________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुवंस
289
अनुवत्तापक अनुवंस पु., [अनुवंश], वंशज, वंशपरम्परा में आगे उत्पन्न अट्ठ. 4.31; - रे वर्तः, प्र. पु., ब. व., आत्मने., अनुसरण होने वाली संतान - अपच्चोति अनुवंसो, सु. नि. अट्ठ. 2273. करते हैं - निवातमनुवत्तरे, जा. अट्ठ.7.103; - त्ताम वर्त., अनुवग्ग त्रि., [अनुवर्ग], अपने समूह के अनुरूप, वर्ग के उ. पु.. ब. व., हम अनुगमन करते हैं - हन्द नं अनुवत्तामाति साथ सङ्गति रखने वाला - तुलासङ्घाटानुवग्गा, अनुवत्तिंसु, दी. नि. अठ्ठ. 1.232; - न्तो पु., वर्त. कृ., प्र. सोवण्णफलकत्थता, बु. वं. 1.14 (पृ.) 288; अनुवग्गाति वि., ए. व., अनुगमन करता हुआ - सो किर पुब्बे राजानं अनुरूपा, बु. वं. अट्ठ. 45...
अनुवत्तन्तो एक तण्डुलनाळि अस्सानं अग्घमकासि, जा. अनुवजति अनु + Vवज का वर्त, प्र. पु., ए. व., द्रष्ट. अट्ठ. 1.131; - न्तेहि पु., वर्त. कृ., तृ. वि., ब. व. - मं अनुब्बजति के अन्त..
अनुवत्तन्तेहि भिक्खूहि सद्धिं आवेणिक उपोसथं सड़कम्मानि अनुवज्ज त्रि., अनु + Vवद का सं. कृ. [अनुवाद्य], निन्दनीय, च करिस्सामीति अत्थो, उदा. अट्ठ. 258; - त्तेय्य विधि, प्र. केवल स. उ. प. में प्रयुक्त, अनवज्ज तथा सावज्ज के पु.. ए. व., अनुगमन या अनुसरण करे - या पन भिक्खुनी अन्त. द्रष्ट..
समग्गेन सङ्घन उक्खित्तं भिक्खं ... तमनुवत्तेय्य, .., अनुवड्डि स्त्री., [अनुवृद्धि], बाद में होने वाली वृद्धि, उन्नति पाचि. 293; - त्तेय्यु विधि., प्र. पु., ब. व., अनुगमन करें या सौभाग्य - अनुदयतायाति अनुवड्डिया, सपुब्बभागाय - अथ खो यो नेसं पाणकानं बलवतरो अस्स तस्स ते मुदितायाति अत्थो, स. नि. अट्ठ. 3.254.
अनुवत्तेय्युं ... वसं गच्छेय्यु, स. नि. 2(2).197; - त्ति अद्य., अनुवत्तक त्रि., अनु + Vवत से व्यु.. [अनुवर्तक], क. प्र. पु., ए. व., अनुगमन किया - माय्ये, एतं भिक्खं अनुगमन या अनुसरण करने वाला, निष्ठावान, परिचारक, अनुवत्ती ति, पाचि. 293; -त्तिसं अद्य., उ. पु., ए. व., मैंने पूर्णरूप से लगा हुआ - तथापि लोकाचरियो, लोको अनुगमन किया - अत्थं धम्म निराकत्वा, अधम्ममनुवत्तिसं. तरसानुवत्तको, अप. 2.155; - का प्र. वि., ब. व., अनुगमन पे. व. 504; - तिंसु ब. व., हमने अनुगमन किया - तथेव करने वाले, वफादार - कथञ्हि नाम भिक्खू देवदत्तस्स तं उक्खित्तकं भिक्खुं अनुवत्तिंसु अनुपरिवारेसुं, महाव. 458; सङ्घभेदाय परक्कमन्तस्स अनुवत्तका भविस्सन्ति वग्गवादकाति, - तिस्सति भवि०, प्र. पु., ए. व., अनुगमन करेगा - पारा. 274; अनुवत्तकाति यदिट्ठिको सो होति यखन्तिको कथन्हि नाम अय्या थुल्लनन्दा भिक्खुनी समग्गेन सङ्घन यंरुचिको तेपि तदिविका होन्ति तंखन्तिका तरुचिका, पारा. उक्खित्तं अरिष्टुं भिक्खुं ... अनुवत्तिस्सती ति, पाचि. 293; 275; - तिका स्त्री., अनुगमन करने वाली - तस्स - तिस्साम उ. पु., ब. व., हम अनुगमन करेंगे - ते तं कम्मरस ओसाने, उक्खित्तस्सानुवत्तिका, विन. वि. 1994; अनुवत्तिस्साम, सत्था गोविन्द नो भवं. दी. नि. 2.179; - ख. व्याकरण के विशेष सन्दर्भ में - अनुरूप रहने त्तितुं निमि. कृ., अनुगमन के निमित्त - अनुजानामि, वाला, अविपरीत प्रकृति वाला - यस्मा पन .... भिक्खवे, राजूनं अनुवत्तितुन्ति, महाव. 182; - त्तिय पू. का. अभिधेय्यलिङ्गानुवत्तकानि भवन्ति, सद्द. 1.247.
कृ., अनुगमन करके - एवं धम्मा अपक्कम्म, अधम्ममनुवत्तिय, अनुवत्तति अनु + Vवत का वर्त.. प्र. पु., ए. व. [अनुवर्तते], स. नि. 1(1).71. अनुगमन करता है, आज्ञाकारी होता है, अनुरूप रहता है, अनुवत्तन नपुं.. [अनुवर्तन], अनुसरण, आज्ञापालन, अनुरूप प्रसन्न करता है, किसी के प्रति पक्षपात करता है - बनना, अनुग्रह, स्वीकृति - विद्देसी च दिसो थुल्लनन्दा भिक्खुनी समग्गेन सङ्घन उक्खित्तं अर8 भिक्ष दिट्ठो'थानुरोधो नुवत्तनं, अभि. प. 345; धम्मानुवत्ती चाति गद्धबाधिपुब्बं अनुवत्तति, पाचि. 293; यो पोसो लहुचित्तस्स तिविधस्स सुचरितधम्मस्स अनुवत्तनं, जा. अट्ठ. 1.351; . मित्तस्स वा आतिनो वा अनुविधीयति अनुवत्तति, जा. अट्ठ. .., तिस्सन्नं सिक्खानं अनुवत्तनवसेन सिक्खितब्बं, उदा. 3.315; समानाधिकरणपदं नाम कत्थचि पधानलिङ्गि अनुवत्तति अट्ठ. 72; स. उ. प. के रूप में अननु, उग्गतपानु.. कत्थचि नानुवत्तति, सद्द. 1.102; - सि म. पु., ए. व. - नो धम्मानु, परचित्तानु.. लोकधम्मानु., वेदानु.. सुचरितधम्मानु. चे धम्म निरंकत्वा अधम्ममनुवत्तसि, जा. अट्ठ. 5.374; - न्ति के अन्त. द्रष्ट.. प्र. पु.. ब. व. - सब्बे ममनुवत्तन्ति, आदेय्यवचना अहुं अप. अनुवत्तापक त्रि., अनु + Vवत के प्रेर. से व्यु., व्याकरण में 2.186; - मानो पु., वर्त. कृ., अनुगमन करता हुआ - तं । पूर्वसूत्रों से अनुवृत्ति कराने वाला, व्याकरणगत संगति की कुल्लवत्तं अनुवत्तमानो, माहं कुले अन्तिमगन्धनो अहुं, जा. अपेक्षा रखने वाला - वाच्चलिङ्गानं अनुवत्तापकस्स
For Private and Personal Use Only