SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 460
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अप्पयस 433 अप्पवत्ति अप्पयस त्रि., ब. स. [अल्पयशस्], कम प्रसिद्धि वाला, अल्प अरियधम्मलाभिभावञ्च सयमेव एस अकासीति ... समोधानेसि. रूप में सम्मानित या सत्कृत - यसा स्त्री., प्र. वि., ए. व. जा. अट्ट, 1.236. - अप्पेसक्खा च अप्पलाभा चाति भो पब्बज्जा नाम अप्पयसा अप्पवज्ज त्रि., [अल्पवद्य], कम निन्दनीय, अल्प रूप में चेव, दी. नि. अट्ठ. 2.235. प्रदूषित - ज्जो पु., प्र. वि., ए. व. - सावज्जो, वज्जबहुलो, अप्परज त्रि., ब. स. [अल्परजस्], कम धूल भरी/भरा, अप्पवज्जो , अनवज्जो , अ. नि. 1(2).155. कम धूल वाली/वाला - रजा स्त्री., प्र. वि., ए. व. - अप्पवत्त 1. त्रि., पवत्त का निषे. [अप्रवृत्त], निष्क्रिय, काम नीचत्तिणा अप्परजा च भूमि, पासादिका यत्थ जहन्ति में नहीं लगा हुआ - त्तं नपुं., प्र. वि., ए. व. - अप्पवत्तं सोक जा. अट्ठ. 5.162; अप्परजाति पंसुरहिता, तदे... चित्तं सुखदुक्खं नप्पजानाति, मि. प. 275; - वत्ते नपुं.. अप्परजक्ख त्रि., ब. स., अट्ठ. के अनुसार अप्प + रज + सप्त. वि., ए. व. - अप्पवत्ते चित्ते सुपिनं न पस्सति, मि. अक्खि से व्यु. [अल्परजस्क अथवा अल्परजक्ष]. शा. अ. प. 276; - त्तं द्वि. वि., ए. व. - पुरिसस्स जालापवत्ते कम धूल भरा, कम धूल भरी आंखों वाला, ला. अ. (राग उक्कण्ठित्वा उदकप्पहारेन जालं अप्पवत्तं कत्वा छारिकाय आदि के) अल्प मलों वाला, वह, जिसकी प्रज्ञाचक्षु में राग अङ्गारे पिधाय ... निरोधसमापज्जनं. म. नि. अट्ठ. (मू.प.) आदि की धूल बहुत कम रह गयी है - क्खो पु., प्र. वि., 1(2).245; 2.क. नपुं., निर्वाण के पर्याय के रूप में - ए. व. - भिक्खु दीघरत्तं अप्परजक्खो इमस्मिं धम्मविनये, अप्पवत्तं अभिज्ञेय्यं, पटि. म. 11; अप्पवत्तं सुखं ... खेमं अ. नि. 3(2).163; - क्खे पु., द्वि. वि., ब. व. - विपस्सी ... निब्बानं पटि. म. अट्ठ. 1.82; सो अप्पवत्तत्थाय मग्गं भगवा अरहं ... बुद्धचक्खुना लोकं वोलोकेन्तो अद्दस सत्ते आयूहति गवेसति भावेति बहुलीकरोति, मि. प. 297; - अप्परजक्खे महारजक्खे ... अप्पेकच्चे ... विहरन्ते, दी. वत्तस्स ष. वि., ए. व. - अप्पवत्तस्स गुणं पवत्ते च भयं नि. 2.30; अप्परजक्खेतिआदीसु येसं वुत्तनयेनेव पञाचक्खुम्हि दीपयमानो, मि. प. 189; - वत्ते सप्त. वि., ए. व. - पवत्ते रागादिरजं अप्पं ते अप्परजक्खा , दी. नि. अट्ठ. 2.52; - क भयदरसाविस्स अप्पवत्ते चित्तं पक्खन्ति ... निस्सरण न्ति, त्रि., उपरिवत् - का पु., प्र. वि., ब. व. - देसकस्स मि. प. 297; 2.ख. अप्रवृत्ति, निष्क्रियता, अनुत्पाद - त्ताय अभावेन यतो अप्परजक्खका, सद्धम्मो. 519; - जातिक च. वि., ए. व. - एतेसं अप्पवत्ताय, देसेसि मग्गमुत्तमं. त्रि, ब. स. [बौ. सं. अल्परजस्कजातिय], वह, जिसमें थेरगा. 767; एतेसं अप्पवत्तायाति यथावुत्तानं पापधम्मानं स्वभाव से ही राग आदि की धूल अत्यल्प हो, राग आदि से अप्पवत्तिया अनुप्पादाय, थेरगा. अट्ठ. 2.245. अत्यल्प रूप में प्रभावित स्वभाव वाला - का पु., प्र. वि., अप्पवत्तन नपुं., पवत्तन का निषे. [अप्रवर्तन], क. आगे ब. व. - सन्ति सत्ता अप्परजक्खजातिका, दी. नि. 2.30: जारी नहीं रहना - नं प्र. वि., ए. व. - ... किलेसवभावतो अप्परजक्खजातिकाति पामये अक्खिम्हि अप्पं परित्तं कम्मवट्टस्स अप्पवत्तनं उदा. अट्ठ. 296; - भाव पु.. रागदोसमोहरजं एतेसं, एवं सभावाति अप्परजक्खजातिका. [अप्रवर्तनभाव], उपरिवत् - वं द्वि. वि., ए. व. - ... दी. नि. अट्ठ. 2.30; सन्तीध सत्ताप्परजक्खजातिका, देसेहि आयुसद्धारं ओलोकेन्तो तस्स अप्पवत्तनभावं ञत्वा सत्थारं धम्म अनुकम्पिमं पज, बु. वं. 1.1. आह, ध. प. अट्ठ. 2.45; ख. घटित न होना, प्रयोग में न अप्परुळहहरित त्रि., [अप्ररूढहरित], ऐसा स्थान, जहां आना - तो प. वि., ए. व. - रुळिहवसेन ते पवत्ता हरी-भरी घास बहुत कम उगी हो - ते नपुं., सप्त. वि., ए. पकतिआपादिसु अत्थेसु अप्पवत्तनतो, सद. 1.108. व. - अप्पहरितेति अप्परुळ्हहरिते, म. नि. अट्ट (मू.प.) अप्पवत्तन्त त्रि., प+Vवत के वर्त. कृ. का निषे. [अप्रवर्तत], 1(1).101; - तिण त्रि, उपरिवत् - णे उपरिवत् - आगे को नहीं बढ़ रहा या नहीं पहुंच रहा - न्ते पु., सप्त. अप्परुळहरिततिणे वा पासाणपिट्ठिसदिसे, सु. नि. अट्ठ. वि., ए. व. - सो सोतापन्नो हुत्वा उपरिविसेसे अप्पवत्तन्ते 1.121. भविस्सति ... आह, ध. प. अट्ट, 1.54. अप्पलामी त्रि., [अल्पलाभिन्], कम लाभ पाने वाला - भी अप्पवत्ति स्त्री., पवत्ति का निषे. [अप्रवृत्ति सक्रिय नहीं पु., प्र. वि., ए. व. - अहो लोसकतिस्सत्थेरो अप्पपुओ रहना, आगे कार्यरत न होना - त्ति प्र. वि., ए. व. - उभिन्न अप्पलाभी, जा. अट्ठ. 1.232; - मिभाव पु., कम लाभ पाने अप्पवत्ति निरोधसच्चं, म. नि. अट्ट (मू.प.) 1(1).213-14; - की स्थिति - वं द्वि. वि., ए. व. - अत्तनो अप्पलाभिभावञ्च तिं द्वि. वि., ए. व. - एवं दिट्ठादीनवाय तग्हाय एव For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy