________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभाजित
464
अभावित
अभाजित त्रि., भज के प्रेर. का भू. क. कृ. [अभाजित], व., अवर्तमानता, अविद्यमानता - सुखविहारिता अकुतोभयता वह, जो आवण्टित न हो, जो बांटा न गया हो, जिसका पियविप्पयोगा भावताति एवमादीनि, खु. पा. अट्ठ. 24; - विभाजन न किया गया हो - भाजिताभाजितं न जानाति, धम्म त्रि., ब. स. [अभावधर्म], विनाशशील, अनित्य, विकारी, अ. नि. 2(1).258.
विनश्यमान - म्म नपुं., प्र. वि., ए. व. - इदं पन अनिच्चं अभायनक त्रि., vभी से व्यु., क्रि. ना. का निषे०, नहीं डरने । हुत्वा अभावधम्म, जा. अट्ठ. 3.137. वाला, भय न करने वाला - मरणस्स अभायनकसत्तो नाम अभावना स्त्री., क. कुशलधर्मों को विकसित करने के प्रयास नत्थि जा. अट्ठ. 5.29.
का अभाव, ध्यानभावना का अभाव - कुसलानं वा धम्मानं अभायितब्ब त्रि., vभाय के सं. कृ. का निषे., नहीं डराए भावनाय असक्कच्चकिरियता ... अभावना, खु. पा. अट्ठ.
जाने योग्य, भयभीत न किए जाने योग्य, भयाक्रान्त न होने 115; ख. अभावेति का क्रि. ना.. विनष्ट कर देना, वाला - तब्बं पु., वि. वि., ए. व. - किर अभायितब्ब तिरोधानता, अन्तर्धानता - अथ वा विभावना ति अभावना भायन्ति गण्डुप्पादो किकी कुन्तनी ब्राह्मणाति, सु. नि. अट्ट अन्तरधापना, सद्द, 1.81. 2.47; - तब्बे नपुं., सप्त. वि., ए. व. - अतसितब्बे अभावनीय त्रि., Vभू के प्रेर. के सं. कृ. का निषे. [अभावनीय]. अभायितब्बे ठानम्हि, ..., स. नि. अट्ठ. 2.244.
असम्माननीय, जो आदरणीय न हो, अप्रिय - यो पु.. प्र. अभारिक पु.. [अभारिक], भार-रहित, अकठिन, आसान - वि., ए. व. - धम्मेहि समन्नागतो कुलूपको भिक्खु कुलेसु
को पु., प्र. वि., ए. व. - अगरूति अभारिको, दी. नि. अट्ठ. अप्पियो च होति अमनापो च अगरु च अभावनीयो, अ. नि. 1.204.
2(1).128. अभारियता स्त्री., अभारिय का भाव., बोझिल नहीं होना, अभावाकार पु.. [अभावाकार], अनस्तित्व की अवस्था या भारी न होना, अकठिनता - अदन्धानताति स्थिति, अस्तित्वहीनता की अवस्था - रेन तृ. वि., ए. व. गरुभावपटिक्खेपवचनमेतं, अभारियताति अत्थो, ध. स. अट्ठ. - अनिच्चाति आदीसु हुत्वा अभावाकारेन अनिच्चा, स. नि. 194.
अट्ठ. 2.135. अभाव पु., [अभाव], अविद्यमानता, अस्तित्व का न होना, अभावी त्रि.. [अभाविन]. क न होने वाला, विनश्यमान, वह, अस्तित्व का अभाव, विध्वंस, क्षय - वं द्वि. वि., ए. व. - जिसके होने की कोई आशा नहीं है - विनो पु.. प्र. वि., परिक्खयं अभावं गच्छन्तीति अत्थो, ध. प. अट्ठ. 2.258; ब. व. - ननु अनिच्चा सब्बे सङ्घारा हुत्वा अभाविनोति, जा. कामगुणेति कामकोट्ठासे हुत्वा अभावढेन अनिच्चतो, जा. अट्ठ. 4.45-46; ख, नपुंसक, हिजड़ा, लैङ्गिक-प्रभेद से रहित अट्ठ. 5.143; - वेन तृ. वि., ए. व. - पारुपनस्स हि - विनो ष. वि., ए. व. - तत्थेवन्धबधिरस्स, पञ्च होति अभावेन न सक्का अम्हेहि एकतो गन्तुन्ति, ध. प. अट्ठ. अभाविनो, सच्च. 65.. 2.2; अभावोधिपतीनञ्च, अयमेव विसेसको, अभि. अव. 12; अभावित त्रि., भू के प्रेर. के भू. क. कृ. का निषे. - क त्रि., क. लैङ्गिक विभेदन से रहित, हिजड़ा, नपुंसक, [अभावित], ध्यान-भावना द्वारा विशुद्ध न किया हुआ, पण्डक - को पु.. प्र. वि., ए. व. - यो पन पटिसन्धियंयेव असंस्कृत, अपरिष्कृत - तं नपुं., द्वि. वि., ए. व. - एवं अभावको उप्पन्नो, महाव. अट्ठ. 282; - गव्मसेय्यक त्रि., अभावितं चित्तं रागो समतिविज्झति,ध. प. 13; अभावितन्ति लिङ्ग-विहीन भ्रूण - कानं पु., ष. वि., ब. व. - नामरूपे तं अगारं वुद्धि विय भावनाय रहितत्ता अभावित चित्तं रागो यस्मा अभावकगमसेय्यकानं अण्डजानञ्च पटिसन्धिखणे समतिविज्झति, ध, प. अट्ठ. 1.71; - ता स्त्री.. प्र. वि., ए. वत्थुकायवसेन, विभ. अट्ठ. 160; अभावगब्भसेय्यानं, व. - भिक्खुनो मेत्ताचेतोविमुत्ति अभाविता सो सुप्पधंसियो अण्डजानञ्च वीसति, अभि. अव. 99; ख. अभाव वाला - होति अमनुस्सेहि स. नि. 1(2).241; - काय त्रि., अपरिशुद्ध कं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - एता हि रूपमाकासं, विज्ञआणं कायिक कर्मो वाला - एकच्चो पुग्गलो अभावितकायो होति. तदभावक अभि. अव. 133; - करण नपुं.. विनाश, विध्वंस, अ. नि. 1(1),282; अभावितकायोतिआदीहि कायभावनारहितो अपनयन, निरोध, अप्रसारण, अवसान, समापन - णं द्वि. वट्टगामी पुथुज्जनो दस्सितो. अ. नि. अट्ठ. 2.218; - वि., ए. व. - गत्यवसारणं गतिया अवसारणं ओसारणं कायगतासति त्रि., ब. स., वह, जिसकी कायविषयक अभावकरणं.... सद्द. 2.352; - ता स्त्री., भाव., प्र. वि., ए. स्मृति सुविकसित या सुपरिशोधित नही है - ति पु.. द्वि.
For Private and Personal Use Only