Paribhashik Shabdakosh Part 02

SR No.: 020541
Original Sutra Author: N/A
Author: Vishvanath Maganlal Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1931
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 9 MB

Page 81

Sensibility
Sensuous sensibility, ૧. પ્રત્યક્ષોગ્યતા s.– સૂમ પરામર્શ શક્તિ કેવી કૅશિકી [ મ. ન. ]
હોય છે! ચે. શા. ૨૨૫ઃ શ્રવણેન્દ્રિયની આવી સંસ્કૃત
૨. અર્થગ્રાહિતા [કે. હ. અ. મેં. ] તા સાથે સ્વરયંત્રમાંના સ્નાયુની પ્રત્યક્ષ
sensorium; મસ્તિષ્ક, ચેતનારાય યોગ્યતા પણ ઉત્તમ પ્રકારની હોવી જોઈએ.
[ હ. ઠા. ] ૨. વેદના [ વિ. ૨. ] .
કે. શા. ક. ૧, ૯૮: મગજના વચલા પ્રદેશમાં કે, ૧, ૩, ૧૧૧: Exceptional open
મસ્તિષ્ક અથવા નાનું મગજ છે, જેને આપણે ness to emotional impressions su
ચેતનાશયે કહીશું. અર્થની s.વેદન તે નમઈ મનુષ્ય અને નર્મદ Sensory, મ હા [ ન. દે. ] કવિને પ્રથમ ગુણ. નર્મદથી નાનાલાલ સુધીના જુઓ Motor. સાહિત્યકારોનું વિશિષ્ટ લક્ષણ વેદન , Sensory, area, સંજ્ઞા પ્રદેશ (બાલ ૩. ભાવક્ષમતા નિ. .]
કૃષ્ણ અમરજી પાઠક] અ. ક. ૧૫૭: નટમાં ભાવક્ષમતાના સાચા પ્ર. ૧૧, ૪૩ઃ મગજના જુદા જુદા પ્રદેશો, રણકા વિનાના હૃદચવેધક વૃત્તાન્તને અભિનય
જેવો કે સંજ્ઞા પ્રદેશ (s. a.) ચેષ્ટાપદેશ (meter કોઈને પણ અસર નહિ કરી સકે.
area) તથા તેમને પરસ્પર જોડી દેતા સજિક General sensibility, quells
તંતુઓ ( Association fibres) તેને -સામાન્ય-પ્રત્યક્ષગ્યતા [મ. ન.] માન્ય છે. ચે. શા. ૧૦૫: પ્રથમ પ્રકારની પ્રત્યક્ષ
Sensory motor, ૧. અંયિકમ, યોગ્યતાને સામાન્ય અને દ્વિતીય પ્રકારની તે
ઈદ્રિયકૃત કામ, ઈદ્રિયપ્રેરિત કામ વિશેષ પ્રત્યક્ષોગ્યતા કહેવામાં આવે છે.
[કે. હ. અ. .] વિશેષ પ્રત્યક્ષશ્યતાને લોકિક પ્રત્યક્ષ એટલે
૨. સંવેદનાત્મક પ્રેરણાત્મક [દબા.] ઇન્દ્રિયદ્વારે થયેલું પ્રત્યક્ષ એમ પણ કહે છે, અને સામાન્ય પ્રત્યક્ષને સાક્ષાત ઇંદ્રિયદ્વારે sensual gratification, ઍન્દ્રિય નહીં પણ અચથી થયેલું અલોકિક પ્રત્યક્ષ પરિતેષ [ મ. ન. ] પણ કહે છે.
ચે. શા. પ૩૪ઃ ઈચ્છાનું આટલે સુધી જે Particular Sensibility, પૃથક્કરણ કર્યું તેમાં “જેથી સુખ સંભવે તેની લૌકિક-વિશેષ-પ્રત્યક્ષોગ્યતા [ મ. ન ભાવના ” સાથે ઈચ્છાને સંબંધ છે એ સંદર]
જે પ્રાકૃત જનોને વિચાર છે તે જ સ્વીકારSensitive, ૧. પટકરણ [ બ. ક. ]
વામાં આવ્યું છે. આ વાત ઘણે પ્રસંગે સત્ય ક. ૨, ૧, ૧૨૭ સમાજના આચારવિચાર
પણ જણાય છે; એન્દ્રિય પરિષ શેધતાં,
માંડલિક સંસારનું સુખ ઈચ્છતાં, કેઈ ઉત્તમ માં અને પટકરણ ( ૩. સેન્સિટિવ ) વ્યકિત
કલાકાર્યને વિલોકતાં, એ વાત સમજવામાં એના હૃદેશમાં જે અસંખ્યવિધ ઘડભાંગ, ગડમથલ અને આશનિરાશા હોય તે સર્વ
આવે છે. કળાના સર્જક મુકરમાંથી જોવામાં આવે.
sensuous, ૧. ઇન્દ્રિયગમ્ય, વિષયગત ૨. અર્થગ્રાહી, ગ્રહણપ, તેજદાર, [ ૨. મ. ] વિષયગ્રાહી [ કે. હ. અ. નં. ]
ક. સા. (૧) ૧૦૫: પૃથ્વી પરના વિષયમાં
ઇન્દ્રિયગમ્ય સુન્દરતાનો અનુભવ કરી ઉલ્લાસ sensitiveness, ૧. સૂક્ષ્મ પરામર્શ
પામવાની વૃત્તિ ભેળાનાથની કવિતામાં બહુ શકિત [ ન. . ]
ઓછી છે.(૨) ૧૦૫: શ્રવણેન્દ્રિય સુખ અનુભવ વ. ૧૮, ૩: આપણું સંગીતના ઉસ્તાદેની ! વાને એમને વિશેષ અભિલાષ રહેતો, અને સ્વરભાનની લાગણી કેવી તીવ્ર હોય છે ! | આ ઇનિદ્રયગમ્ય સુન્દરતાની અભિરુચિ