________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साताधर्मकथासो
" प्रव्रज्यादिविधाने च, शास्त्रोक्तन्यायबाधिते ।।
द्रव्यादि भेदतो ज्ञेयो, धर्म व्याघात एव हि "। हारिभद्राष्टकम् यत्तु-जिनपतिमाया दर्शनं वन्दनं चावश्यकमेव साधूनामिति वन्दनाद्यकृत्वा भक्तपानं न कल्पते तेषामित्याहुस्तभिमूलम्
अहोरात्रकृत्येषु साधुकल्पेषु जिनप्रतिमादर्शनादेरनुक्तत्वात् । शृणु तावदहोरात्रकृत्यं साधूनाम्नेवाले हैं अतः अयोग्य को दीक्षा दान की तरह अथवा इन्द्रादिक के पूजन की तरह यह प्रतिमापूजन आगमोक्त न्याय से निराकृत होने से धर्म का व्याघात करनेवाला है ऐमा विश्वास करना चाहिये । तथा च अनुमानप्रयोगोऽयं-प्रतिमापूजा धर्मव्याघातवती आगमोक्तन्याय निराकृ. तत्वात् अयोग्यप्रव्रज्यादोनवत् इन्द्रादिपूजनवहा । इस अनुमान में दिया गया हेतु असिद्ध नहीं है क्यों कि "प्रव्रज्यादिविधाने च शस्त्रोक्तन्या. यबाधिते - द्रव्यादिभेदतो ज्ञेयो धर्मव्याघात एव हि" दृष्टान्त में इस हेतु का इस श्लोक द्वारा कथित प्रकार से सद्भाव पोया ही जाता है।
जो यह कहा जाता है कि जिनप्रतिमा के दर्शन वन्दन किये विना साधुओं को आहार पानी करना कल्पनीय नहीं है-अतः उसका दर्शन वन्दन करना साधुओं के लिये आवश्यक है वह बिलकुल निर्मूल हैकारण कि दिनरात संबंधी जितने भी साधुओं के कल्प हैं उन में इस बात का कहीं भी कथन किया हुआ नहीं मिलता है-दिनरात संबंधी साधुओं के ये कृत्य हैंદીક્ષાની જેમ અથવા તે ઈન્દ્ર વગેરેની પૂજાની જેમ આ પ્રતિમાપૂજન આગમ કથિત ન્યાયથી નિરાકૃત લેવા બદલ ધર્મને નાશ કરનારું છે. આમ માની જ खेबु . " तथा च अनुमानप्रयोगोऽय प्रतिमापूजा धर्मव्याधातवती आगमोक्तन्यायनिराकृतत्वात् अयोग्य -प्रव्रज्यादानवत् इन्द्रादिपूजनवद्वा । 21 अनुमानमा मापस तु मसिद्ध नथी, ४.२४५ -प्रव्रज्यादिविधाने च शास्त्रोक्तन्यायपाधिते -द्रव्यादिभेदतो ज्ञेयो धर्मव्याघात एव हि । दृष्टांतभा मा तुना मा Ras વડે જે કથિત પ્રકાર છે તેને સદુભાવ મળે છે.
જે એમ કહેવામાં આવે છે કે જન પ્રતિમાના દર્શન કર્યા વગર સાધુએને આહાર પણ કરવું યોગ્ય નથી. એથી તેના દર્શન વન્દન કરવા સાધુ એના માટે આવશ્યક છે તે સાવ ખોટી વાત છે. કેમકે દિવસ અને રાત્રિને લગતા સાધુઓને માટે જેટલા કલ્પ છે તેમાં આ વાતનું કથન કયાંયે નથી. દિવસ અને રાત્રિના સાધુઓના આ નીચે લખ્યા મુજબ કૃ છે–
For Private and Personal Use Only