Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अध्यायः
मनुस्मृतिः। पत्तिः । मृतभार्यस्य तदाधानं वाचनिकं भविष्यति । यदा वा ब्रह्मचर्यादेव वनवासमिच्छतदा श्रावणिकाधानम् । तस्मादाहिताग्नेः महाग्निमिवनप्रस्थानं सभार्यस्य ।
तत्र च यथाविधि व्रीह्यादिना श्रौतकर्मानुष्ठानम् । ब्रीह्यादीनामपि मुन्यन्नता कथंचिदुपपाद्या । ब्रीहियवावपि पवित्रम् । भार्यानिक्षेपश्चानाहिताग्नेः कथंचित्स्मार्तेऽग्नौ गतिः । उमयोः स्मार्तत्वात् । यस्य च द्वे भार्ये जाते एकया चाग्नयो नीतास्तस्य द्वितीयां भायौ निक्षिप्येति वचनम् । अस्कन्दयन्। स्कन्दनं विध्यतिक्रमः । यथाविहितमनुष्ठानस्यासंपादनम् । एतच्च पादपूरणं योर्गत इत्येतदपि। योगत अस्कन्दयन् युक्त्याऽविनाशयन् । युक्तिविधिरेव ॥ ९ ॥
दर्शष्टयाग्रयणं चैव चातुर्मास्यानि चाहरेत् ।।
तुरायणं च क्रमशो दाक्षस्यायनमेव च ॥ १० ॥ दर्शष्टिश्च आग्रयणं चेति समाहारद्वन्द्वः। चातुर्मास्यतुरायणदाक्षायणाः श्रौतकर्मविशेषवचना नित्या एव तुरायणादयः केषांचित् ॥ १० ॥
वासन्तशारदैर्मेध्यैर्मुन्यन्नैः स्वयमाहृतैः॥
पुरोडाशांश्चरूंश्चैव विधिवनिर्वत्पृथक् ॥ ११ ॥ यदा मुन्यन्नैरिति न पूर्वेण संबंध्यते तदा नास्ति चोद्यं वैतानिकानि कथं १५ ब्रीह्मादिचोदितानि क्रियेरन् । अत्र चरुपुरोडाशा वैखानसशास्त्रोक्ता एव वेदितव्याः । वसन्ते जायन्ते पच्यन्ते वा वासन्तानि । एवं शारदैमेध्यैरित्यनुवादः । स्वयमाहृतः प्रतिग्रहादीनि वृत्तिकर्माणि निषिध्यन्ते । स्मार्तानामुक्तानां कर्मणामनुष्ठानार्थ पुनर्हत्यादिनापहरणम् । विधिवत्पृथगितिपूरणे ॥ ११ ॥
देवताभ्यस्तु तध्दुत्वा वन्यं मेध्यतरं हविः ॥
शेषमात्मनि युञ्जीत लवणं च स्वयं कृतम् ॥१२॥ पर्वस यद्देवताभ्यो दत्तं तच्छिष्टमेव भक्षयेन्न शाकमूलफलादि । शेषमात्मनि युञ्जीत आत्मनिमित्तमुपयोजयेत् । आत्मार्थ शरीरस्थित्यर्थमित्यर्थः । स्वयंकृतं च लवणं सैन्धवादि निषेवेत ॥ १२ ॥
___ स्थल जौदकशाकानि पुष्पमूलफलानि च ॥
मेध्यवृक्षोद्भवान्यद्यात्स्रहांश्च फलसंभवान् ॥ १३ ॥ स्थलजानि उदकजानि अद्यात् । तथा पुष्पमूलफलानि च ॥ १३ ॥
वर्जयेन्मधु मांसं च भौमानि कवकानि च ॥
भूस्तृणं शिग्रुकं चैव श्लेष्मातकफलानि च ॥ १४ ॥ भौमानि कवकानि । कवकशब्दः प्राग्व्याख्यातः छत्राकशब्दपर्यायः । ३० १फ-विहितस्यानुष्ठान-२ फ-योग । फ-ऋक्षेष्टया-। ४ फ-आग्रहमं । ५ अ-ड-संबाध्यते। ६ अ-ड-च। ७ फ-छत्राकपर्यायः
२५
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020474 |
| Book Title | Manusmruti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | J R Gharpure |
| Publisher | J R Gharpure |
| Publication Year | 1920 |
| Total Pages | 1103 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 20 MB |