Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 287

निथा
919
निणेका
faroke: 1 Destruction. -2 The Sama Veda.
निर्घातनम् Forcing out, bringing out. निरेभ a. Noiseless ; दूनास्तेऽरिबलादूना निरेभा बहु मेनिरे fagfruft A river. Ki. 15.31.
निर्घोषः 1A sound in general, Ve.4; स्निग्धगम्भीरनिर्गन्धनम् Killing, slaughter.
निर्घोषमेकं स्यन्दनमास्थितौ R.1.36. -2 A loud noise, rattl
ing, twanging &c.; ज्यानिर्घोषैः क्षोभयामास सिंहान् R.9.64; निर्गम् 1 P. 1 To go out or forth, depart; प्रकाश निर्गतः5.43 हुतवहपरिखेदादाशु निर्गत्य कक्षात् Rs. 1.27%3 Ms.
भारतीनिर्घोषः U. 3. 9.83%; Amaru 61; S. 3. 253 6. 4. -2 To spring forth, faseT a. Ved. Ragged, tatterd. arise; अन्यदकिरणेभ्यो निर्गतम् K. 136. -3 To remove; as
निर्जात a. Visible, come forth, appeared. in निर्गतविशल्कः , -4 To be eured of a disease. -5 To come out or appear (as a bud); चूतानां चिरनिर्गतापि कलिका ।। निर्जि 1 P. 1To conquer, defeat; R.3.51; अनेकशो बनाति न स्वं रजः 8.6.3. -6 To go away, disappear. निर्जितराजकस्त्वम् Bk. 2.52; 7.94; Y. 3. 292. -2 To win, -7 To be freed from (with abl.). -8To enter into or acquire by conquest. -3 To vanquish in a play. -4 attain to any state, undergo, suffer.
To surpass, excel. faf: Country, region, place.
निर्जयः, -निर्जितिःf. Complete victory, subjugation,
| vanquishing; विपर्यासं यथा मेरोसिवस्येव निर्जयम् Mb.7.193.7. निर्गत p. p. 1 Come forth or out, appeared. -2 Gtone away, departed. -3 Disappeared, become oxtinct. -4. fara p. p. 1 Conquered completely, vanquished. Freed from. -5 Removed.
-2 Acquired, gained, won. -3 Claimed; स दत्त्वा निर्जितां
भिवृद्धि करणे परिवर्तयेत् Ms.8.154.-इन्द्रियःa saint. निर्गमः 1 Going forth or out, going away; यावदादिशति । पार्थिवस्तयोर्निर्गमाय पुरमार्गसक्रियाम् R. 11. 3. -2 Departure, निर्झरः,-रम् 1A spring, waterfall, cataract, cascade, vanishing, passing away; तेन तस्य मधुनिर्गमात् कृशश्चित्तयोनिर- __mountain-torrent; शीतं निर्झरवारि पानम् Nag.43 R. 2. 133; भवत् पुनर्नवः R. 19.46. -3 A door, an outlet, egress%3B Santi. 2. 17, 21; 4.6. -र: 1 Burning chaff. -2 An कथमप्यवाप्तनिर्गमः प्रययौ K. 159.-5 Exit, issue. -6 Export- elephant. -3 A horse of the sun. place (of goods); आगम निर्गमं स्थानं तथा वृद्धिक्षयावुभौ । विचार्य
निर्झरिन् m. A mountain. सर्वपण्यानां कारयेत् क्रयविक्रयौ | Ms. 8. 401.
निर्झरिणी, निझरी A river, mountain-torrent; स्खलननिर्गमनम् 1 Going out or forth. -2 A door. -3 A
मुखरभूरिस्रोतसो निर्झरिण्यः U. 2. 20%; Mv.5. 40%; जटाकटाहchamberlaiu, doorkeeper (!).
संभ्रमन्निलिम्पनिर्झरीविलोलवीचिवल्लरीविराजमानमूर्धनि Sivatāndavafaroffen a. 1 Flowed out. - Dissolved, melted. stotra. निर्ग्राह्य a. Perceivable; विदग्धैर्निर्ग्राह्यो न पुनरविदग्धैरतिशयः निर्णयः, निर्णीत, निर्णेतृ &e. See under निर्णी. U.4.21.
निर्णर: N. of one of the horses of the sun. निगूढः The hollow of a tree.
निर्णामः Ved. 1 The joint of a wing (?).-2 Excesive निर्ग्रन्थनम् Killing, slaughter.
bending.
FATTUTET 3 U. 1 To wash, clean, purify : 37-graden निर्घण्टः , -टम् 1 A vocabulary, collection of words.
Y. 1. 191; Ms. 5. 127. -2 To dress oneselt. -2 A table of contents (सूचीपत्र).
निर्णिक्त p. p. 1 Washed, purified, cleansed; तोयनिर्घर्षणम् Rubbing, friction.
निर्णिक्तपाणयः R. 17.22. -2 Expiated, atoned. एनस्विभिरनिर्घर्षणक u. Rubbing. -कम् A dentifrice.
निर्णिक्तैनार्थ किंचिसत् माचरेत् Ms. 11.189. -Comp. -बाहुवलय
a. with polished bracelet. -मनस् a. pure-hea.rted. fasia: 1 Destruction. -2 A whirlwind, a violent gust of wind, hurricane. - The noise of contending निर्णिक्ति:/. 1 Washing. -2 Expiation, atonement: winds ( vapours!) &c. in the sky; कुरुकुलनिधनोत्पातनिर्घात- वृद्धातिक्रमसंभूतस्य महतो निर्णिक्तये पाप्मनः प्रायश्चेतनमादिशन्तु गुरवो वातः: Ve. 1.22; निर्घातोग्रैः कुञ्जलीनाज जिघांसुानिषैिः क्षोभया- । रामेण दान्तस्य मे Mv.4.25. मास सिंहान् R.9.643 Ms.1.38; 1.105, 73 Y.1. 145%3B
FATTOTET a. Vod. 1 Clearing, washing. -2 Well(वायुना निहतो वायुगंगनाच पतत्यधः। प्रचण्डघोरनिर्घोषो निर्धात
nourished. -m. 1 A form, shape. -2 A bright or इति कथ्यते॥.)-4 An earth-quake. -BA thunderstroke; | निर्घातच महानासीत् साकं च स्तनयित्नुभिः Bhag.1.14.15.-8 A
shining garment. -3 Purification, washing. stroke in general; अहह दारुणो देवनिर्घातः U.2. -7 An farofa: 1 Washing, cleaning, puritication; A T: unusual event boding ealamity (उत्पात); तस्मिन्मुहूर्ते संप्राप्ते । स्वयोन्यैव निर्णको गुणवत्तरः Ms.. 113. -2 Ablution. -3 निर्घाताश्चापतन्मुहुः Mb.3.40.23; Ms.1.38; Bhāg. 3. 17.8. Atonement, expiation; दानेन वधनिणेकं सर्पादीनामशक्नुवन.