________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमित
533
अमित्त
अमितो, अप. 2.113; - ता ब. क. - ... भोगा च अमिता मम, अप. 1.354; - तं नपुं., द्वि. वि., ए. व. - लभामि अमितं धनं, अप. 1.414; - गुण त्रि., ब. स. [अमितगुण], अनन्त गुणों वाला, अनेक गुणों से युक्त - णो पु., प्र. वि., ए. व. - यद्धि बुद्धो अमितगुणो असमप्पटिपुग्गलो, अप. 2.187; - प्पम त्रि., ब. स. [अमितप्रभ], अनन्तप्रभा से युक्त - भो पु., प्र. वि., ए. व. - यदा च बुद्धो लोकस्मिं, उदेति अमितप्पभो, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).316; - बुद्धिमन्तु त्रि., अनन्त बुद्धिमान्, अत्यन्त तीब्र बुद्धि से युक्त - मा पु., प्र. वि., ए. व. - इदं वत्वान पक्कामि सोणको अमितबुद्धिमा, जा. अट्ठ. 5.247; - भोग त्रि., ब. स. [अमितभोग], असीमित भोगसाधनों से सम्पन्न - गा पु.. प्र. वि., ब. व. - पञ्च अमितभोगा नाम अहेसं जोतिको जटिलो मेण्डको पुण्णो काकवलियोति, अ. नि. अट्ठ. 1.301; -- यस त्रि., ब. स. अमितयशस्], अपरिमित यश वाला, अतुलनीय कीर्ति वाला - सो पु., प्र. वि., ए. व. - अनन्ततेजो अमितयसो, अप्पमेय्यो दुरासदो ति, जा. अट्ठ. 1.40; - सा स्त्री॰, प्र. वि., ए. व. - केनच्छसि त्वं अमितयसा सुखेधिता, वि. व. 140; अमितयसाति न मितयसा अनप्पकपरिवारा, वि. व. अट्ठ. 64; - ताभ' त्रि., ब. स. [अमिताभ], असीम आभा से युक्त, अनन्त वैभव या असीम दीप्ति से सम्पन्न - भा पु., प्र. वि., ब. व. - झायिनो अमिताभा ये पीतिभक्खा महिद्धिका, सद्धम्मो. 255; - ताभ पु., एक चक्रवर्ती का नाम - अमिताभोति नामेन चक्कवत्ती महब्बलो, अप. 1.219; - तोदक त्रि., ब. स. [अमितोदक], अपरिमित या असीम जल से भरा हुआ - कं पु., वि. वि., ए. व. - अक्खोब्भ अमितोदकं जलरासिं ..., चूळनि. 51(रो.); - तोदन पु., [अमृतोदन], एक शाक्य राजकुमार का नाम, सीहहनु का पुत्र शुद्धोधन का भाई, बुद्ध का चाचा - सीहहनुरो किर पञ्च पुत्ता अहेसु-सुद्धोदनो अमितोदनो धोतोदनो सक्कोदनो सुक्कोदनो ति, सु. नि. अट्ठ. 2.81; - तोदय त्रि., ब. स. [अमितोदय], प्रभूत सफलता को प्राप्त, असीम सफलता पाने वाला - समुद्धरसिमं लोकं सयम्भू अमितोदय, अप. 1.17. अमित पु., एक चक्रवर्ती का नाम - अहोसि अमितोगतो,
अप. 1.243. अमितञ्जल पु., एक चक्रवर्ती का नाम - इतो चुद्दसकप्पम्हि
अहोसिं अमितञ्जलो, अप. 1.230. अमिता' स्त्री., पद्मोत्तर बुद्ध की अग्रश्राविका का नाम - अमिता च असमा च द्वे अग्गसाविका, जा. अट्ठ. 1.47.
अमिता स्त्री., बुद्ध की चाची तथा तिष्यस्थविर की माता का नाम - अमिता नाम देवी तेसं भगिनी, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).373. अमित्त पु., [अमित्र], शत्रु, वैरी, दुश्मन - अमित्तो रिपु वेरी
च सपत्तो राति सत्त्वरी, अभि. प. 344; सद्द. 2.452; - त्तो प्र. वि., ए. व. - सेय्यो अमित्तो मेधावी यञ्चे बालानुकम्पको, जा. अट्ठ. 1.242; - त्तं द्वि. वि., ए. व. - तिखिणेन असिना अमित्तं गीवाय पहरन्तो..... उदा. अट्ठ. 189; - त्तेन तृ. वि., ए. व. - चरन्ति बाला दुम्मेधा, अमित्तेनेव अत्तना, ध. प. 66; अमित्तेनेव अत्तना ति अमित्तभूतेन विय वेरिना हुत्वा, ध. प. अट्ठ. 1.271; - त्ता प्र. वि., ब. क. - अमित्ता वधका कामा, अग्गिखन्धूपमादुखा, थेरीगा. 353; - त्ते द्वि. वि., ब. व. - यो चापिमित्ते अथवा अमित्ते, सेटे सरिक्खे अथवा पिहीने, जा. अट्ठ. 3.230; - त्तेहि तृ. वि., ब. व. - कच्चामित्तेहि पकतो, दीघमद्धानमागतो, जा. अट्ठ. 7.274; - त्तानं ष. वि., ब. व. - अमित्तानंव हत्थत्थं सिवि पप्पोति मामिव, जा. अट्ट, 3.412; -- गाम पु.. शत्रु का ग्राम, दुश्मन का गांव - मंद्वि. वि., ए. व. - अथ केन वण्णेन अमित्तगामं तुवमिच्छसि उत्तमपञ गन्तुन्ति, जा. अट्ठ. 7.209; - जनन त्रि., शत्रुओं को उत्पन्न करने वाला, वैरी तैयार कर देने वाला - ना पु., प्र. वि., ब. व. - एवं अमित्तजनना, तापना संकिलेसिका, थेरीगा. 358; अमित्तजनना ति अमित्तभावस्स निबत्तनका, थेरीगा. अट्ठ. 268; - जाति त्रि., बन्धुओं एवं मित्रों से विहीन - ति पु., प्र. वि., ए. व. - अमित्तजाति, महाराज, पुग्गलो ..., मि. प. 267; - तापन त्रि०, [अमित्रतापन], शत्रुओं को पीड़ित करने वाला - ना पु., प्र. वि., ब. व. - मा त्वं सोचि अमित्ततापना, जा. अट्ठ. 7.154; - नं पु., वि. वि., ए. व. - इमञ्च आजञ अमित्ततापनं, जा. अट्ठ. 7.165; - दुब्मी त्रि., [अमित्रद्रोहिन], अपने मित्र के साथ विश्वासघात न करने वाला - नो पु., ष. वि., ए. व. - अमित्तदुब्भिनो गुणकथं कथेन्ति, जा. अट्ठ. 6.16; - भाव पु., शत्रुभाव, दुश्मनी का भाव - वं द्वि. वि., ए. व. - कथं नु खो सक्का मया इमस्स मित्तभावं वा अमित्तभावं वा जानितुन्ति ... न सक्खिस्सति, जा. अट्ठ.4.175; - मज्झे सप्त. वि., प्रतिरू. निपा., शत्रुओं के मध्य में - अमित्तमज्झे वसतो, तेसु आमिसमेसतो, जा. अट्ठ. 3.274; - लक्खण नपु., [अमित्तलक्षण], शत्रु का लक्षण - णं द्वि. वि., ए. व. - अथस्स अमित्तलक्खणं कथेन्तो आह, जा. अट्ठ.4.176%; - वस पु., [अमित्रवश], शत्रु की अधीनता - सं द्वि. वि.,
For Private and Personal Use Only