि, स्त्री० आधुनिक दृष्टि in sight, • परिणत दृष्टि ।
वर्तमान- पथः, वट्टमाण-पहो, पुं० प्रवर्तन का मार्ग, moved way.
वर्तमान स्थितिः, वट्टमाणट्टि, खी० आधुनिक परिस्थिति, abide conduct.
वर्तरुकः, वट्टरुगो, पुं० [वर्त + रा + ऊक्], • पोखर, जोहड़, गर्त, गड्डा, a pool, a whirlpool, • जलावर्त, भंवर, a pool of water. वर्तिः, वत्ति, स्त्री० [वृत् + इन्] दशालोचन, पत्राली,
बही, abide • उबटन, लेप, कज्जल, morsel, • अंगराग, मल्हम, mosel, दीपक की बत्ति, collyrium, झालर किनारी।
1
"
वर्तित वत्तिअ वि०भू०क० कृ०, प्रवर्तित, being. वर्तिन् वत्ति, वि० प्रवर्तित होने वाला, स्थित रहने
•
वाला, being, abiding staying, गतिशील, परिवर्तनशील, युक्त, situated, • व्यवहारी, व्यापारी, perservant. वर्तिर:, वतिरो, पुं० बटेर, लबा, a kind of quail. वर्तिष्णुः, वत्तिण्डु, वि० [ वृत् + उलच्] गतिशील
रहने वाला, परिवर्तन करने वाला, प्रवर्तित होने वाला, चलने वाला, चक्कर लगाने वाला, revealing, using tricks of wrestling,
•
वर्तुलाकार, round, globular, वर्तमान, विद्यमान abide.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1295
वर्तुल, बत्तुल, वि० [वृर्त उलच्] गोल, कुण्डालाकार, मण्डलाकार, a rounded. वर्तुलः, वसुली, नपुं० वृत्त, circle. वर्तुलः, वतुलो, पुं० मटर, carrot, pea. वर्तुलभङ्ग विभङ्गाकार, वत्तुलभंग विभंगावारो, पुं०
जवलेविका, जलेबी, जो गोलाकार तीन चार घेरों से युक्त होती है, a kind of sweet Jalebi.
•
+
वर्तुलाकृतिः, वत्तुलागि, स्त्री० सुवृत्त, अत्यन्त गोलाकार, आकृति, (जयो० वृ० 24/11) वर्त्मन् वम्म, नपुं० [वृत् मनिन् ] पथ, रास्ता, मार्ग। (सुद० 3 / 10 ) मनोऽपि यस्य नो जातु संसारोचित वर्त्मनि । (सुद० 132 ), • रीति, पद्धति, विधि, प्रचलनक्रम पूर्वानुक्रम • धार, किनारा, मर्यादा सन्निवेध च कुनङ्करैः, कुलान्येतवाचरणमिङ्गितं बलात् । आचरेत् स्वकुल सक्तिमानियद्वसद्भिरूपतिष्ठित हि यत्।। (जयो० 2/8)
• |
"
वर्त्मनि वम्मि, स्त्री० रास्ता, मार्ग वर्त्मबन्धः, वम्मबद्ध, पुं० पलक रोग ।
वर्द्धित, वड्डिअ, (भू० क० कृ०) संल्ललित, पालित, निरादरीकृत्। proetected.
वर्त्मभू, वम्मभू, स्त्री० मार्ग, स्थान, भूभाग, way, place.
वर्त्मविरोधिन, वम्मविरोहि, वि० मार्गविरोधी way
less.
For Private and Personal Use Only
वर्त्मसद्, वम्मसद्धं, नपुं० सदाचरण का मार्ग। 'वर्त्म सदाचारमार्गेऽस्ति', way of.
वर्त्मसम्बलः, वम्म-संबलो, पुं० पथ का कलेवा, मार्ग का पाथेय, पाथेय पथ्य, पाथेय पिण्ड । वर्द्धमानः, वड्ढमाणो, पुं० सिद्धार्थ पुत्र, त्रिशलानन्दन, a son of sidharth, • कुण्डग्राम का राजकुमार, जो वैराग्य धारण कर घोर तपस्वी बना और केवल ज्ञान को प्राप्त कर तीर्थंकर महावीर भी कहलाए। वर्द्धमानस्वामिन्, वडमाण - सामि, पुं० देखो ऊपर । to cut to divide to shear. to fall.