________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
प्रता
प्रणेता - वि० [सं० प्रणेतृ] निर्माता, रचयिता । प्रतग्या - देखो 'प्रतिग्या' ।
प्रतचा, प्रतज्या- देखो 'प्रत्यंचा' ।
प्रत स्त्री० १ प्रतिज्ञा, प्रण २ देखो 'प्रति' ।
प्रतउत्तर - देखो 'प्रत्युत्तर' ।
प्रतक- देखो 'प्रत्यक्ष'
प्रतस्थ - पु० [सं० प्रतथ्य ] शास्त्र । प्रतिदव (ब)-देखो 'प्रतिद्वंद' । प्रतबंदी (डी) देखो 'प्रतिद्वंदी'
प्रतकूळ - देखो 'प्रतिकूळ' ।
प्रतक्क (वख, क्ष, ख, रूख) प्रतखि (खो) - देखो 'प्रत्यक्ष' |
-बादी = 'प्रत्यक्षवादी' ।
प्रतया प्रतया देखो 'प्रतिस्या' पत्र प्रतिस्यापत्र' । प्रतण-देखो 'प्रत्यक्ष' ।
www.kobatirth.org
प्रतना प्रतनी स्त्री० [सं० पूतना] १ सेना, फौज २ सेना का एक संगठन विशेष । ३ युद्ध, लड़ाई ।
प्रतया देखो प्रतिया' |
प्रतपक्षी प्रत देख प्रतिपक्षी' ।
प्रतपावरण वि० [सं० प्रतिपादन] दातार, दानी, उदार प्रतपाळ - देखो 'प्रतिपाळ' |
प्रतपाळक, प्रतपाळग-देखो 'प्रतिपालक' | प्रतपाळण-देखो 'प्रतिपाळण ।
प्रतपाळणो (बो) - देखो 'प्रतिपाळणी' (बो) ।
प्रतपाळी- देखो 'प्रतिपाळ' ।
प्रतप्यणी (बी) देखो' (बी)।
प्रतबंध - देखो 'प्रतिबिंब' |
प्रतबंध - देखो 'प्रतिबंध' ।
प्रतिबिब देखो प्रतिविव
( १११ )
प्रतपरण- पु० [सं० प्रतपनम् ] १ तप, तेज । २ प्रताप, प्रभाव । ३ शौर्य ।
प्रतपणौ (ब) - क्रि० १ प्रताप फैलना, यश फैलना। २ शौर्य बढ़ना । ३ तपना, तेजोमय होना । ४ ऐश्वर्यवान होना, सुख भोगना ।
प्रतबिंबी- पु० [सं० प्रतिबिंब ] दर्पण, शीशा । प्रतभा देखो 'प्रतिभा' ।
प्रतमक - पु० [सं०] एक प्रकार का दमा रोग ।
प्रतमा - देखो 'प्रतिमा' ।
प्रतमाळ, प्रतमाळा, प्रतमाळी- देखो प्रतिमाळी' । प्रतयोगता - देखो 'प्रतियोगिता' ।
प्रतर - पु० [सं०] पार उतरने या जाने की क्रिया या भाव। प्रतरतप- पु० [सं०] एक प्रकार का उपवास (जैन) ।
प्रतहार - देखो 'प्रतिहार' ।
प्रतानी देखो 'पता कली'।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतरोधक देखो प्रतिरोधक' ।
प्रतळ - पु० [सं० प्रतल] १ पाताल के सातवें भाग का नाम । २ हाथ की हथेली ।
प्रतवाय० [सं० प्रत्यवाय] १ शस्त्रोक्त कर्तव्य एवं नित्य कर्म न करने पर लगने वाला दोष । २ शास्त्र विरुद्ध मार्ग | ३ शास्त्र विरुद्ध प्राचरण ४ न्यूनता, ह्रास । प्रतवासत पु० [सं० वास्तोष्पति ] इद्र ।
प्रतव्योम - पु० एक सूर्यवंशी राजा ।
प्रतसटा, प्रतसठा- देखो 'प्रतिस्ठा' ।
प्रति
प्रताप पु० [सं०] १ ऐसा ताप जिसमें तीव्र तेज हो, श्राभा, चमक, कांति । २ उष्णता, गर्मी, ताप । ३ पराक्रम, शौर्य । ४ साहस । ५ ऐश्वर्य, वैभव । ६ प्रभाव, रौब । ७ पुण्य प्रभाव । ८ गौरव, यश ६ ख्याति । १० बल, शक्ति । ११ यश, कीर्ति । १२ प्रकाश, रोशनी । १३ कारण । १४ प्रतिभा बळी, बळी वि० शूरवीर, यशस्वी, प्रतिभाशाली । भाग्यशाली । नवविक्रमी, प्रतापी । महिमावान ।
प्रतापी, प्रतापीक वि० [सं० प्रतापी ] १ प्रभावशाली, गौरवशाली । २ शक्तिशाली । ३ ऐश्वर्यशाली । ४ यशस्वी । प्रतापिता पु० [सं० प्र + ताबू] पिता प्रति-देखो 'प्रति' । प्रतिवादेन प्रत्यंचा'।
For Private And Personal Use Only
--
प्रति अव्य० [सं०] १ एक उपसर्ग, हर । २ उल्टा, विपरीत, विरोध में । ३ समान सदृश। ४ बदले । ५ स्पष्ट, सामने । ६ प्रत्यक्ष । ७ फल स्वरूप | ८ भली प्रकार से । ९ हरेक, एक-एक । १० तुलना में, मुकाबले । ११ ओर, तरफ । स्त्री० १ किसी ग्रंथ की जिल्द, किताब, कृति । २ नकल, प्रतिलिपि । कार पु० बदला, प्रतिशोध, वैर । चिकित्सा, इलाज । निराकरण । पुरस्कार । - कुछ वि० विपरीत, उल्टा विरुद्ध जोया माफिक न हो कुछता स्वी० उस्टापन, विरोध । अनुकूल न होने की अवस्था या गुण ।घात पु० सामना, मुकाबला । चोट के बदले चोट । रुकावट, बाधा ।
1
-घातक. घाती- वि० सामना करने वाला, चोट के बदले चोट करने वाला । रुकावट या बाधा डालने वाला । शत्रु, दुश्मन । -पक्ख, पक्ष, पख वि० विरोधी पक्ष, सामने वाला पक्ष । शत्रु सेना पक्षी, पच्छी - वि० विरोधी मुकाबले में पाने वाला