________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आरामक
184
आरामट्ठ
कीळनउपवन, पाचि. अट्ठ 202; आरमन्ति एत्थ पाणिनो विसेसेन वा पब्बजिताति आरामो, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).65; आरामो कारापितो होति, महाव. 184; - मं द्वि. वि., ए. व. - पटिग्गहेसि भगवा आराम, महाव. 44; अनुजानामि, भिक्खवे, आराम'न्ति, तदे.; आरामेनेव आराम, जा. अट्ठ. 5.413; अञतरेन आरामेनेव अञ्जतरं आराम नेन्ति, जा. अट्ठ. 5.414; - स्स ष. वि., ए. व. - परिक्खित्तस्स आरामस्स परिक्खेपं अतिक्कमन्तस्स आपत्ति पाचित्तियस्स, पाचि. 62; दुग्गतिं नाभिजानामि, आरामस्स इदं फलं, अप. 1.269; - तो प. वि., ए. व. - आरामतो अविदूरे खन्धावारं निवासेत्वा, जा. अट्ठ. 4.137; -- मे सप्त. वि., ए. व. - भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे, महाव. 274: - मा प्र. वि., ब. व. - सत्त च आरामसहस्सानि सत्त च आरामसतानि सत्त च आरामा, महाव. 356; - मे द्वि. वि., ब. व. - आरामे, अय्या, करोथ, चूळव. 286; - मेसु सप्त. वि., ब. व. - द्वत्तिंस बोधितरुणे योजनियआरामेस पतिद्वापेसं पारा. अट्ठ. 1.69. आरामक' पु., आराम से व्यु., सुख-सुविधा-युक्त भिक्षुओं का वासस्थान, उपवनयुक्त वासस्थान – के सप्त. वि., ए. व. - आरामके सुरभिपुष्फ फलाभिरामे.... वासं अकासि, जि. च. 446(रो.). आरामकरा स्त्री०, अभिरति उत्पन्न कराने वाली नारी, आनन्द
देने वाली नारी - सु सप्त. वि., ब. व. - नरानमारामकरासु नारिसु, अनेकचित्तासु अनिग्गहासु च, जा. अट्ठ. 5.432; आरामकरासूति अभिरतिकारिकासु, जा. अट्ठ. 5.435. आरामकोट्ठक नपुं, तत्पु. स. [आरामकोष्ठक], विहार के प्रवेशद्वार का बाहरी प्रकोष्ठ, विहार के मुख्यद्वार पर स्थित कमरा - के सप्त. वि., ए. व. - बहारामकोट्टके सकटपरिवर्ल्ड करित्वा अच्छन्ति, महाव. 315; आरामं गन्त्वा पत्तचीवरं पटिसामेत्वा बहारामकोट्टके सङ्घाटिपल्लत्थिकाय निसीदिसुं चूळव. 180; बहारामकोटकोति वेळु वनविहारस्स बहिद्वारकोटके, पारा. अट्ठ. 2.151. आरामगत त्रि., तत्पु. स. [आरामगत], आराम अथवा विहार में गया हुआ, आराम में पहुंचा हुआ या विहार में एकत्रित - तो पु., प्र. वि., ए. व. - आरामगतो निसीदति पञत्ते आसने, म. नि. 2.348; - तं पु., द्वि. वि., ए. व. - आरामगतं भिक्खु पस्सेय्य सुधोतहत्थपाद, म. नि.
2.123; - स्स पु., च./ष. वि., ए.व. - 'तस्स ते आरामगतस्स यो तज्जो छन्दो सो पटिप्पस्सद्धोति,? स. नि. 3(2).344; - तानं पु., च./ष. वि., ब. व. - आरामगतानं भिक्खूनं धम्म देसेय्य, म. नि. 1.36%; आरामगतानन्ति विहारे सन्निपतितानं, म. नि. अट्ठ, (म.प.) 1(1).156. आरामगोनिसादिका स्त्री., आराम की गोशाला, विहार की वह भूमि जहां न उद्यान हो न निवास स्थान (प्रकोष्ठ) हों, विहार की खुली हुई जगह - का प्र. वि., ए. व. - यत्थ नेव आरामो न सेनासनानि परिक्खित्तानि होन्ति, अयं आरामगोनिसादिका नाम, महाव. अट्ठ. 359. आरामगोपक पु., उद्यानरक्षक, माली - को प्र. वि., ए. व. - आरामगोपको हत्वा जीवन्तो, थेरगा. अट्ठ. 1.343; - का प्र. वि., ब. व. - भिक्खुसङ्घस्स पन आरामगोपका यं अत्तनो भतिया खण्डेत्वा देन्ति, एतं वट्टति, पारा. अट्ठ. 1.312; -- किच्च नपुं.. तत्पु. स., उद्यानरक्षक या माली का काम - च्चं द्वि. वि., ए. व. - रट्ठवासिनो च आरामगोपककिच्चं कारापेसी, सा. वं. 133(ना.);- कुल नपुं.. तत्पु. स., उद्यानरक्षक का कुल, माली का कुल - ले सप्त. वि., ए. व. - आरामगोपककुले निब्बत्तित्वा, थेरगा. अट्ठ. 1.388; - लानि द्वि. वि., ब. व. - खेत्तवत्थूनि अदासि आरामगोपककुलानि च सा. वं. 80(ना.). आरामचेतिय नपुं, उद्यान-युक्त चैत्य, पुष्पों एवं फलों के ढेरों से युक्त आराम - यानि प्र. वि., ब. व. - तानि आरामचेतियानि वनचरियानि रुक्खचेतियानि भिंसनकानि सलोमहंसानि तथारूपेसु सेनासनेसु विहरामि, म. नि. 1.27; पुप्फारामफलारामादयो आरामा एव आरामचेतियानि, चित्तीकतढेन हि चेतियानीति वुच्चन्ति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).126. आरामचेत्य नपुं, उपरिवत् - त्या प्र. वि., ब. व. - आरामचे त्या वनचेत्या, पोक्खरओ सुनिम्मिता मनुस्सरामणेय्यस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं, स. नि. 1(1).269; आरामचेत्याति आरामचेतियानि. स. नि. अट्ठ. 1.305. आरामट्ठ त्रि., [आरामस्थ], आराम में स्थित, आराम में रखा हुआ - टुं' नपुं॰, प्र. वि., ए. व. - आरामटुं नाम भण्ड आरामे चतूहि ठानेहि निक्खितं होति भूमट्ठ थललु, आकासढ़ वेहासढ़ पारा. 56; -8 द्वि. वि., ए. व. - आरामट्ठ भण्ड
पE
For Private and Personal Use Only