Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 56

अण्डालुः
38
अतसः
अण्डालुः [अण्डः अस्ति अस्यः अण्ड आलुच् ] A fish.
अतनु ।. More बीतप्रभावतनुरप्यतनुप्रभावः Ki. 16.61. अण्डीरः [अण्डः अस्ति अस्यः अण्ड-ईरच P. V. 2. III.] अतप . 1 Not exciteel, cool. -2 Unostentatious. A full-grown or full-developed man, a strong or . -3 Unemployed. - T: (pl.) N. of a class of deities powerful person: चिरादण्डीरेण त्वयि तदपि रामेण गुणितम् mong Buddhists. A. R.I.See आण्डीर also.
अतपस्-स्क [न, ब.] One who neglects his religious अत् 1 P. (अति), अतति, अतितुम्, अत्त-अनित 1 To go,,
usterities: अतपास्वनधीयान: Ms. 4. 1903; an irreligious walk; wander, to go constantly. -2 To obtain (mostly
or impious man: इदं ते नातपस्काय B. 18.07. Ved.) -3 To bind. -4 (अन्तति) To bind.
___ अतप्त a. Vot. heated ke. -Comp. -तनु a. 1 One अतकः [ अलति सततं गच्छतिः अन-कन] A wanderer, a
whose body is not marked with red mudras &c.). passer-by, traveller.
-2 who has not fully mortified his body by ponance. अतनम् [अत्.ल्युट् ] Going, wandering. -न: A अतप्ततनून तदामो अश्नुते Rv. 9. 88. 1. -3 whose body or wanderer, ? passer-by
mass is cool(?). अतज्ज्ञ . [ न तत्-जानाति ] Not knowing that (नन i.. अतर्क . [न. ब.] Illogical, void of reasonimg. -कः Brahman).
1 Absence of argument or reasoning, bad logic. अतट .[न.ब]-1Having no shore or beach : preri- -2 An illogical reasoner. pitate, stoep. -: 1 A precipice, a steep crag.-2 N. of अतर्कित .inthought of, unexpected सममेव गतोऽa hill. -3 The lower part of the earth. -Comp-प्रपातः स्यतर्कितां गतिमङ्गेन च जीवितेन च Ku. 4. 22; Bh. B. 187. a steep precipice; a fall headlong from a precipice: गमनेन Mu... -तम् n. Unexpectedly. -Comp. pruipitute tall: मनोरथानामनटप्रपातः .6.10. of my hopes
-आगत-उपनत a. Ouring or befalling unexpectedly, there is a precipitate fall. (Some read the line as quite accidential, sudden; दर्शनोलासितलोचनया अनया मनोरथा नाम तटप्रपातः and take it to mean verily our Mal.33 उपपन्नं दर्शनम् Ku.G. . derires are like the crumblings of river banks'.)
9a7i . Inconceivable: bafiling thought or rouअतथा ind. Not so; °उचित .. not deserving that, soning. not used to such things: केशानामनथोचितः Rim.
अतल 1. Bottomless. -लम् [अस्य भूखण्डस्य नलं पृषो° 3170€#ind. Injustly, undeservedly.
इदमोऽत्वम् ] N. of पाताल or lower regions, one of the अतद्गु णः (Rhet.) The non-borrower', N. of a
7 Patalas, being the first among them. -ल: N. of tiguro of speech in which the thing in question does
Siva. -Comp. --स्पृश् -स्पर्श .. [न, नले म्पृश्यते कर्मणि not nume the quality of another, though there is a
विप्; न तलस्य स्पशी यत्र] bottomlost, very deep, POTHOn for it: परगुणाननुहारस्वस्य नस्यादतद्गुणः: ... धवलोऽ m fathornishle. सि यर्याप सुन्दर तथापि त्वया मम रजितं हृदयम। रागपूरितेऽपि हृदये। अतव्यस् .. Vel. Not very strong. मुभग निहितो न रक्तोऽसि ||K. P. 10:10 गंगतान्यगुण नझीकारमाहुर- अनम:.i. [ इर्द-तसिल 11 Thon this from this तद्गणम् । चिरं रागिणि मचित्ते निहितोऽपि न रज्यास || Kuvail.
(having comparative force): 31 car 349-3 at -Comp.-संविज्ञानःN. of : Variety of Bahuvrilhi ty.
यतो विष्णुर्विचक्रमे R. I.2.16: किम परमतो नर्नयास माम् दृष्टसमुद्रमानयः अत्र गुणीभूतस्य समद्रस्य नानयनेऽन्ययः इनि नः
Bh. 3.6%3 अतोऽन्यथा Ms.5.31. -2 from this or that बहुव्रीहिः; लम्बकर्णमानय इति तु तद्गुणसंविज्ञानः. Tv.
cause, lience, consequent, so, therefore (corr. to अतन्त्र .. [न. ब.] 1 Having no ropes or musical यत् , यस्मात् or हि, expressed or understoorl); अन्तर्गत प्राणstrings (musical instrument): नातन्त्री वाद्यते वीणा भृतां हि वेद सर्वं भवान्भावमतोऽभिधास्ये R.2.43,8.50, Ku.2. Ram. -2 restrained: not necessarily binding: , अथातो ब्रह्मजिज्ञासा S. I. now therefore ke. -3 Hence, not being the object of the rule under consideration: from this place; henceforth (of time or place): (-परम्, ह्रस्वग्रहणमतन्त्रम, क्रीवत्वं 'न्त्रम् Sk. Something which is not -ऊर्वम् ), afterwards. -4 Then (corr. of यदि-यद् ).-Comp. intended : on which there is no emphasis or stress -371-faiH on this account, hence, for this reason. (बार्तिक 2.81.1). -3 Without formulas or empiri- - Ta for this very reason. -Ja henceforth; aftercal actions. -4 Not (having the binding force of) words. -परम् (.) further on, any longer (with abl.); Ancientitie statement: तत्राविज्ञातग्रहणमतन्त्रमिति करायेत । Thereafter: निवसिष्यसि मन्येव अत ऊर्वम B. 12.8. (1) beyond SB. on MS. 6. 1. 7. 1941 meaningles ress, super
this, further than this; 97342 Tha:974 S. 1. 16 more fluity, superfiuous nature. किंतु इतरम्भिन् पक्षे बाध्यतेतरां than this: अतःपरं नास्ति ममोत्तरम् V.2000 I have nothing श्रुतिः । ऐन्द्रशब्दस्यातन्त्रत्वात् | SB. OMN.6.1.20.
more to say; (.) afterwards अतन्द्र-न्द्रित-न-ल. Alert, unwearied, cereful, अतसः [अतति गच्छति इत्यतमः अत-अमच Up.3.117 ] vigilant; अतन्द्रिता सा खयमेव वृक्षकान Ku.5.14, R. 17.39, 1 Wind, air. -2 The soul. -3 Agarment made of the H. Pr.33.
i fibre of flax (à generally). -4 A weapon.