________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अब्बोहारिक/अब्बोहारिय 450
अब्म व. - तथा पत्तस्स वण्णो वा, अब्बोहारनयो अयं विन. वि. अब्भ अन्तलिक्खं अघं नभं सद्द. 2.442; अब्भं रजो अच्छादेसि. 1452.
उय्यत्ता सिविवाहिनी, जा. अट्ट, 7.364: 2क. बादल. मेघ अब्बोहारिक/अब्बोहारिय त्रि., बोहारिक/ बोहारिय का - ब्मो प्र. वि., ए. व. - एत्थ अभो ति मेघो, सो हि अभति निषे. [अव्यवहार्य], व्यवहार में नहीं लाने योग्य, व्यावहारिक अनेकसतपटलो हुत्वा गच्छतीति अब्भो ति वुच्चति, सद्द. तौर पर अनुपयोगी, - कं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - तञ्च खो 2.407; अब्भुट्टितोव सो याति, स गच्छं न निवत्तति, जा. एतं अब्बोहारिकन्ति, पारा. 111; ... अब्बोहारिकन्ति ... अट्ठ. 4.446; - ब्मा ब. क. - आकासेपि अब्मा सुबहुला आपत्तिपञापने वोहारं न गच्छति, आपत्तिया अङ्गन होतीति होन्ति, मि. प. 255; 2. ख. स्त्री., धुआं, धूल - यं रूपं अत्थो, पारा. अट्ठ. 2.72; - का स्त्री., प्र. वि., ए. व. - .... अमा महिका धूमो रजो, ध. स. 617; 2.ग. नपुं.. राहु, अत्थेसा, भिक्खवे, चेतना, सा च खो अब्बोहारिकाति, पारा. चन्द्र एवं सूर्य को ग्रसने वाला धूमरज - अब्मं भिक्खवे 149; अब्बोहारिका ति... आपत्तिया अङ्गन होति, पारा. अट्ठ. चन्दिमसुरियानं उपक्किलेसो, चूळव. 464; अब्भ, महाराज, 2.96; - का तदेव, ब. स. - तेहि पन चित्तेहि सहजाता सूरियरस रोगो, मि. प. 254; - रमा प. वि., ए. व. - अब्भा अभिज्झाब्यापादमिच्छादिट्ठियो चेतनापक्खिका वा भवन्ति मुत्तोव चन्दिमा, म. नि. 2.314; - क नपुं.. अभ्रक, अबरक अब्बोहारिका वा, ध. स. अट्ठ. 136; - कानि नपुं., प्र. वि., - कं प्र. वि., ए. व. - रीरित्थी आरकुटो वा, अमलं त्वम्भक ब. व. - यथा पन जिव्हग्गे छ मधुबिन्दूनि सत्तमस्स भवे, अभि. प. 492; तुल. - गवलं माहिषं श्रृङ्गम्, अभ्रक तम्बलोहबिन्दुनो अनुदहनबलवताय अब्बोहारिकानि होन्ति, गिरिजामले, स्रोतोञ्जनं तु सौवीरं कापोताञ्जनयामुने, अमर. जा. अट्ठ. 5.264; - का पु.. प्र. वि., ब. व. - सन्ताय 2.9.100; - कूट पु./नपुं., [अभ्रकूट], बादल का ऊपरी समापत्तिया बुद्वितस्स भिक्खुनो अस्सासपस्सासा अब्बोहारिका भाग, मेघशिखर - टं द्वि. वि., ए. व. - अलङ्कते मल्यधरे होन्ति, म. नि. अट्ठ (मू.प.) 1(2).260; - द्वान नपुं.. कर्म सुवत्थे, ओभाससि विज्जुरिवभकूट वि. व. 1; -टा पु., प्र. स. [अव्यावहारिकस्थान], व्यवहार या प्रयोग के लिये वि., ब. व. - उग्गता अब्भकूटाव, नीला अञ्जनपब्बता, जा. अनुपयुक्त स्थान - ने सप्त. वि., ए. व. - अस्थि दुक्खवेदनाय अट्ठ. 7.292; - कूटसम त्रि., [अभ्रकूटसम], मेघों के पन बलवभावेन सा अब्बोहारिकट्ठाने ठिता, अ. नि. अट्ठ. शिखर या शीर्ष जैसा - मा पु.. प्र. वि., ब. व. - 2.92; - ता स्त्री., भाव. [अव्यावहारिकता], व्यवहार में न अब्भकूटसमा उच्चा, कण्टकनिचिता दुमा, जा. अट्ठ. आने योग्य होना - तं द्वि. वि., ए. व. - पुष्फितं तु 7.138; - पटल नपुं.. तत्पु. स. [अभ्रपटल], बादलों की अहिच्छत्तं, अब्बोहारिकतं गतं, विन. वि. 1021; -- त्त नपुं.. पतली चादर - लं प्र. वि., ए. व. - सकदागामिनो हि भाव. [अव्यवहारिकत्व]. उपरिवत् - त्ता प. वि., ए. व. - रागादयो अब्भपटलं विय मच्छिकापत्तं विय न तनुका होन्ति, व्याधिपच्चया पुप्फ वा फलं उपसिङ्घति, अब्बोहारिकत्ता वट्टति, न बहला, अ. नि. अट्ठ. 2.209; मन्दमन्दा उप्पज्जन्ति पाचि. अट्ठ. 107; - नय पु., कर्म, स. [अव्यावहारिकनय], तनुकाकारा हुत्वा अब्भपटलमिव मक्खिकापत्तमिव च, म. व्यवहार के लिये अनुपयुक्त पद्धति - यो प्र. वि., ए. व. - नि. अट्ट (मू.प.) 1(1).172; - सञ्चरणहेतु पु.. तत्पु. स. इदानि अब्बोहारिकनयो वुच्चति - भुञ्जन्तानहि दन्ता [अभ्रपटलसञ्चरणहेतु], बादलों की हल्की चादर के खिय्यन्ति, पाचि. अट्ठ. 102; - पक्ख पु., कर्म. स. इधर-उधर सञ्चरण का कारण - तवो प्र. वि., ब. [अव्यावहारिकपक्ष), व्यवहार में न लाने योग्य श्रेणी या वर्ग व. - तथा केवलं अब्भपटलसञ्चरणहेतवो अब्भवलाहका - क्खं द्वि. वि., ए. व. - सचे सखमं आमिसं होति, रसो लीन. (दी.नि.टी.) 2.224; - मण्डप पु., तत्पु. स. न पआयति, अब्बोहारिकपक्खं भजति, पाचि. अट्ठ. 107; - [अभ्रमण्डप), बादलों का मण्डप, मेघों का झुण्ड, बादलों भाव पु.. कर्म. स. [अव्यावहारिकभाव], व्यवहार में नहीं का मण्डप जैसा दिखने वाला फैलाव - पो प्र. वि., ए. व. आने योग्य अवस्था - वं वि. वि., ए. व. - इति भगवा - अभं होतीति अब्भमण्डपो होति, स. नि. अट्ठ. 2.315; सुपिनन्ते चेतनाय अब्बोहारिकभावं दस्सेत्वा, एवञ्च पन अब्भमण्डपोति मण्डपसदिसअब्भपटलवितानमाह, स. नि. भिक्खवे इमं सिक्खापदं उद्दिसेय्याथ, पारा. अट्ठ. 2.96. टी. 2.252; - पं द्वि. वि., ए. व. - अब्भमण्डपं कत्वा देवो अब्म नपुं.. [अभ्र], 1. आकाश, गगन, नभ - अन्तलिक्खं एकमेकं फुसायतूति ..., स. नि. अट्ठ. 3.131; अब्भमण्डप खमादिच्चपथोब्भं गगनाम्बरं, अभि. प. 45; आकासो अम्बरं कत्वाति समन्ततो छादनवसेन मण्डपं विय मेघपटलं
For Private and Personal Use Only