________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुचरित 241
अनुज परिसमज्झगणमज्झादीस आतपठपनपंसओकिरणादीहि । होति, पाचि. 113-114; अनुच्चारितकतन्ति कप्पियं कारापेतुं विप्पकारं पापेन्तो पच्छतो पच्छतो अनुबन्धन्ति, अ. नि. अट्ठ. आगतेन भिक्खुना ईसकम्पि अनक्खित्तं वा अनपनामितं वा 3.117; - अन्वचारी अद्य., प्र. पु., ए. व. - महिळामुखो कतं, पाचि. अट्ठ. 85. पोथयमन्वचारी, जा. अट्ठ 1.187; - रापेत्वा प्रेर., पू. का. अनुच्चावचसील त्रि.. [अनुच्चावचशील], वह अर्हत्, जिसका कृ. - एवं वहिस्सतीति इतो चितो च अनुचरापेत्वा वीमंसाय शील न बढ़ सके, न घट सके, अपरिवर्त्य चरित्र वाला, अनुचरितं धम्म देसेति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).335. स्थिर आचरण वाला, अविकम्पित आचरण वाला, स्थिर अनुचरित त्रि.. भू. क. कृ. [अनुचरित], क. परिव्याप्त, भरा शील वाला अर्हत् - अनुच्चावचसीलस्स, निपकस्स च हुआ, परिवृत्त, परिपूर्ण, आपूरित, खचित- गवजमहिंसरुरु .... बिळारससकणिकानुचरिते. जा. अट्ठ. 5.411; ख. विचारित, खीणासवस्स पन सील एकन्तवडितमेव, तस्मा सो विमर्शित, सुचिन्तित - अनुचरापेत्वा वीमंसाय अनुचरितं अनुच्चावचसीलो नाम होति, अ. नि. अट्ट. 2.146. धम्म देसेति, म. नि. अट्ठ (मू.प.) 1(1).335.
अनुच्छिट्ठ/अनुच्चिट्ठ त्रि., [अनुच्छिष्ट], वह भोजन, जो अनुचरिया स्त्री., [अनुचर्या], शा. अ. सेवा, आराधना, जूठा न हो, वह आचरण, जिसका प्रयोग न किया गया हो, देख-भाल - सक्कस्स देवानमिन्दस्स अनुचरियं उपागमि, अस्पृष्ट, अपरिभुक्त, ताजा - सो अनुच्छि8 कत्वाव थोक भत्तं दी. नि. 2.194; ला. अ. न्यायिक प्रक्रिया, दण्डविधान - अपनेत्वा .... ध. प. अट्ठ. 1.252; तत्थ अग्गोदकानीति ... अनुचरियापि, भिक्खवे, दुक्खा लोकस्मिं कामभोगिनो ति, अपीतानि अनुच्छिट्ठोदकानि, जा. अट्ठ. 3.383; अनुच्छि8 अ. नि. 2(2).66.
अपरिभुत्तं दातुं वट्टती ति ..., जा. अट्ठ. 3.225. अनुचारिका स्त्री., [अनुचारिका], सेविका, दासी, देख-रेख अनुअच्छरिय त्रि., अप. [अनक्षरीय], अक्षरविधान से विनिर्मुक्त, करने वाली भार्या - अनुचारिका वुच्चति भरिया, दी. नि. स्वतः-स्फूर्त - अनच्छरियाति अनुअच्छरिया, स. नि. अठ्ठ. अट्ठ. 3.7.
1.173. अनुचिण्ण त्रि., अनु + Vचर का भू. क. कृ. [अनुचीर्ण], क. अनुच्छव/अनुच्छविक त्रि., [अनुच्छविक], प्रतिरूप, छवि व्यवहृत, पूर्वकाल में प्रयोग में लाया गया, अधिगत, परिपूर्ण, के अनुरूप, उचित विषय - इदं मे आसनं वीर, पञत्तं प्रयुक्त, खचित, भरा हुआ - तेहानुचिण्णं इसीभि, मग्गं तवनुच्छवं, अप. 1.66; ध. प. अट्ठ. 1.63; - क त्रि.. ब. स., दस्सनपत्तिया, थेरीगा. 206; इसीहि अनुचिण्णं पटिपन्नं उपरिवत् - पतिरूपोनुच्छविक, अभि. प. 715; राजा समथविपस्सनामग्गं आणदस्सनस्स अधिगमाय ..., थेरीगा. बोधिसत्तस्स तिण्णं उतूनं अनुच्छविके तयो पासादे कारेसि. अट्ठ. 193; ख. कर्तृ. वा. के तात्पर्य में - आचरण कर रहा, जा. अट्ठ. 1.68; धीतु अनुच्छविकं सब्बालङ्कारं अदासि, जा. अभ्यास कर रहा - सो पमाणमनुचिण्णो, इतिवु. 62; किं अट्ठ. 1.78; - यत्र तत्र निमि. कृ. के साथ भी प्रयुक्त - नायं तत्थ दुक्खमनुचिण्णेन, मि. प. 228.
मङ्गलहत्थी भवितुं अनुच्छविको, जा. अट्ट. 4.125; - वोहार अनुचिन्तेति अनु + चिन्त का वर्त, प्र. पु., ए. व. पु., कर्म. स., उपयुक्त व्यवहार, उपयुक्त वाणी का प्रयोग [अनुचिन्तयति], अनुचिन्तन करता है, विमर्श करता है, - अय्यपुत्तोति वत्तब्बे पब्बजितानं अनुच्छविकवोहारेन वदति. पुनः पुनः सोच विचार करता है - सि वर्त.. म. पु.. ए. व. उदा. अट्ट. 58. - इवानचिन्तेसि सयम्पि देव, जा. अट्ठ. 7.129; अनचिन्तेसीति अनुच्छेद/अनुपच्छेद पु., निषे. तत्पु. स. [अनुच्छेद या पुनप्पुन चिन्तेय्यासि. जा. अट्ठ. 7.130; - न्तय अनु., म. अनुपच्छेद], अविनाश, सातत्य, निरन्तरता, अविच्छिन्नता - पु., ए. व. - अयोनिसो पटिनिस्सज्ज, योनिसो अनुचिन्तय, दीपसिखाय अनुच्छेदो अनुपच्छेदो, म. नि. अट्ठ. 3.700(सि.). स. नि. 1(1).235; - न्तयु अद्य., प्र. पु.. ब. व. - अनुछमासं अ., क्रि. वि. [अनुषण्मास], प्रत्येक छह महीने ठिताचलट्ठिति थिरा, धम्मतमनुचिन्तयु, अप. 2.203. पर - दीघायुकबुद्धकाले च अनुसंवच्छरं वा अनुछमासं वा अनुच्चारित त्रि., उच्चारित का निषे. [अनुच्चारित], वह, भिक्खू उपोसथत्थाय सन्निपतन्ति, ध. प. अट्ट. 2.31. जिसे बाहर उड़ेला नहीं गया है, अविनिर्मुक्त, अबहिष्कृत, - अनुज पु.. [अनुज], छोटा भाई - कनिट्ठो कनियो नुजो, कत त्रि., वह, जिसे बाहर नहीं किया गया, वह, जो अभि. प. 254; - जा स्त्री., [अनुजा], छोटी बहिन - अतिरिक्त भाग नहीं है- अनतिरितं नाम ... अनुच्चारितकतं अजातका सचे होन्ति, भातुनो अनुजाय वा, विन. वि. 487.
For Private and Personal Use Only