Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 02

SR No.: 020529
Original Sutra Author: N/A
Author: Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar
Publication Year: 2009
Total Pages: 402
Language: Hindi
Classification: Dictionary
File Size: 10 MB

Page 246

आळारवेदल्लभाणवार
219
आलि/आळि आळारवेदल्लभाणवार पु., महापरिनिब्बान सुत्त के चतुर्थ उपरिवत् – च्चं द्वि. वि., ए. व. - कत्वाळाहनकिच्चं सो भाणवार का शीर्षक, जिसमें आळारकालाम का कथानक तस्स कम्मे पसीदिय, चू. वं. 39.28; - हान नपुं, तत्पु. दिया गया है, दी. नि. 93-103.
स. [आदाहनस्थान], श्मशान - ने सप्त. वि., ए. व. - आळारिक त्रि., [आरालिक], रसोइया, रसोइए का सहायक थेरस्स आळाहनहाने ठितभिक्खू, स. नि. अट्ठ. 3.25; - या कर्मचारी- को प्र. वि., ए. व. - भत्तकारो सूपकारो दस्सनसमागम पु., तत्पु. स., अन्त्येष्टि देखने हेतु सूदो आळारिको तथा, अभि. प. 464; आळारिको तदा होमि, उपस्थित जनसमूह, मृत शरीर को भस्म होते देखने हेतु जा. अट्ठ. 5.285; आळारिकोति भत्तकारको, ...
आया हुआ समूह - मे सप्त. वि., ए. व. - साकेतब्राह्मणस्स भत्तकारकदासो विय, तदे. - का ब. व. -पुथुसिप्पायतनानि, आळाहनदस्सनसमागमे, मि. प. 318; - पंसुक नपुं, सेय्यथिदं... आळारिका कप्पका न्हापका सूदा, दी. नि. तत्पु. स., जलाई जा रही चिताग्नि की भूमि, 1.45; आळारिकाति पूविका, ... सूदाति भत्तकारका, दी. श्मशान भूमि - कं प्र. वि., ए. व. - पंसुकन्ति नि. अट्ठ. 1.131; - के' द्वि. वि., ब. व. - आळारिके च आळाहनपंसुक, जा. अट्ठ. 5.48; - पस्स पु./नपुं, श्मशान सूदे च जा. अट्ठ. 7.168; आळारिकेति पूवपाके, सूदेति । का समीपवर्ती भाग, चितास्थल का बगल वाला क्षेत्र भत्तकारके, तदे. -- के सप्त. वि., ए. व. - 'आळारिके - स्से सप्त. वि., ए. व. - तत्थ गन्त्वा आळाहनपरसे भते पोसे, वेतनेन अनत्थिकेति, जा. अट्ठ. 5.288; - कम्म ठितो. जा. अट्ठ. 3.141; - भस्म नपुं.. तत्पु. स., नपुं., तत्पु. स. [आरालिककर्म]. रसोइए का काम, भोजन चिता भस्म, शव को जलाए जाने पर निकली हुई राख बनाने का काम – म्मं द्वि. वि., ए. व. - आळारिककम्म - स्मं द्वि. वि., ए. व. - तस्स आळाहनभस्म पि कत्वा कत्वा वसनभावन्ति, जा. अट्ठ. 5.295; - त्त नपुं., भाव. भेसज्जं, चू. वं. 46.37; - भूमि स्त्री., तत्पु. स., मृत शरीर [आरालिकत्व], रसोइयापन, रसोइया होना, भोजन बनाने को जलाए जाने की भूमि, श्मशानभूमि - मि प्र. वि., ए. वाला होना - तं द्वि. वि., ए. व. - आळारिकत्तञ्च व. - सापिस्स आळाहनभूमि समन्ततो खता, जा. अट्ठ. भत्तकत्तञ्च, जा. अट्ठ. 5.288; धीतानं आळारिकत्तं 2.203. करोन्तस्साति, जा. अट्ठ. 5.297..
आळाहनपरिवेण नपुं. व्य. सं., पुलत्थिपुर (आधुनिक आळाहन/आळाहण नपुं, आ + ।दह के प्रेर. से व्यु., पोलोन्नरूव) में श्रीलङ्का के शासक महा परक्कमबाहु क्रि. ना. [आदाहन], शा. अ., वह अग्नि जो जला दे द्वारा बनवाए गए एक परिवेण का नाम - णं द्वि. वि., ए. अथवा भस्म कर दे, ला. अ., 1. चिता की अग्नि, 2. व. - आळाहणपरिवेणं तहिं कारेसि खत्तियो, च. वं. श्मशान, मृत शरीर को भस्म किए जाने की भूमि-दहस्स 78.48. दस्स ळो होतनघणसु, आळाहनं, परिळाहो, मो. व्या. आलि/आळि स्त्री., [आलि]. 1. नदी या तालाब के 5.127; आळाहणं सुसानं चानित्थियं, कुणपो छवो, अभि. प. किनारों पर बनाया गया बांध, तटबन्ध, ऊंचा टीला, सेतु 405; - नं' प्र. वि., ए. व. - कस्स इदं आळाहनं, पे. व. - ... आलित्थी सखि सेतुसु, अभि. प. 1083; आलिसद्दो 369; 371; आळाहनन्ति सुसानं, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2. ... सेतु जलवारको, नद्यादिमग्गो च, अभि. प. 1082 पर 245; - नं. द्वि. वि., ए. व. – सो आळाहनं गन्त्वा कन्दति, सूची; - ळिं द्वि. वि., ए. व. - महतो तळाकस्स पटिकच्चेव म. नि. 2.316; 317; - ना/तो प. वि., ए. व. - आळि बन्धेय्य, चूळव. 420; आळिन्ति ... यथा महतो यावाळाहना पदानि पञ्जायन्ति, दी. नि. 1.49; आळाहनतो तळाकस्स आळिया, अबद्धायपि किञ्चि उदकं तिडेय्य, अट्ठीनि आहरित्वा, जा. अट्ठ. 3.134; - स्स ष. वि., ए. व. चूळव. अट्ठ. 127; आळि मुञ्चेय्य, आगच्छेय्य उदक न्ति, -- आळाहनस्साविदूरे निपज्जित्वा..... ध. प. अट्ठ. 1.17; - म. नि. 3.140; - या ष. वि., ए. व. - यथा महतो ने सप्त. वि., ए. व. - इमस्मि आळाहने दवा, पे. व. 3743; तळाकस्स आलिया अबद्धायपि किञ्चि उदकं तिट्ठय्य, - करण नपुं., शा. अ., जलाना, ला. अ., मृत शरीर चूळव. अट्ठ. 127; - प्पमेद पु., तत्पु. स. [आलिप्रभेद]." को श्मशान में भस्म करना, अन्त्येष्टि संस्कार - णं प्र. तटबन्ध का विनाश - दो प्र. वि., ए. व. - तस्सा ..., वि., ए. व. - परिनिबुतरस पच्चेकबुद्धस्स आळहनकरणमेव जम्बालिया न आळिप्पभेदो पाटिकतो, अ. नि. 1(2).192-933; नानत्तं, अप. अट्ठ. 2.203; - किच्च नपुं, तत्पु. स., न आळिप्पभेदो पाटिकड़ोति न पाळिप्पभेदो पाटिकवितब्बो.