SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 960
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir पयोधरोप 84, 180255 र वाला, मन्द / 951 ) विलपितम् [वि+लप्+क्त] 1. विलाप करना, क्रन्दन / मत्र हिरण्मयीनां भासस्तडिद्विलसितानि विडम्बयन्ति 2. रोदन / . कि० 5 / 46, मेघ० 81, विक्रम० 4 3. दर्शन, विलम्बः [ विलम्ब्+घञ्] 1. लटकना, दोलायमानता प्रकटीकरण ...जैसा कि अज्ञातविलसितम् आदि में 2. धीमापन, देरी, दीर्घसूत्रता। 4. क्रीडा, खेल, रंगरेली, सानुराग हावभाव। विलम्बनम् [ विलम्ब+ल्युट] 1. लटकना, निर्भरता विलापः [वि-+लप्+घञ्] क्रन्दन, शोक करना, रोदन, 2. देरी, टालमटोल न कुरु नितम्बिनि गमनविलम्ब- कराहना-- लंकास्त्रीणां पुनश्चके विलापाचायंक शरैः नम् ---गीत० 5, या तन्मुग्धे विफलं विलम्बनमसौ रघु० 12178 / रम्योऽभिसारक्षणः-तदेव / विलालः [वि+लल+घञ्] 1. बिलाव 2. उपकरण, विलम्बिका [वि+लम्ब् +ण्वुल+-टाप्, इत्वम्] कब्जी, यन्त्र / कोष्ठबद्धता। विलासः [वि-लस्+घञ्] 1. क्रीड़ा, खेल, मनोरंजन विलम्बित (भू० क. कृ०) [वि+लम्ब+क्त] 1. लट- 2. केलिपरक मनोविनोद, दिलबहलावा, प्रसन्नता कना, निर्भरता 2. लम्बमान, लटकाने वाला 3. आश्रित, जैसा कि 'विलासमेखला'- रघु० 8 / 64 में, इसी सुसम्बद्ध . मन्द, दीर्घसूत्री, आलसी 5. मन्थर, धीमा प्रकार विलासकाननम्, विलासन्दिरम आदि 3. ललित (संगीत में काल आदि), दे० वि पूर्वक 'लम्ब',-तन् अभिनय, रंगरेली, अनुराग, कामुकता, सुन्दर चाल, देरी। रतिद्योतक कोई भी स्त्रियोचित हावभाव श० विलम्बिन ( वि० ) ( स्त्री०-नी) [विलम्ब+-णिनि] 2 / 2, कु० 5 / 13, शि० 9 / 26 4. लालित्य 1. नीचे लटकता हुआ, निर्भर, लटकन-नवाम्बुभि- सौन्दर्य, चारुता, लावण्य मा० 16 5. चमक, भूरिविलम्बिनी घना: श० 5 / 12, अलघुविलम्बि- दमक / पयोधरोपरुद्धाः .. शि० 4 / 29, 59, कु. 1114, कि० | | विलासनम् [विलस् +णिच्+ल्युट्] 1. क्रीडा, खेल मनो५।६, रघु० 16 / 84, 18025, मच्छ० 5 / 13 2. देर रंजन 2. कामुकता, रंगरेली। करने वाला, टालमटोल करने वाला, मन्द रहने विलासवती [विलास+मतुप+डीप, मस्य वः] स्वेच्छाबाला, -भबति विलम्बिनि विगलितलज्जा विलपति चारिणी या कामुक स्त्री --रघु० 9 / 48, ऋतु० रोदिति वासकसज्जा गीत०६। 1 / 12 / विलम्भः [वि+लभ् + धन , मुम्] 1. उदारता 2. भेंट, विलासिका [वि+-लस--वल-|-टाप, इत्वम् प्रेमलीला दान / से पूर्ण एकाङ्की नाटक, इसकी परिभाषा सा० द. विलयः [विली+अच 1. विघटन, पिघलना 2. विनाश, 552 पर इस प्रकार दी है शृङ्गारबहुलकांका मृत्यु, अन्त उत्तर० 7 3. संसार का विघटन या दशलास्यांगसंयुता, विदूषकविटाभ्यां च पीठमर्दन विनाश, (विलयं गम् घुल जाना, अन्त हो जाना, भूषिता / हीना गर्भविमर्शाभ्यां संधिभ्यां हीननायका। समाप्त हो जाना दिवसोऽनुमित्रमगलद्विलयम्-शि० स्वल्पवृत्ता सुनेपथ्या विख्याता सा विलासिका। 9 / 17 / विलासिन् (वि.) (स्त्री० नी) विलास ।-इनि] क्रीडा विलयनम् [वि+लो+ ल्युट्] 1. घुल जाना, पिघल जाना, युक्त, लीलापर, रंगरेली में व्यस्त, कामुक, चोचले घोल या विघटन 2. जंग लग जाना, मुर्चा खा जाना करने वाला, रघु० 6.14, 50 1 विषयी, भोगा3. हटाना, दूर करना 4. पतला करना 5. पतला सक्त, रसिकजन, उपमानमभूद्विलासिनां करणं यन्नव करने वाली औषधि। कांतिमत्तया कु० 415 2. अग्नि 3. चन्द्रमा 4. सांप विलसत् (शत्रन्त वि०) (स्त्री०--न्ती) [विलिस्+शत] | 5. कृष्ण या विष्णु का विशेषण 6. शिव का विशेषण 1. चमकने वाला, प्रकाशमान, उज्ज्वल 2. चमचमाने 7. कामदेव का विशेषण / वाला, सहसा कौंधने वाला 3. लहराने वाला 4. क्रीडा- विलासिनी [विलासिन्+ङीप्] 1. रमणी 2. हावभाव प्रिय, विनोदप्रिय। करने वाली स्त्री, हरिरिह मुग्धवधूनिकरे विलाविलसनम् [ विलस्+ल्युट] 1. दमकना, चमचमाना सिनी विलसति केलिपरे गीत० 1, कु० 759, चमकना, जगमगाना 2. क्रीडा करना, इठलाना, शि० 8170, रघु० 6 / 17 3. स्वेच्छाचारिणी, चोचले करना। वेश्या / विलसित (भू० क. कृ.) (वि+लस्+क्त] 1. दमकता | विलिखनम् [वि-लिख्+ल्युट] खुरचना, कुरेदना, हुआ, चमकता हुआ, जगमगाता हुआ 2. प्रकट हुआ, लिखना। प्रकटीकृत 3. क्रीडाप्रिय, स्वेच्छाचारी,-तम् 1. दम- | विलिप्त (भू० क० कृ०) [वि+लिप्-|-क्त] लीपा हुआ, कना, जगमगाना 2. चमक, दमक–रोधोभुवां महर- पोता हुआ, चुपड़ा हुआ For Private and Personal Use Only
SR No.020643
Book TitleSanskrit Hindi Kosh
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVaman Shivram Apte
PublisherNag Prakashak
Publication Year1995
Total Pages1372
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy