SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 444
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अप्पटिम 417 अप्पटिवानिय/अप्पटिवानीय 1(2).11; - नं पु., द्वि. वि., ए. व. - अथ खो दुम्मुखो ... सच्चकं ... अप्पटिभानं विदित्वा भगवन्तं एतदवोच, म. नि. 1.299; -- ना पु.. प्र. वि., ब. व. - सङ्घाटिपल्लत्थिकाय निसीदिसु तुण्हीभूता मङ्गभूता पत्तक्खन्धा अधोमुखा पज्झायन्ता अप्पटिभाना, पारा. 253; - ता स्त्री॰, भाव. [अप्रतिभानत्व]. किंकर्तव्यविमूढ़ता, जड़ता, निरुत्तर हो जाना, भौचक्का हो जाना - सो अप्पटिभाणताय एवं भविस्सती ति पक्कामि, जा. अट्ठ. 4.12. अप्पटिम त्रि., ब. स. [अप्रतिम], अतुलनीय, लाजवाब, बेजोड़, अनोखा, - मो पु.. प्र. वि., ए. व. - ओगाहि सत्था सुकिलन्तरूपो, तथागतो अप्पटिमोध लोके, उदा. 168; अप्पटिमोध लोकेति अप्पटिमो इध इमस्मिं सदेवके लोके, उदा. अट्ठ. 327; विधुरोति विगतधुरो, अप्पटिमोति वुत्तं होति, सु. नि. अट्ठ. 2.273; उत्तमो बुद्धोति, पवरो बुद्धोति असमो बुद्धोति, असमसमो बुद्धोति अप्पटिमो बुद्धोति, अप्पटिभागो बुद्धोति, मि. प. 225. अप्पटिमंस त्रि., पटिमरस के अप. का निषे. [अप्रतिमृश्य]. शा. अ. स्पर्श नहीं करने योग्य, अंगुलि से संकेत नहीं करने योग्य, ला. अ. दोषरहित, निर्दुष्ट, - सेन पु., तृ. वि., ए. व. ... परिसुद्धेन कायसमाचारेन समन्नागतो - अच्छिद्देन अप्पटिमसेन, चूळव. 409; परिसुद्धनम्हि वचीसमाचारेन समन्नागतो अच्छिद्देन अप्पटिमसेन, अ. नि. 3(2).65; अप्पटिमसेनातिआदीसु येन केनचिदेव पहटो वा होति, अ. नि. अट्ट. 3.309. अप्पटिरूप/अप्पतिरूप त्रि., ब. स. [अप्रतिरूप]. अनुपयुक्त, नहीं अनुकूल, प्रतिकूल, मर्यादा या प्रतिष्ठा के विपरीत, - पो पु.. प्र. वि., ए. व. - अयुत्तो अप्पत्तो अननुच्छविको अनरहो अप्पतिरूपो धतङ्ग समादियति, मि. प. 322: - पं' पु..द्वि. वि., ए. व. - न च चीवरहेतु अनेसनं अप्पतिरूपं आपज्जति, स. नि. 1(2).174; महानि. 375; - पं. नपुं.. प्र. वि.. ए. व. - अननुलोमिकत्ता एव च अप्पतिरूपं पारा. अट्ठ. 1.169; - त्त नपुं.. भाव. [अप्रतिरूपत्व], अनुपयुक्तता, अनुकूल न होना, अनुरूप न होना - अप्पतिरूपत्ता एव च अस्सामणक, समणानं कम्म न होति. पारा. अट्ट. 1.169. अप्पटिलद्ध त्रि., पटि + Vलभ के भू. क. कृ. का निषे. [अप्रतिलब्ध], अभी तक अप्राप्त, अभी तक प्राप्त नहीं किया गया, - द्धाय स्त्री., ष. वि., ए. व. - हेतु अट्ठ पच्चया । आदिब्रह्मचरियिकाय पाय अप्पटिलद्धाय पटिलाभाय, अ. नि. 3(1).3; - द्धस्स पु., ष. वि., ए. व. - इति रूपाति -अप्पटिलद्धस्स पटिलाभाय चित्तं पणिदहति, महानि. 24. अप्पटिलोमवुत्ति त्रि०, ब. स. [अप्रतिलोमवृत्ति], वह, जो विपरीत स्वभाव वाला न हो, अनुपूरक, वह, जो अनुकूल प्रकृति वाला हो - असङ्कसकवुत्तिस्साति अप्पटिलोमवृत्ति अस्स, जा. अट्ठ. 7.193. अप्पटिवत्तिय त्रि., पटि + Vवत के सं. कृ. का निषे. [अप्रतिवर्त्य], नहीं पलटने योग्य, नहीं रोक देने योग्य, नहीं पीछे की ओर पुनः वापस ले जाने योग्य, - यं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - धम्मेन चक्कं वत्तेमि, चक्कं अप्पटिवत्तियं, सु. नि. 559; मि. प. 178; इसिपतने मिगदाये अनुत्तर धम्मचक्कं पवत्तितं अप्पटिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा, म. नि. 3.297; आसभीवाचाभासनं अप्पटिवत्तियवरधम्मचक्कप्पवत्तनस्स पुब्बनिमित्तं, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).51; - यो पु., प्र. वि., ए. व. - धम्मपरियायो पवत्तितो अप्पतिवत्तियो समणेन वा ब्राह्मणेन वा, म. नि. 3.123. अप्पटिवान 1.नपुं., पटिवान का निषे. [अप्रतिवारण], शा. अ. उत्कण्ठा का अभाव, अविरोध, अप्रतिकूलता, बाधा का अभाव, ला. अ. थकावट का अभाव, अप्रतिक्रमण, असन्तुष्टि, अतृप्ति, अनुत्कण्ठा - तुम्हे चे पि, भिक्खवे, अप्पटिवानं पदहेय्याथ, अ. नि. 1(1).66; 2. त्रि., ब. स., असन्तुष्ट - धम्मानं अतित्तो अप्पटिवानो कालङ्कतो, अ. नि. 1(1).314; अप्पटिवानोति अनिवत्तो अनुक्कण्ठितो, अ. नि. अट्ठ. 2.232; अतित्तो अप्पटिवानो मातुगामो कालं करोति, अ. नि. 1(1).93; तिण्णं धम्मानं अतित्तो अप्पटिवानो मातगामं कालं करोती ति, जा. अट्ठ. 2.270; - चित्त त्रि.. ब. स., उत्कण्ठा से मुक्त चित्त वाला, अविचल चित्त वाला - अप्पटिवानचित्तोति अनुक्कण्ठितचित्तो, अ. नि. अट्ठ. 3.20; तस्मा ददे अप्पटिवानचित्तो, यत्थ दिन्नं महप्फलं, अ. नि. 2(1).37. अप्पटिवानिता स्त्री॰, भाव., अविचलता, पीछे कदम न ले जाना, बाधारहित अथवा निर्मुक्त प्रयास करने की दशा - तत्थ अप्पटिवानिताति अप्पटिक्कमना अनोसक्कना, अ. नि. अट्ठ. 2.5; अप्पटिवानिता च पधानस्मिन्ति अरहत्तं अपत्वा पधानस्मिं अनिवत्तनता अनोसक्कनता, ध. स. अट्ठ. 100; असन्तुद्धिता च कुसलेसु धम्मेसु अप्पटिवानिता च पधानस्मि दी. नि. 3.171; अप्पटिवानिता च पधानास्मिन्ति कुसलानं धम्मानं भावनाय सक्कच्चकिरियता, दी. नि. अट्ठ. 3.150. अप्पटिवानिय/अप्पटिवानीय त्रि., [बौ. सं. अप्रतिवाणीय], नीरसता या उबाऊपन नहीं लानेवाला, प्रतिबाधित न होने For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy