________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
26
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
किरीटमस्तक-ललाट- सन्धि-भुज- कर्ण-नासिका-नयनाक्षि-कूप- हनुकपोला-धरौ ष्ठ-सृक्क-तालु -जिह्वा-
ग्रीवा-स्तन-चूचूकांगुल्यादीनि भवन्ति। अङ्गेरुह-अंगेरुह (वि०) शरीरजन्य Produced
from the body. अङ्गोवाङ्गनामः-अंगोवंग-णामो (पु०) • अंग-उपांग
नाम कर्म| A karma of constituent • जिस कर्म के उदय से हस्त, पाद आदि अंग
और ललाट आदि उपांग की, रचना हो। . जस्स कम्मस्सुदएण अट्टण्णमंगाणमुवंगाणं च
णिप्पंत्ति होदितं अंगोवगंणाम। (धव 1/6/64) अंघस्-अघ (नपुं०) पाप, अधर्म। Sin अङि-अंघि
(पु०) चरण, चतुर्याश। a quarter of a Stanza. Root of tree Stanza • वृक्षमूल
The root of a tree. अङ्गि-अहिने-अंघि-अण्हि (पु०) चरण, पाद् पैर।
Feet अङ्घिक्षालनम्- अंघिक्खालणं (नपुं०) Wash of
feet • पाद प्रक्षालन। • पादवंदन अनिचालः-अंघिचालो (पु०) चरणगनि • पादविक्षेप
Feet going अविदासिका-अंघिदासिगा (स्त्री०) Woman
servant • सेविका • दासी अङ्गिप-अंघिवो (पु.) तरु, वृक्ष। Tree अङ्घिपद्मम्-अंधि-पोम्मं (नपुं०) चरण कमल।
A feet of lotus अच्-अच (पु०) अच् प्रत्याहार। A, e, u etc. .
अ,इ उऋल, ए ओ the term for vowels. अच्-अच (तक/अक) कहना, प्रार्थना करना To
speak, to pray, to go • सम्मान करना to respect. • पहुँचना • जाना • विनर्तन करना to move. • बात कहना। to ask. . पूजा करना to honour. • अञ्चति (सं०)
अंचइ (प्रा०) To worship अचक्षु-अ-चक्खु (नपुं०) शेषेन्द्रिय-स्पर्शन, रसना,
घ्राण और कर्णेन्द्रिय । णो चक्खू अचक्खू-चक्खू अवरित्तं सेसिंदयाणि। Eyeless
अचक्क्षुस-अचक्खु (नपुं०) बुरी आँख, निरछी दृष्टि
__Eye. नेत्रहीन, अन्धा। चक्षुविहीन Eye less अचक्षुस्-अचक्खु (वि०) अदृश्य, अदर्शनीय .
अंधापन blind. • विमूढ़, विमोह
unknown. अचक्षुदर्शनम्-अचक्खुदंसणं (नपुं०) Eyeless see
• चार इन्द्रिय और मन से प्रतिभास। •चक्षु इंद्रिय से अतिरिक्त द्वारा आभास होना। • दिहस्स यजं सरणं णायव्वं तं अचक्खु ति। (धव० 7/100) • सेसिंदियप्पयासो णायव्वो सो अचक्खु त्ति। (धव० 1/1/38) • शेषेन्द्रिय
मनसां दर्शनमचक्षु दर्शनम्। (धव० 6/33) अचक्षुदर्शनावरणम्-अचक्खुदसणावरणं (नपुं०)
अचक्षुदर्शन का आवरण करने वाला कर्म। Cover ofeyeless know• अचक्षुदर्शनस्य आवरणम् तस्य • अचक्खुदंसणस्स
आवरणमचक्खुदंसणावरणं अचक्षुस्पर्श-अचक्खुफासो (पु०) • अचक्षु अर्थात्
अन्य इन्द्रिय से ग्रहण करना। Eyeless other
Indraya's अचङ्ग- अचंग (वि०) विचारहीन Thoughtless
• विचार रहित • अशान्त, रोग युक्त
Faultless अचण्ड-अचंड (वि०) न चण्डो अचण्डो। .
चंडविहीन • क्रोध रहित । Not prone To anger • शान्त • क्षमाशील • सौम्य
Oblation, calmed, patienceful अचतुर-अचउर (वि०) मूढ़, अज्ञानी। Foolish •
अनपढ़, अनाड़ी notaskil ful • उदंड
Indisciplined अचर-अचर (वि०) स्थिर, दृढ़। Strong,
immovable अचर:-अचल अचरो (पु०) स्थावर जीव। Not
walk go about Sant अचरम्-अचरं (नपुं०) स्थिर, Strong ठहरा हुआ,
अवस्थित। Steady Not walked,
immovable अ-चरमम्-अचरमं (नपुं०) अंतिम समय। The last
time
For Private and Personal Use Only