________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमित्ततापन
534
अमु/असु ए. व. - अमित्तवसमन्वेति, पच्छा च अनुतप्पति, जा. अट्ठ अमिस्सीकत त्रि., [अमिश्रीकृत]. वह, जो मिलाया हुआ न 3.114; अत्थं खिप्पं अजानन्तो अमित्तवसं गच्छति, तदे.; - हो, अमिश्रीकृत - तं नपुं, प्र. वि., ए. व. - अमिस्सीकतमेवस्स विजय पु., [अमित्रविजय], अपने शत्रु पर विजय - येन चित्तं होति, महाव. 256; - ता पु., प्र. वि., ब. व. - लोमा तृ. वि., ए. व. - अमित्तविजयेन विय तुट्ठो सकलगामे न केसाति एवं अवसेसएकतिंसकोट्ठासेहि अमिस्सीकता केसा कटच्छुमत्तम्पि भतं... उपसङ्कमि, स. नि. अट्ठ. 158; - सङ्घ नाम पाटियेक्को ..., विसुद्धि. 1.240. पु., शत्रुओं का समूह - द्वि. वि., ए. व. - सोचयन्तो अमु त्रि., सङ्केतक सर्व का एक शब्द-रूप, इम का विलोम अमित्तसङ्घ मि. प. 213; - समागम पु., [अमित्रसमागम]. [अदस्], ऐसा ऐसा व्यक्ति या वस्तु या पदार्थ, (जब नाम शत्रुओं के साथ मिलन, शत्रुओं से भेंट - अमित्तस्स वसनट्ठानं से सम्बोधित न किया जाय), फलां फलां व्यक्ति, वस्तु या अमित्तसमागमन्ति, जा. अट्ठ. 7.209; - हत्थ पु., शत्रु का ___ स्थान - परस्मिं चात्र तीस्वमु, अभि. प. 1089; अमुसद्दो हाथ - त्थं द्वि. वि., ए. व. - अमित्तहत्थं पुनरागतोसि, दूरवचनो, सद्द. 1.267. नखत्तधम्मे कुसलोसि राजा ति, जा. अट्ठ. 5.484; - त्थगता अमु/असु पु., प्र. वि., ए. व., वह फलां फलां - अमु, हि, स्त्री., प्र. वि., ए. व., शत्रुओं के हाथों में जा चुकी - भो गोतम, पुरिसो नळकारगामे जातवद्धो, म. नि. 2.4303; अमित्तहत्थगता तचसारसमप्पिता, जा. अट्ठ. 3.177; असु अमुत्र उपपन्नो, असु अमुत्र उपपन्नोति, म. नि. अमित्तहत्थगताति अमित्तानं हत्थगता, तदे..
2.137; - असु स्त्री., प्र. वि., ए. व. - असु हि, भन्ते, सत्ति अमित्ततापन पु., एक चक्रवर्ती राजा का नाम - अमित्ततापनो तिहफला ..., स. नि. 1(2).242; - अमु द्वि. वि., ए. व. नाम चक्कवत्ती महब्बलो, अप. 1.171.
- ... भब्बो नु खो सो पुरिसो अमुं सत्तिं तिण्हफलं पाणिना अमित्ततापना स्त्री., जूजक नामक एक ब्राह्मण की पत्नी का वा मुट्ठिना वा पटिलेणेतुं ..., स. नि. 1(2).241; - मुना नाम - अमित्ततापना चिञ्चमाणविका, जा. अट्ठ. 7.381. पु./नपुं., तृ. वि., ए. व. - अपि नु तं परित्तं उदकं अमुना अमित्ता स्त्री॰, अमित्ततप्पना का संक्षिप्त रूप [अमित्रा], एक लोणकपल्लेन लोणं अस्स अपेय्यन्ति, अ. नि. 1(1).283; स्त्री-शत्रु - अमित्ता नून ते माता, अमित्तो नून ते पिता, जा. अमुना अकथितं इमस्स वदन्तानं पिसुणवाचानं वसेन भिन्नानं अट्ठ. 7.281.
मनु स्सान, उदा. अट्ठ. 341; - अमुया स्त्री., अमिलात' त्रि., मिलायति के भू. क. कृ. का निषे. [अम्लात]. तृ./प./ष./सप्त. वि., ए. व. - अमुया अमूहि अमूभि, नहीं कुम्हलाया हुआ, नहीं मुरझाया हुआ वह, जो तेजरहित सद्द. 1.278; अमुस्सा अमुया अमूसं... अमुया अमुयं अमुस्स न हो - तं स्त्री., वि. वि., ए. व. - आनीतुप्पलमालं च, अमूसु, तदे.; - अमुस्स पु./नपुं.. ष. वि., ए. व. - .... अमिलातं पिलन्धितुं, म. व. 22.46.
परिचारयमानो अमुस्स गहपतिस्स वा गहपतिपुत्तस्स वा अमिलात पु., [अम्लान], दुपहरिया पुष्प का वृक्ष, आंवला पिहेय्य, म. नि. 2.183; - अमुस्सा स्त्री., ष. वि., ए. व. का वृक्ष - तो प्र. वि., ए. व. - तिलबीजसासपभत्तकसेवालोपि - पुरिसो अमुस्सा इत्थिया सारत्तो... तिब्बच्छन्दो तिब्बापेक्खो, उदकतो उद्धतो अमिलातो अग्गबीजसहं गच्छति, पाचि. म. नि. 3.9; - अमुस्मा पु./न. प. वि., ए. व. - अमुस्मा अट्ठ. 25.
अमुमहा अमूहि अमूभि, सद्द. 1.277; - अमुस्मिं पु./नपुं.. अमिस्स त्रि., [अमिश्र], अमिश्रित, वह, जो मिश्रित न हो - सप्त. वि., ए. व. - पमत्ता समाना ... अहेसं नेवापिकस्स स्सं नपुं., प्र. वि., ए. व. - एवं भन्ते, नागसेन, रज्जसुखं, अमुस्मिं निवापे, म. नि. 1.209; अमुम्हि - गच्छ, अमुम्हि दुक्खेन अमिस्सं, अजं तं रज्जसुखं अझं, दुक्खन्ति, मि. ओकासे तिहाहीति, महाव. 119; - अमुया/अमुयं/अमुस्सं प. 288; - कता स्त्री॰, भाव., बिना किसी मिलावट वाला स्त्री., सप्त. वि., ए. व. - अमुया अमुयं अमूसु इदं इथिलिङ्गे, होना, परिशुद्ध होना, मिश्रणरहितता - अमिस्सकतावसेनाति सद्द. 1.278; - अमू पु.. प्र. वि., ब. व. - उपसङ्कमन्ता खो कोट्ठासन्तरेहि अवोमिस्सकतावसेन, विसुद्धि. टी. 1.284; अमू आवुसो रेवत, सप्पुरिसा येनायस्मा सारिपुत्तो तेन लोमापि न केसाति एवं अमिस्सकतावसेन ... वेदितब्बो, धम्मस्सवनाय, .... म. नि. 1.276; - अमूनि नपुं., प्र. वि., विसुद्धि. 1.234.
ब. व. - अमुं निवापं निवुत्तं मारस्स अमूनि च लोकामिसानि अमिस्सित त्रि., [अमिश्रित], वह, जो मिश्रित या मिला हुआ न .... भुजिंसु, म. नि. 1.213; - अमूहि तृ. वि., ब. व. - हो-तो पु, प्र. वि., ए. व. - अमिस्सितो किलेसेहि, मि. प. 285.. इदञ्चिदञ्च वुत्ताति अमूहि कथितं... पवेसेय्याति, म. नि.
For Private and Personal Use Only