Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
शिरो ०
७
KKNKXKAKKKKKKKKKKK
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir
भूताभावप्रतियोगित्वज्ञानात् साध्यस्य साध्यव्यापकीभूताभावप्रतियोगित्वज्ञानाच्च साध्याभावस्य साधनायोन्मखो मिथो विरो|धेन नैकमपि साधयति । न च शब्दे नित्यत्वानित्यत्वसंदेहे तदुभयव्यापकत्वं शब्दत्वाभावस्य ग्रहीतुमशक्यं व्यापकत्वाभि|मतशब्दत्वाभावाभाववच्छब्दवृत्तित्वस्य नित्यत्वानित्यत्वयोः संदिह्यमानत्वादिति वाच्यं तथात्वेऽपि तादृशसंशयाभावदशायां | तथात्वनिश्चये तदुभयव्यापकीभूताभावप्रतियोगिशद्दत्ववत्त्वस्य शब्दे प्रतिसंधातुं शक्यत्वात् स्वाश्रयमप्रतीत्यैव प्रतीतस्य | सौरभादेरभावस्य पानीयपाषाणादौ पृथिवीत्वतदभावसहचारेण तदुभयव्यापकताग्रहे तादृशाभावप्रतियोगिसौरभस्य चंदनादौ परामर्शे पृथिवीत्वादौ साध्ये तदसाधारण्यस्यातिसुलभत्वाच्च । नन्वयं सत्प्रतिपक्ष एव व्याप्तेरन्वयनिरूप्यत्वस्याव्यापकत्वेनाप्रयोजकत्वादित्यत आह सत्प्रतिपक्ष इति । नचैवं विधभेदेन पृथगभिधानेऽति प्रसंगः स्वतंत्रेच्छाया इत्यादेर्ग्रन्थरुतैवाभिधानात् | तदभावसाधके तत्साधकत्वभ्रमरूपाशक्तिविशेषसूचनार्थत्वाच्च सत्प्रतिपक्षसव्यविचारोभयलक्षणाकांततया उभयांतर्भावस्था| विरुद्धत्वादित्यपि कश्चित् । सर्वसपक्षेति सपक्ष: साध्यवान् पक्षवृत्तित्वे सति साध्यव्यापकीभूताभावप्रतियोगित्वमित्यर्थः । इदंच साक्षादनुमितिविरोधि विरोधश्च साध्यासामानाधिकरण्यादिरूपोऽन्वयव्याप्तिग्रहाविरोधीति न सांकर्ण्यशंकापि साध्यस मानाधिकरणंतु नासाधारणं दशाविशेषे तद्धमस्तु पुरुषदोषो व्याप्य इव साधारण्यभ्रमः । नवीनाः पुनरेवं वर्ण्यति सामग्री हैयविरोधेन हेत्वभावस्य साध्यतदभावव्यापकताग्रहविरोधोऽसाधारणस्य दूषकतावीजं तथाहि वृत्तिमताहेतुना क्वचिदपि वर्त्तितव्यं । तत्र चावश्यं साध्यतदभावयोरन्यतरेण भवितव्यं न च तत्र हेत्वभावः संभवति अतोऽवश्यमन्यतराव्यापकत्वं तस्य एवंविधविरोधधौव्ये साध्येन तदभावेन च हेत्वभावस्य सहचारज्ञानं नैकतरनिरूपितामपि व्यापकतां ग्राहयति मिथो विरोधात् विरो| धिपरामर्शद्वयमेव साध्यतदभावौ एवंच वृत्तिमत्त्व विशेषितं हेतोर्यावद्विपक्षसपक्षव्यावृत्तत्वं वृत्तिमत्प्रतियोगित्वविशेषितं वा
For Private and Personal Use Only
ॐ***********************
| SR No. | 020372 |
| Book Title | Hetvabhas Savyabhichar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gangadhar Pandit |
| Publisher | Gangadhar Pandit |
| Publication Year | |
| Total Pages | 90 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 7 MB |