________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अट्ठगुण
88
अट्ठट्ठक ए. व. - अट्ठक्खुरं खरादिये, मिगं वङ्कातिवङ्किन, जा. अट्ठ समणब्राह्मणेसु दानं दिन्नं न महप्फलं होति, अ. नि. 1.162; अट्ठक्खुरन्ति एकेकस्मि पादे द्विन्नं द्विन्नं वसेन3(1).70; - सुसमागत त्रि., आठ शीलाङ्गों से भरपूर - तं अट्ठक्खुरं तदे...
नपुं.. प्र. वि., ए. व. - पाटिहारियपक्खञ्च, अङ्गसुसमागतं अट्टगण त्रि., [अष्टगण], आठगुना अधिक - णं नपं., द्वि. थेरीगा. 31;ध. प. अट्ट, 2.292; वि. व. 129; - ता स्त्री., वि., ए. व., क्रि. वि. - यत्तकं तुलिता एसा ... ततो अट्ठगुणं प्र. वि., ए. व. - अट्ठङ्गसुसमागता... सीलवती उपासिका, दस्सं. थेरीगा. 153.
अ. नि. 3(1).100, पाठा. अट्ठङ्गसुसमाहित. अट्ठगोपानसी पु., व्यक्तिविशेष का नाम - अट्ठगोपानसी अट्ठङ्गिक त्रि., ब. स. [अष्टाङ्गिक], आठ अङ्गों वाला क. बुद्ध नाम, तव पुत्तो महामुनि, अप. 1.285.
का आठ अङ्गों वाला मध्यम-मार्ग (मज्झिमापटिपदा) - को अट्ठा त्रि., ब. स. [अष्टाङ्ग], आठ अङ्गों वाला (मार्ग एवं पु., प्र. वि., ए. व. - अयमेव अरियो अट्ठङ्गिको मग्गो, उपोसथ)-) पु., सप्त. वि., ए. व. - उपवासे च अट्ठों महाव. 13; स. नि. 3(2).484; अ. नि. 1(1).206; भावितो उपोसथदिने सिया, अभि. प. 780; द्रष्ट, अट्ठनिक के अन्त.; अट्ठङ्गिको मग्गो, थेरीगा. 1583; ख. बुद्ध के मध्यम-मार्ग से - छुपागत त्रि., आठ गुणों से युक्त - ङ्गे नपुं., सप्त. वि., भिन्न आठ अङ्गों वाला मिथ्यामार्ग - स्स पु., ष. वि., ए. व. ए. व. - सुझे ओकासे पविवित्ते अरओ अट्ठङ्गुपागते - मग्गो तिखो ... अट्टङ्गिकस्सेतं मिच्छामग्गस्स अधिवचनं. समणसारुप्पे, मि. प. 102; - पेत त्रि., आठ अङ्गों से युक्त स. नि. 2(1).99; ग, शील के प्रथम आठ अङ्गों के समादान - तं पु., प्र. वि., ए. व. - उपोसथं ... अट्ठकपेतं सुसमत्तरूपं. से युक्त (उपोसथ) - कं पु., द्वि. वि., ए. व. - सु. नि. 404; - स्स ष. वि., ए. व. - अट्ठङ्गुपेतस्स अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं, सु. नि. 403; अ. नि. 1(1).244; घ. उपोसथस्स, अ. नि. 1(1).244; - तं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. आठ अङ्गों से युक्त (असत्य-भाषण) - अट्ठङ्गिको मुसावादो, - अट्ठङ्गुपेतं गिरमभुदीरयि, दी. नि. अट्ठ. 1.58; - गुपोसथ परि. 265; - यानयायी त्रि., [अष्टाझिकयानयायिन्], बुद्ध पु., [अष्टाङ्गिकोपोसथ], ऐसा उपोसथ, जिसमें आठ शीलों के आठ अङ्गों वाले मार्ग-रूपी वाहन पर चलने वाला, का ग्रहण आवश्यक है - स्स ष. वि., ए. व. - सत्था अष्टाङ्गिक मार्ग का अनुसरण करने वाला - साहं सुगतस्स अट्टॉपोसथस्स गुणं कथेसि, अ. नि. अट्ठ, 3.310; द्रष्ट. अ. साविका मग्गट्ठङ्गिकयानयायिनी, थेरीगा. 391... नि. 1(1).244; 3(2).69; - गुपोसथी त्रि., आठ शिक्षापदों अट्ठङ्गुल त्रि., ब. स., अट्ठ + अङ्गुल [अष्टाङ्गुल], आठ अङ्गुलों के समादान-सहित उपोसथ करने वाला/वाली - राजा . की लम्बाई या चौड़ाई वाला - लं द्वि. वि., ए. व. - .. एकोपवासगब्भम्हि हुत्वा अट्ठङ्गपोसथी, म. वं. 36.84; - अनुजानामि, भिक्खवे, आयामेन अट्ठङ्गुलं सुगतङ्गुलेन ..., वचनसम्पन्न त्रि., [अष्टाङ्गवचनसम्पन्न], आठ गुणों से महाव. 388; अट्ठङ्गुलं बहलतो लोहपट्ट सिलोपरि म. वं. युक्त वचन बोलने वाला (बुद्ध) - न्नो पु., प्र. वि., ए. व. 29.11; - परम त्रि., [अष्टाङ्गुलपरम], अधिक से अधिक - अट्ठङ्गवचनसम्पन्नो, अच्छिद्दानि निरन्तरं बु. वं. 24.26, आठ अङ्गुल माप वाला - मं पु., द्वि. वि., ए. व. - (पृ.) 357; अट्ठङ्गवचनसम्पन्नोति अट्ठङ्गसमन्नागतसरो सत्था, अनुजानामि, भिक्खवे, अट्ठलपरमं दन्तकट्ठ, चूळव. 2593; बु. वं. अट्ठ. 295; - विनिम्मुत्त त्रि., [अष्टाङ्गविनिर्मुक्त], अट्ठलपरमं मञ्चपटिपादकं चूळव. 276; - बहल त्रि., आठ मार्ग के आठ अङ्गों से रहित - त्तो पु.. प्र. वि., ए. व. - अङ्गुल मोटा - अहङ्गुलबहलं उदुम्बरपदरं जा. अट्ठ. 2.75. अट्ठङ्गविनिम्मुत्तो मग्गो नाम नत्थि, खु. पा. अट्ठ. 68; - अट्ठचत्तारीस/अट्ठचत्ताळीस संख्यावाचक विशे. समन्नागत त्रि., क. आठ शीलाङ्गों से युक्त - तं पु., प्र. [अष्टचत्वारिंशत्], अड़तालीस, अड़तालीस की संख्या - वि., ए. व. - अट्ठङ्गसमन्नागतं उपोसथं उपवसथ, अ. नि. अट्ठचत्ताळीसं वस्सानि ब्रह्मचरियं चरिंसु ते. सु. नि. 291; 3(2).69; ख. आठ शुभ-गुणों से युक्त - तं पु., द्वि. वि., ए. अट्ठचत्ताळीसं वस्सानि तपचरणं करिंसु, ध. प. अट्ठ. व. - अट्ठङ्गसमन्नागतं ... आहारं आहारेति, म. नि. 2.347; 1.377: अहोरत्तेन अट्टचत्ताळीसयोजनसहस्सानि भस्समाना, - ते नपुं., सप्त. वि., ए. व. - अट्ठासमन्नागते ... खेत्ते । मि. प.90. बीजं वुत्तं महप्फलं होति, अ. नि. 3(1).70; ग. आठ अशुभ- अट्ठट्ठक त्रि., [अष्टाष्टक], प्रत्येक आठ दिन पर मिलने गुणों से युक्त - तेसु पु., सप्त. वि., ए. व. - अट्ठङ्गसमन्नागते वाला - के नपुं.. द्वि. वि., ए. व. - पूजेमि चतुरो .... खेत्ते बीजं वुत्तं न महप्फलं होति ... अहङ्गसमन्नागतेसु सतसहस्सरूपियं अट्ठट्ठकं निच्चभत्तं च थेरं, दी. वं. 6.56.
For Private and Personal Use Only