________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आराधनीय 182
आराधेति आगम्म विराधना होति, नो आराधना, अ. नि. 3(2).180; - पु., प्र. वि., ए. व. - अरहत्तप्पत्तिया आराधितचित्तो. उदा. नं' नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अञथा आराधनं नाम नत्थीति अट्ठ. 149; सत्था तस्स पहब्याकरणेन आराधितचित्तो, दरसेति, अ. नि. अट्ठ. 3.300; - नं द्वि. वि., ए. व. - थेरगा. अट्ठ. 2.119; - तेन पु., तृ. वि., ए. व. - परा उग्गज्जनं आराधनं सुत्वा, अप. अट्ठ. 2.41; - नाय नपुं.. थेरस्स अरियवंसपटिपत्तिया आराधितचित्तेन भगवता भासिता, च. वि., ए. व. - ब्राह्मणा, भो गोतम, पञ्च धम्मे पञपेन्ति थेरगा. अट्ठ. 2.287; - स्स पु.. ष. वि., ए. व. - पुञ्जस्स किरियाय, कुसलस्स आराधनाया ति. म. नि. वत्तपटिपत्तिया आराधितचित्तस्स तस्स सन्तिके, पारा. अट्ठ. 2.423; - नेन नपुं., तृ. वि., ए. व. - महाजनकरुओ 2.20; - त्ता पु., प्र. वि., ब. व. - पयिरूपासनाय देविया आराधनेन, अप, अट्ठ. 1.208; - ने नपुं., सप्त. वि., आराधितचित्ता किञ्चि वत्तुकामा होन्ति, स. नि. अट्ठ. 1. ए. व. - रुओ आराधने अम्हाकं भारो, जा. अट्ठ 4.385%; 290; ग. पूजित, सत्कृत, सम्मानित, वन्दित- तो पु.. प्र. ग. सेवा, सम्मान, पूजा, वन्दना, विनती – नं' नपुं.. प्र... वि., ए. व. - आराधितो मे सम्बुद्धो, पब्बजि अनगारियं, वि., ए. व. - उद्दिस्साराधनं सम्मा लडिन्देन कतं तदा, चू. अप. 1.328; - ता ब. व. - यमरियधम्मने पुनन्ति वं. 57.36; - नं द्वि. वि., ए. व. - इति आराधनं कत्वा वुद्धा, आराधिता समचरियाय सन्तो, जा. अट्ठ. 4.69; - दूतं पाहेसि सब्बधि, चू. वं. 89.56; - नत्थ पु., प्रसन्न साधुमन्ती त्रि., सज्जन मन्त्रियों द्वारा अनुमोदित - न्तिं करने के निमित्त - त्थं द्वि. वि., ए. व., क्रि. वि. - सो पु., द्वि. वि., ए. व. - कुमारआराधितसाधुमन्तिं महादयं तस्सा आराधनत्थं निसीदित्वा पादे सम्बाहि जा. अट्ठ पण्डुनरिन्दवंसजं, दाठा. 1.7; - ताधिकार त्रि., ब. स., 6.46; - त्थाय च. वि., ए. व. - महाब्रह्मनो आराधनत्थाय अपने कर्तव्य का पूर्णरूप से पालन कर चुका व्यक्ति - रो ..., जा. अट्ट. 5.197.
पु., प्र. वि., ए. व. - सुमेधो बोधिसत्तो मग्गसोधनादीहि आराधनीय त्रि., आ + Vराध का सं. कृ. [आराधनीय], पूर्ण आराधिताधिकारो, म. वं. टी. 42. करने योग्य, सम्पादित करने योग्य, प्राप्त करने योग्य - आराधेति/आराधयति आ + राध का प्रेर., वर्त, प्र. पु., यो पु०, प्र. वि., ए. व. - आराधनीयो ... धम्मो ए. व. [आराधयति, बौ. सं. आरागयति]. 1. निष्पादित आरद्धवीरियेनाति, पारा. 137: आराधनीयोति सक्का करता है, सफल परिणति तक पहुंचा देता है, (अञआ, आराधेत सम्पादेतुं निब्बत्तेतन्ति अत्थो, पारा. अट्ठ. 2.85; - अत्थ, अर्थ, हित) धम्म (धर्म), मग्ग (मार्ग), सील (शील) यं नपुं., वि. वि., ए. व. - कायेन वाचा मनसा तथा सील सम्पदा (शील सम्पत्) को प्रचुरता के साथ प्राप्त आराधनीयमे सति, चरिया. 375; सब्बथापि करता है, 2. अमत (अमृत), अरहत्त (अर्हत्त्व), निब्बान कायवचीमनोकम्मेहि यथा सो आराधितो होति, एवं आराध (निर्वाण) दक्खिना (दक्षिणा), दान तथा धन को उपलब्ध नीयं आराधनमेव एसति, चरिया. अट्ठ. 53.
करता है, 3. आचरिय (आचार्य), गरु (गुरु), तापस, धीतर आराधिक त्रि., कार्य को पूर्ण कर देने वाला, सम्पादक, (पुत्री), राजा एवं सत्था (बुद्ध) की कृपा अथवा अनुग्रह का प्रसन्न कर देने वाला, आराधना या सम्मान करने वाला - लाभ पाता है, 4. चित्त को आह्लादित कर देता है, मन को पु., प्र. वि., ए. व. – सद्धा वे नन्दिका आराधिको, नो को प्रसन्न कर देता है, 5. सम्मान करता है, पूजातस्स सद्धोति, पेटको. 217.
आराधना करता है - ... “यथा नरो आराधयति राजानं, आराधित त्रि., आ+राध का भू. क. कृ. [आराधित]. क. पूज लभति भत्तुसूति, जा. अट्ठ. 7.194; चोदको भिक्खु पूरा किया जा चुका, निष्पादित, पूर्णता को प्राप्त कर दिया अनुयोगेन विझूनं सब्रह्मचारीनं चित्तं न आराधेति, महाव. गया, प्राप्त कर लिया गया, अनुमोदित - ता स्त्री॰, प्र. 243; नो च खो पञ्हस्स वेय्याकरणेन चित्तं आराधेति, दी. वि., ए. व. - तेनायस्मता जातिया सत्तवस्सेनेव अआ नि. 1.158; चित्तं आराधेतीति पहाविरसज्जनेन महाजनस्स आराधिता, खु. पा. अट्ठ. 59; तया अा आराधिताति, चित्तं परितोसेतियेव, दी. नि. अट्ठ. 1.268; - मि उ. पु., उदा. अट्ठ. 143; आराधितो मे सम्बुद्धो, पब्बजि अनगारियं, ए. व. - तेसाहं चित्तं आराधेमि पञ्हस्स वेय्याकरणेन, म. अप. 1.328; आराधितोम्हि सुगतं, गोतमं सक्यपुङ्गवं, अप. नि. 2.212; ... आराधेमीति ... गण्हामि सम्पादेमि परिपूरेमि, 1.386; ख. आह्लादित, प्रसन्न कर लिया गया, सन्तुष्ट - म. नि. अट्ठ (म.प.) 2.172; आराधेमि सकं चित्तं विवज्जेमि चित्त त्रि., ब. स., प्रसन्न अथवा सन्तुष्ट चित्त वाला - त्तो अनेसनं, अप. 1.64; आराधेमीति आदितो पट्ठाय राधेमि वसे
For Private and Personal Use Only